Δυσκολότερο στην πράξη έχει αποδειχθεί το εγχείρημα για την ενθάρρυνση περισσότερων πολιτών στην Ευρώπη να χρησιμοποιούν τις δημόσιες συγκοινωνίες για τις μετακινήσεις τους. Αποτελώντας έναν από τους τρόπους μεταφοράς με τις χαμηλότερες εκπομπές άνθρακα, δεν είναι πάντα εύκολο να πειστούν οι άνθρωποι να επιλέγουν σε πιο συχνό βαθμό τα αστικά μέσα.
Σε αυτή την κατεύθυνση, η χρήση των λεγόμενων “κλιματικών” εισιτηρίων, τα οποία υπόσχονται να δώσουν μια νέα δυναμική στον κλάδο των δημόσιων συγκοινωνιών της Ευρώπης.
Η δυσκολία στην πράξη
Ωστόσο, η εφαρμογή του σε ορισμένες ευρωπαϊκές χώρες έχει μέχρι στιγμής δημιουργήσει ανάμεικτα συναισθήματα ενώ έχει αναδειχθεί σε ένα από τα πιο καυτά ζητήματα για τον συγκεκριμένο τομέα στο ευρωπαϊκό οικοδόμημα. Τι είναι όμως το κλιματικό εισιτήριο; Πρόκειται για ένα εισιτήριο, απεριόριστων δρομολογίων για ένα συγκεκριμένο χρονικό διάστημα, το οποίο συνδυάζει τις μετακινήσεις τόσο με αστικά όσο και με υπεραστικά μέσα.
Επομένως, συνεπάγεται μια μείωση του κόστους του εισιτηρίου, ενθαρρύνοντας την συχνότερη χρήση των μέσων μαζικής μεταφοράς, κάτι που θα απαντούσε εν μέρει στο πρόβλημα της κλιματικής αλλαγής. Ήδη τέτοιου είδους προγράμματα έχουν εφαρμοστεί στην Γερμανία και την Αυστρία ενώ έχει πέσει και στο τραπέζι των συζητήσεων για ενδεχόμενη εφαρμογή και στην χώρα μας.
Ωστόσο, η μέχρι στιγμής εμπειρία στην πράξη έχει αναδείξει μια σειρά από προβλήματα για το κλιματικό εισιτήριο, όπως η δυσκολία προσβασιμότητας, ο συνωστισμός και τα αραιά δίκτυα συγκοινωνιών.
Υπενθυμίζεται ότι σε πρόσφατη έρευνα της Greenpeace για την κατάσταση και το κόστος των μέσων μαζικής μεταφοράς σε συνολικά 30 ευρωπαϊκά κράτη μεταξύ των οποίων και η Ελλάδα, η χώρα μας βρέθηκε στον πάτο της λίστας των κρατών με εύχρηστα εισιτήρια και εκπτώσεις, μαζί με την Κροατία και την Βουλγαρία καθώς συγκέντρωσε μόλις 2 βαθμούς σε μια κλίμακα, όπου η υψηλότερη βαθμολογία ήταν το 100.
Το κόστος των εισιτηρίων στην Ελλάδα
Σε σχέση με το κόστος των εισιτηρίων στην Ελλάδα, επισημαίνεται ότι, αν και ορισμένες ομάδες μπορούν να μετακινούνται δωρεάν ή με μειωμένες τιμές, (όπως για παράδειγμα άνεργοι, ηλικιωμένοι κ.α.), ωστόσο αυτή η δυνατότητα προβλέπεται μόνο σε επίπεδο πόλεων και κατά κύριο λόγο στις δημόσιες συγκοινωνίες της Αθήνας και ακολούθως της Θεσσαλονίκης. ‘Όπως σημειώνει η μελέτη, οι πολιτικές ποικίλλουν ανάλογα με την πόλη και την περιοχή. Ειδική αναφορά γίνεται στα άτομα με αναπηρία, τα οποία μπορούν να λάβουν έκπτωση εώς και 50% σε όλα τα δρομολόγια εσωτερικού των υπεραστικών λεωφορείων και πούλμαν των ΚΤΕΛ ενώ υπογραμμίζεται ότι για το ελληνικό σιδηροδρομικό δίκτυο απαιτούνται μεγάλες επενδύσεις.
Στον αντίποδα, στην κορυφή της λίστας βρέθηκαν το Λουξεμβούργο, η Μάλτα, η Αυστρία, η Γερμανία, η Κύπρος και η Ισπανία.
Η θέση της Αθήνας
Σε ό,τι αφορά, τώρα, μεμονωμένα τις πρωτεύουσες που τέθηκαν στο επίκεντρο της μελέτης, η Αθήνα τα πήγε μακράν καλύτερα σε σχέση με το σύνολο της χώρας, καταλαμβάνοντας την 9 θέση συγκεντρώνοντας 88,54 βαθμούς στις 4 κατηγορίες. Οι πόλεις με τα φθηνότερα μηνιαία ή ετήσια εισιτήρια (μετά την αναπροσαρμογή του επιπέδου τιμών) είναι η Πράγα με τιμή 0,6 ευρώ την ημέρα, η Μπρατισλάβα με 0,67 ευρώ, η Ρώμη με 0,68 ευρώ, η Μαδρίτη με 0,74 ευρώ, η Βιέννη με 0,85 ευρώ και στην έκτη θέση η Αθήνα. Αντίθετα, τα ακριβότερα εισιτήρια καταγράφονται στις αστικές συγκοινωνίες του Λονδίνου με τιμή 4,11 ευρώ την ημέρα, του Δουβλίνου με 3,16 ευρώ, του Παρισιού με 2,34 ευρώ, του Άμστερνταμ με 2,27 ευρώ και της Βουδαπέστης με 1,92 ευρώ.
Είναι ενδεικτικό ότι η τιμή εισιτηρίου ανά ημέρα στο Λονδίνο, το ακριβότερο μέρος στην έρευνα, είναι σχεδόν 7 φορές υψηλότερη σε σχέση με την Πράγα, το φθηνότερο μέρος. Σε απόλυτα νούμερα, το ετήσιο εισιτήριο στο Λονδίνο κοστίζει σχεδόν 14 φορές περισσότερο σε σύγκριση με το αντίστοιχο στην Πράγα (2.174 ευρώ έναντι 157 ευρώ).
Για τις δημόσιες συγκοινωνίες στην Αθήνα και το κόστος τους, η έκθεση σημειώνει ότι το ετήσιο εισιτήριο κοστίζει 300 ευρώ ενώ αποτελώντας μια σπάνια περίπτωση στην Ευρώπη, οι άνεργοι μπορούν να μετακινούνται δωρεάν. Επίσης, τα άτομα με ειδικές ανάγκες έχουν τη δυνατότητα να ταξιδέψουν δωρεάν ενώ φοιτητές, ηλικιωμένοι και πολύτεκνοι έχουν πρόσβαση σε μειωμένες τιμές.