Κοινή παραδοχή στον ΣΥΡΙΖΑ-Προοδευτική Συμμαχία είναι ότι η νέα ηγεσία που θα προκύψει από τις επερχόμενες διαδικασίες, όποια και αν είναι τελικά αυτή η ηγεσία, θα υποστεί ή θα αντιμετωπίσει μια σειρά από αγκάθια που σχετίζονται με τον βαθύ πυρήνα του κόμματος, τη σημερινή του θέση στην πολιτική σκηνή και την κληρονομιά της σαρωτικής ήττας.
Η πρώτη δοκιμασία αφορά τις ίδιες τις εκλογές. Θα είναι το δείγμα των μελών του κόμματος και των πολιτών που συμμετέχουν σε αυτή τη διαδικασία αρκετά ευρύ ώστε να αποτελέσει ταυτόχρονα τη βάση για τη νομιμοποίηση του νέου προέδρου στο εσωτερικό του κόμματος; Η σκιά του Αλέξη Τσίπρα είναι βαριά και όλοι οι υποψήφιοι διάδοχοι για τη νέα προεδρία συμφωνούν σε αυτό το σημείο. Και πέρα από την αποδοχή του στο εσωτερικό του κόμματος, ο Τσίπρας έχει κερδίσει ψήφους που δεν μπορούν να αγνοηθούν μέσα από το κόμμα, εισάγοντας καινά δαιμόνια στην κουλτούρα της αριστεράς
Η δεύτερη δοκιμασία είναι η ίδια η οργανωτική δομή του κόμματος και ο ρυθμός που πρέπει να επιτευχθεί σε σύντομο χρονικό διάστημα. Εδώ, προφανώς, θα εκλεγεί μια νέα Κεντρική Επιτροπή, το ανώτατο όργανο του ΣΥΡΙΖΑ, η οποία θα αποτυπώνει τος νέους συσχετισμούς. Βέβαια, όπως συμβαίνει και με άλλα συλλογικά όργανα, δεν έχουν όλοι οι υποψήφιοι για την ηγεσία του κόμματος την ίδια ακριβώς προσέγγιση για τη σύνθεση και, κυρίως, το ρόλο των κεντρικών συλλογικών του κόμματος της ριζοσπαστικής αριστεράς.
Η Εφη Αχτσιόγλου έχει μιλήσει για κόμμα δομών, για παράδειγμα. Ο Νίκος Παππάς για κόμμα μελών. Ο Ευκλείδης Τσακαλώτος έχει μια σαφή θέση υπέρ ενός κόμματος όπου θα λειτουργούν τα όργανά του και θέλει να ρυμουλκυθεί μακριά από αρχηγισμούς. Η ίδια η μετάβαση στο νέο οργανωτικό μοντέλο είναι αγκάθι λοιπόν και προφανώς και χρονικό, αφού όλα αυτά διεξάγονται με προσεχή τη μάχη των αυτοδιοικητικών καλπών και όχι τόσο μακριά και από τις ευρωεκλογές, που θα είναι και το πρώτο πραγματικό (πολιτικό) κρας τεστ για τον νέο πρόεδρο.
Ζήτημα είναι επίσης ο τρόπος με τον οποίο θα παρέμβει στα κομματικά και δημόσια πράγματα η δεξαμενή σκέψης, που έχει συγκροτήσει ο Αλέξης Τσίπρας με ανθρώπους προερχόμενους από τον πανεπιστημιακό και ερευνητικό χώρο, καθώς και από δυνάμεις της αγοράς.
Το ζήτημα του νέου γραμματέα
Στα δε οργανωτικά αγκάθια ή στοιχήματα, κομβικό ρόλο θα έχει ο νέος γραμματέας που θα προτείνει η νέα ηγεσία και που θα πρέπει να έχει την ικανότητα να καλύπτει τα ρεύματα της συριζαϊκής πολυκατοικίας αλλά και το τόξο «διεύρυνση – κόμμα». Μεγάλο στοίχημα για τον ίδιο θα είναι το πώς θα κινηθεί σε σχέση με τους πασοκογενείς και όσους προέρχονται από την Προοδευτική Συμμαχία, που αποτελεί και από μόνο του ένα δύσκολο σημείο για το όλο κόμμα. Ακόμη και η Κοινοβουλευτική Ομάδα του κόμματος όπως πρόκυψε τον Ιούνιο είναι στα μέτρα του Αλέξη Τσίπρα στο μεγάλο της μέρος και αυτό για πολλούς αποτελεί μια ακόμη δυσκολία για τον νέο πρόεδρο.
Τελευταίο μα κάθε άλλο παρά αμελητέο αγκάθι, είναι η στάση των τάσεων και ο τρόπος που θα τις χειριστεί η νέα ηγεσία. Η συμπερίληψη όλων των ρευμάτων ή μια είδους ρήξη είναι σενάρια που υπάρχουν στο τραπέζι. Και αυτά τα ερωτήματα πρέπει να απαντηθούν. Και μάλιστα από πέντε πλέον υποψηφίους, αφού ο κ. Στέφανος Κασσελάκης ανακοίνωσε την υποψηφιότητα του πριν από ελάχιστες ώρες.