Συμφωνία σιτηρών: Ο Ερντογάν σε ρόλο δραστήριου μεσολαβητή

O πρόεδρος Ερντογάν σκοπεύει να επισκεφθεί σύντομα το Σότσι και να συνομιλήσει με τον Ρώσο ομόλογό του Βλαντιμίρ Πούτιν. Η Τουρκία επιδιώκει να παίξει ρόλο διαμεσολαβητή, προκειμένου να βρεθεί μία λύση στο ζήτημα των εξαγωγών των ουκρανικών σιτηρών.

«Από τότε που η Ρωσία δεν ανανέωσε τη συμφωνία για την εξαγωγή ουκρανικών σιτηρών μέσω της Μαύρης Θάλασσας, η Άγκυρα έχει ξεκινήσει μία σκληρή εκστρατεία για την αναβίωση της συμφωνίας», παρατηρεί η Frankfurter Allgemeine Zeitung. «Ο διαμεσολαβητικός ρόλος μεταξύ Ουκρανίας και Ρωσίας είναι σημαντικός για τον Ερντογάν, ώστε να αναδείξει τη στρατηγική σημασία της χώρας του. Ακόμη, οι διαπραγματεύσεις χρησιμεύουν στην Άγκυρα και ως δικαιολογία για το γεγονός ότι η Τουρκία αποτελεί το μοναδικό μέλος του ΝΑΤΟ που δεν συμμετέχει στις κυρώσεις κατά της Ρωσίας».

Η οικονομική επιθεώρηση Handelsblatt σχολιάζει από την πλευρά της πως «πρόκειται για μια συνάντηση μεγάλης σημασίας – τόσο για τον Ερντογάν, όσο ενδεχομένως και για πολλές χώρες της Ευρώπης, της Αφρικής και της Ασίας. […] Ως εκπρόσωπος μίας χώρας του ΝΑΤΟ, ο Ερντογάν έχει επικριθεί πολλές φορές από τη Δύση για τη στάση του απέναντι στη Ρωσία. Από την άλλη πλευρά όμως είναι και ο μοναδικός επικεφαλής κράτους της αμυντικής συμμαχίας που εξακολουθεί να έχει κάποια πρόσβαση στον Ρώσο πρόεδρο.

[…] Εάν ο Ερντογάν πετύχει την αναβίωση της συμφωνίας, θα ενισχύσει τη θέση του, όχι μόνο διεθνώς αλλά και στο εσωτερικό της Τουρκίας. Ακολούθως, ο επικεφαλής του τουρκικού κράτους θα μπορούσε να απαιτήσει παραχωρήσεις από τους δυτικούς εταίρους του, όπως για παράδειγμα στο ζήτημα της ένταξης στην Ε.Ε. ή στις προβληματικές σχέσεις με τις Η.Π.Α. Στο εσωτερικό της Τουρκίας, η αποτελεσματική διαχείριση της Ρωσίας θα μπορούσε να αποτελέσει σημαντικό παράγοντα ενόψει των επικείμενων τοπικών εκλογών», καταλήγει η εφημερίδα.

Προς μια εναλλακτική συμφωνία;

Την ίδια στιγμή, ο Ρώσος υπουργός Εξωτερικών Σεργκέι Λαβρόφ και ο Τούρκος ομόλογός του θα συζητήσουν μια εναλλακτική πρόταση της Μόσχας για τα σιτηρά της Μαύρης Θάλασσας.

Συγκεκριμένα, σύμφωνα με το σχέδιο, η Ρωσία θα έστελνε ένα εκατομμύριο τόνους σιτηρών στην Τουρκία σε μειωμένη τιμή, με οικονομική υποστήριξη από το Κατάρ, για να σταλούν στις χώρες που έχουν μεγαλύτερη ανάγκη, ανέφερε το υπουργείο Εξωτερικών.

Προ μηνός, οι Financial Times είχαν αναφερθεί σε ρωσικό σχέδιο αποστολής ενός εκατομμυρίου τόνους σιτηρών στην Τουρκία με το Κατάρ να πληρώνει το αντίτιμο. Εν συνεχεία τα σιτηρά θα εξαχθούν από την Τουρκία στην Αφρική. Καμία από τις δυο χώρες δεν επιβεβαίωσε τότε το δημοσίευμα.

«Θεωρούμε το σχέδιο αυτό ως τη βέλτιστη λειτουργική εναλλακτική λύση», δήλωσε ο Λαβρόφ, αναφερόμενος στο ζήτημα των σιτηρών.

Η συμφωνία για τα σιτηρά, η οποία υπογράφτηκε τον Ιούλιο του 2022 στην Κωνσταντινούπολη και ανανεώθηκε δύο φορές, επέτρεψε να ξαναρχίσουν οι εξαγωγές τροφίμων της Ουκρανίας, παρά τον πόλεμο.

Σε έναν χρόνο, εξήχθησαν σχεδόν 33 εκατομμύρια τόνοι σιτηρών από την Ουκρανία, κυρίως καλαμποκιού και σιταριού, γεγονός που συνέβαλε στη σταθεροποίηση των τιμών των τροφίμων σε παγκόσμια κλίμακα και απέτρεψε τον κίνδυνο ελλείψεων.

Το 2022, η Ρωσία εξήγαγε 11,5 εκατ. τόνους σιτηρών στην Αφρική και το πρώτο εξάμηνο φέτος σχεδόν 10 τόνους.