FT: Οι 5 διαρθρωτικές αλλαγές που αλλάζουν το οικονομικό προφίλ του πλανήτη

Οι κεντρικές τράπεζες δεν τρέφουν ψευδαισθήσεις σχετικά με τον πληθωρισμό, σύμφωνα με δημοσίευμα των Financial Times. Η απειλή του πληθωρισμού παραμένει και οι προοπτικές περιπλέκονται από τις διαρθρωτικές αλλαγές στην παγκόσμια οικονομία. Είναι συνήθως εύκολο να αντικρούσει κανείς το τελευταίο επιχείρημα. Αυτό συμβαίνει επειδή οι αξιωματούχοι των κεντρικών τραπεζών παραπονιούνται πάντοτε ότι η θητεία τους χαρακτηρίζεται από εξαιρετική αβεβαιότητα. Ωστόσο, υπάρχει ένας κόκκος αλήθειας στο 2023. Συγκεκριμένα, η παγκόσμια οικονομία υφίσταται πλέον πέντε σημαντικές αλλαγές.

Πληθωρισμός

Η πρώτη από αυτές τις πέντε αλλαγές είναι οι προσαρμογές της πολιτικής που απαιτούνται για να διατηρηθεί ο πληθωρισμός υπό έλεγχο. Ο ρυθμός αύξησης των τιμών έχει επιβραδυνθεί απότομα στις ΗΠΑ και έχει μετριαστεί στην Ευρώπη, αλλά ο πρόεδρος της κεντρικής τράπεζα των ΗΠΑ και η επικεφαλής της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ) έχουν καταστήσει σαφές ότι είναι πρόωρο για πανηγυρισμούς.

Η εγχώρια ζήτηση στις ΗΠΑ έχει εκπλήξει τους πάντες με την ισχύ της και αν συνεχιστεί καθώς η ανεργία πλησιάζει ιστορικά χαμηλά, ο πληθωρισμός είναι πιθανό να παραμείνει υψηλός. Στην Ευρώπη, οι τιμές (ιδίως στους προορισμούς διακοπών) και οι μισθοί συνεχίζουν να αυξάνονται, ενώ οι επιχειρήσεις αντιμετωπίζουν δύσκολες συνθήκες, αυξάνοντας την πιθανότητα μιας παρατεταμένης περιόδου στασιμοπληθωρισμού.

Σύμφωνα με τους FT, και οι δύο οικονομίες θα χρειαστούν χρόνο για να προσαρμοστούν σε χαμηλό πληθωρισμό και βιώσιμους ρυθμούς ανάπτυξης. Αυτό θα απαιτήσει τη διατήρηση υψηλότερων επιτοκίων για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα, έως ότου οι πληθωριστικές πιέσεις σταδιακά να “μαραθούν”.

Το δεύτερο σήμα κινδύνου

Φυσικά, είναι ακόμη δύσκολο να προσδιοριστεί πότε θα μειωθούν οι κίνδυνοι πληθωρισμού. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι η δεύτερη σημαντική αλλαγή στην παγκόσμια οικονομία είναι ότι οι συνθήκες της προσφοράς απέχουν πολύ από το να είναι σταθερές.

Οι εποχές που οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής μπορούσαν να κατανοήσουν τις πληθωριστικές πιέσεις έχουν παρέλθει εδώ και πολύ καιρό, δημιουργώντας τις καλύτερες διαθέσιμες ενδείξεις ζήτησης και συγκρίνοντάς τις με έναν σταθερό ετήσιο ρυθμό βιώσιμης ανάπτυξης. Η πανδημία και η ενεργειακή κρίση των τελευταίων τριών ετών έχουν κάνει αυτές τις αναλύσεις περιττές. Αντίθετα, η οικονομική ανάλυση πρέπει να περιλαμβάνει ακραίες μετατοπίσεις της προσφοράς που κυμαίνονται από lockdown και ρωγμές στις παγκόσμιες αλυσίδες εφοδιασμού έως ενεργειακά ζητήματα μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία. Ακόμη και στην αγορά εργασίας, οι τάσεις είναι πολύ δύσκολο να αξιολογηθούν.

Σε ό,τι αφορά την αγορά εργασίας πολλές χώρες έχουν δει μεγάλες βελτιώσεις στη διαθεσιμότητα εργατικού δυναμικού, αλλά αυτές δεν είναι καθολικές, ενώ η απροθυμία για εργασία είναι ακόμα εμφανής στο Ηνωμένο Βασίλειο. Η Τράπεζα της Αγγλίας αντιμετωπίζει το πιο δύσκολο συμβιβασμό, έχοντας να αντιμετωπίσει προβλήματα εφοδιασμού που κυμαίνονται από μια επίμονη έλλειψη επιχειρηματικών επενδύσεων από το Brexit και μια ενεργειακή κρίση. Η BoE δεν μπορεί να διορθώσει αυτά τα προβλήματα με τη νομισματική πολιτική, αλλά πρέπει να διασφαλίσει ότι η ζήτηση περιορίζεται επαρκώς ώστε να συμπιέζει περισσότερο τον πληθωρισμό.

Ο προϋπολογισμός των ΗΠΑ

Αν η Τράπεζα της Αγγλίας αντιμετωπίζει το πιο πιεστικό πρόβλημα των περιορισμών στην προσφορά, η τρίτη αλλαγή αφορά τα δημόσια οικονομικά και ισχύει πρωτίστως στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού. Πολύ απλά, η Fed έχει να αντιμετωπίσει την απροθυμία της αμερικανικής πολιτικής τάξης να επιδείξει περιορισμό στον προϋπολογισμό της.

Το Γραφείο Προϋπολογισμού του Κογκρέσου υπολογίζει ότι το έλλειμμα του ομοσπονδιακού προϋπολογισμού είναι υπερδιπλάσιο από αυτό της ίδιας περιόδου πέρυσι. Οι εισπράξεις μειώθηκαν κατά 10%, ενώ το ονομαστικό ΑΕΠ είναι περίπου 7% υψηλότερο από το 2022. Σε σύγκριση με πριν από μια δεκαετία, η οικονομία των ΗΠΑ έχει μετακινηθεί από μια σχετικά σφιχτή δημοσιονομική πολίτική και αθρόα ρευστότητα σε ένα καθεστώς χαλαρής δημοσιονομικής πολιτικής και σε περιορισμένη ρευστότητα . Τα ευρωπαϊκά έθνη αντιμετωπίζουν τις ίδιες προκλήσεις που καθιστούν πολύ πιθανό μια παρόμοια αλλαγή να εξαπλωθεί.

Ο ινδικός παράγοντας

Η τέταρτη αλλαγή είναι ότι πρέπει να δοθεί μεγαλύτερη προσοχή στις οικονομικές προοπτικές της Ινδίας. Για πολλά χρόνια, η κινεζική οικονομία κυριαρχούσε στην παγκόσμια οικονομία, μαζί με τις χώρες υψηλού εισοδήματος.

Αυτές οι εποχές φτάνουν στο τέλος τους. Η οικονομία της Κίνας είναι υπερδιπλάσια από την οικονομία της Ινδίας με όρους αγοραστικής δύναμης, αλλά ο βασικός ρυθμός ανάπτυξής της επιβραδύνεται ραγδαία.

Η επιβράδυνση του ρυθμού της παγκόσμιας ανάπτυξης

Η άνοδος του Νέου Δελχί στην κορυφή του “πίνακα” αναδεικνύει τις τελικές αλλαγές στην παγκόσμια οικονομία. Η Ινδία γνωρίζει ταχεία ανάπτυξη, αλλά η αύξηση της παραγωγικότητας επιβραδύνεται, οι χώρες δημιουργούν εμπορικά εμπόδια και προωθούν την ανθεκτικότητα έναντι της αποτελεσματικότητας. Πλέον, η παγκόσμια οικονομική ανάπτυξη θα επιβραδυνθεί .