Οι πυρκαγιές και ο πειρασμός του λαϊκισμού

Η πρώτη σύσκεψη που έγινε υπό την προεδρία του πρωθυπουργό για το θέμα των πυρκαγιών, έδειξε, παρά τις ανεπάρκειές της, ότι το Μέγαρο Μαξίμου αντιλαμβάνεται αυτό που διανοίγεται ως πιθανός κίνδυνος μπροστά μας.  Να μην μετατραπούν, δηλαδή, οι καταστροφικές πυρκαγιές σε μήτρα της επόμενης καταστροφής το φθινόπωρο, το οποίο πλησιάζει ολοένα και περισσότερο.

Ετέθησαν σε πρώτη προτεραιότητα τα αντιδιαβρωτικά και αντιπλημμυρικά έργα στις καμένες περιοχές και ο καθαρισμός των ποταμών με τοπική ευθύνη, καθώς και ορισμένες αναγκαίες διοικητικές ενέργειες για την άμεση κήρυξη των καμένων εκτάσεων στην Πάρνηθα και αυτών που εξακολουθούν να καίγονται στον Έβρο ως αναδασωτέων περιοχών. Το 2021 μετά τη μεγάλη πυρκαγιά στην Πάρνηθα που έκαψε 83.000 στρέμματα δάσους (η φωτιά πριν λίγα 24ωρα έκαψε 58.000 στρέμματα) η κυβέρνηση είχε κερδίσει τουλάχιστον το στοίχημα και απέτρεψε, με τις εκτεταμένες και έγκαιρες παρεμβάσεις στον ορεινό όγκο και τις λεκάνες απορροής, πλημμυρικά φαινόμενα και προστάτευσε αποτελεσματικά τις οικιστικές ζώνες στους πρόποδες της Πάρνηθας. 

Ο υπουργός Περιβάλλοντος  τόνισε ως πρώτη προτεραιότητα τον καθαρισμό των ποταμών με “τοπική ευθύνη” και τη φροντίδα των ζώων και των πτηνών που έχασαν τα “σπίτια” τους αλλά κατόρθωσαν να επιζήσουν.

Παράλληλα, η άμεση κήρυξη των περιοχών του Έβρου και της Πάρνηθας σε αναδασωτέες δείχνει να μην είναι αποκομμένη από μια δέσμη ενεργειών, ενώ η κυβέρνηση, όπως αναμένεται να ανακοινώσει και ο πρωθυπουργός την Πέμπτη στη Βουλή, ενεργοποιεί το νέο θεσμό των «Αναδόχων Αποκατάστασης & Αναδάσωσης» τόσο για τις μελέτες, όσο και για τα έργα, με ταυτόχρονη αξιοποίηση των Δασικών Συνεταιρισμών. 

Η αποκατάσταση των καμένων περιοχών, που έχουν κηρυχθεί αναδασωτέες, απαιτεί πολύ σύνθετο σχεδιασμό, πολλώ δε μάλλον που η έκταση που κάηκε από τις πυρκαγιές του Αυγούστου είναι εξαιρετικά μεγάλη. Πολλοί έχουν την εντύπωση ότι η αναδάσωση είναι θέμα πολιτικής βούλησης και διαχειριστικής ικανότητας και ότι είναι ένας τομέας όπου ο εθελοντισμός μπορεί να ευδοκιμήσει.

Το σύνολο των ειδικών επισημαίνουν ότι οι βεβιασμένες επεμβάσεις στα οικοσυστήματα μετά από μεγάλες πυρκαγιές εμποδίζουν τη φύση να επουλώσει τις πληγές της με τον τρόπο και το χρόνο που αυτή γνωρίζει. Η φυσική αναγέννηση των δασών προηγείται όλων των επεμβάσεων αναδάσωσης και μετά από σχεδόν δύο χρόνια επιτρέπεται η τεχνητή αναδάσωση, με σχετική επιστημονική έρευνα. Και στην περίπτωση αυτής της καταστροφής, η στήριξη στη γνώση των ειδικών και η εμπιστοσύνη στα επιστημονικά δεδομένα είναι ο μόνος ενδεδειγμένος τρόπος αντίδρασης, παρά την πίεση της κοινής γνώμης προς την κυβέρνηση να λάβει μέτρα προστασίας και αποκατάστασης και τον λαϊκισμό ορισμένων κομματικών δυνάμεων της αντιπολίτευσης.

Αυτό δεν σημαίνει πως ο μηχανισμός δεν πάσχει και δεν χρειάζεται να επαναπροσδιοριστούν και να επανα-οριοθετηθούν ευθύνες και αρμοδιότητες. Μια καλή πρακτική για τα περιαστικά δάση είναι το μοντέλο δημοτικής και εθελοντικής προστασίας του Υμηττού αν και στην κλίμακα του δάσους της Δαδιάς ή στη Βάλια Κάλντα δεν μπορεί να ισχυριστεί κάποιος ότι μπορεί να δουλέψει με τον ίδιο τρόπο.