Το ντίζελ, η κηροζίνη και άλλα καύσιμα που διυλίζονται από το ρωσικό αργό πλημμυρίζουν στην Ευρώπη, ωθώντας το Κίεβο να ζητήσει αυστηρότερες κυρώσεις κατά της Μόσχας.
Σε συνέντευξή στο Politico, ο Όλεγκ Ουστένκο, οικονομικός σύμβουλος του Ουκρανού προέδρου Βολοντίμιρ Ζελένσκι, κάλεσε την ΕΕ, καθώς και το Ηνωμένο Βασίλειο και τις ΗΠΑ, να κλείσουν το «παραθυράκι» που επιτρέπει σε τρίτες χώρες όπως η Ινδία, η Κίνα και η Τουρκία να διυλίζουν αργό, που έχουν αγοράσει από τις κρατικές ενεργειακές εταιρείες της Μόσχας, σε βενζίνη, ντίζελ και άλλα προϊόντα, πριν τα διαθέσουν στην αγορά χωρίς περιορισμούς.
Τον Δεκέμβριο, η G7 συμφώνησε να ορίσει ανώτατο όριο τιμής 60 δολαρίων το βαρέλι για το ρωσικό αργό, πράγμα που σημαίνει ότι επιτρέπονται πωλήσεις κάτω από αυτήν την τιμή. Η ιδέα ήταν να πιεστεί οικονομικά η Μόσχα, επιτρέποντας παράλληλα στις αγορές πετρελαίου να συνεχίσουν να λειτουργούν.
Το αποτέλεσμα ήταν ότι χώρες, όπως η Ινδία, αγοράζουν φθηνό ρωσικό αργό και στη συνέχεια το διυλίζουν – με κέρδος στο περιθώριο διύλισης για τις τοπικές εταιρείες – πριν το πουλήσουν σε άλλες χώρες.
Οι ινδικές εισαγωγές ρωσικού αργού έφτασαν τα 69 εκατομμύρια βαρέλια τον Μάιο, σχεδόν δεκαπλάσια από την αντίστοιχη περίοδο του 2021 πριν από την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία — και υπερδιπλάσια από τα 31 εκατομμύρια που αγόρασε τον Μάιο του περασμένου έτους.
Οι όγκοι μειώθηκαν έκτοτε σε περίπου 50 εκατομμύρια βαρέλια τον Ιούλιο, αλλά παραμένουν πολύ πάνω από τα προπολεμικά επίπεδα.
Ως αποτέλεσμα, οι ινδικές εξαγωγές προϊόντων καυσίμων στην ΕΕ έχουν εκτοξευθεί στα ύψη. Τον Ιούνιο, εξήγαγε 5,1 εκατομμύρια βαρέλια ντίζελ και 3,2 εκατομμύρια βαρέλια καυσίμου αεροσκαφών στο μπλοκ, από μόλις 1,68 εκατομμύρια βαρέλια και 0,51 εκατομμύρια βαρέλια αντίστοιχα τον Ιούνιο του 2021.
Η Ινδία
Ο Ουστένκο ξεχώρισε την Ινδία, δεδομένου ότι «πριν από την εισβολή, αγόραζαν ρωσικό πετρέλαιο, αλλά το επίπεδο των εισαγωγών τους ήταν πολύ οριακό, μόνο περίπου 1% του εισαγόμενου πετρελαίου τους. Τώρα είναι στο επίπεδο σχεδόν 40%, που είναι πραγματικά δραματική αλλαγή».
Σε συνέντευξή του στο CNBC την περασμένη εβδομάδα, ο υπουργός Πετρελαίου και Φυσικού Αερίου της Ινδίας, Χάρντιπ Σινχ Πούρι, αναγνώρισε ότι τα ιδιόκτητα διυλιστήρια της χώρας του αγοράζουν ρωσικό αργό σε τιμές πολύ χαμηλότερες από την τιμή της αγοράς. «Αν υπάρχει έκπτωση 30 τοις εκατό, οι Ρώσοι βάζουν μια κορδέλα γύρω από αυτό και μας τη στέλνουν δωρεάν. Αυτό σημαίνει».
Έχει επίσης αρνητικό αντίκτυπο στο τελικό αποτέλεσμα της Ρωσίας.
Τα έσοδα από τις εξαγωγές ενέργειας της Ρωσίας μειώθηκαν ουσιαστικά στο μισό τους πρώτους έξι μήνες του τρέχοντος έτους, ενώ το ρούβλι έφτασε σε ιστορικά χαμηλά τις τελευταίες εβδομάδες καθώς οι κυρώσεις αρχίζουν να υπονομεύουν τα θεμελιώδη στοιχεία της ρωσικής οικονομίας.
H ουκρανική επιδίωξη
Αλλά καθώς ο πόλεμος επιβαρύνει την Ουκρανία, το Κίεβο θέλει να κλείσει και την τελευταία στρόφιγγα που σχετίζεται με το ρωσικό πετρέλαιο.
Οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής θα πρέπει να υποστηρίξουν «την απαγόρευση όλων των διυλισμένων προϊόντων που πηγαίνουν στις χώρες της G7» εάν έχουν παραχθεί με χρήση ρωσικού πετρελαίου, ακόμη κι αν έχουν διυλιστεί αλλού, είπε ο Ουστένκο.
Ο οικονομικός σύμβουλος του Ζελένσκι πρόσθεσε ότι το Κίεβο θέλει να ενισχύσει την υποστήριξη μεταξύ των χωρών της G7 για να μειώσει το ανώτατο όριο τιμής σε μόλις 30 δολάρια το βαρέλι. Η Πολωνία και οι χώρες της Βαλτικής πίεσαν για χαμηλότερη τιμή πέρυσι, αλλά κάποιες χώρες της ΕΕ αρνήθηκαν να στηρίξουν αυτή την προοπτική.
Αυτά τα βήματα, είπε ο Ουστένκο, «θα ήταν ένα τεράστιο μήνυμα προς τους παραγωγούς ότι είναι πλέον εντελώς παράνομο να αγγίζουν το ρωσικό πετρέλαιο και να προμηθεύουν το καθεστώς(σ.σ. της Μόσχας) με αιματοβαμμένο χρήμα που χρησιμοποιεί για να αγοράσει όπλα και να διαπράξει εγκλήματα πολέμου στην Ουκρανία».
Ωστόσο, η ιδέα είναι απίθανο να βρει μεγάλη υποστήριξη, τουλάχιστον αυτή τη στιγμή.
Σύμφωνα με τον Μαξιμίλιαν Ες, συνεργάτη στο Ινστιτούτο Ερευνών Εξωτερικής Πολιτικής και συγγραφέα ενός νέου βιβλίου για τις κυρώσεις στη Ρωσία, η διύλιση του ρωσικού αργού από τρίτες χώρες δεν είναι τόσο αποτυχία των μέτρων όσο είναι το επιδιωκόμενο χαρακτηριστικό.
«Μέρος της στρατηγικής της Δύσης, όπως έχουν πει επανειλημμένα οι ΗΠΑ, είναι να διατηρήσουν τη ροή του ρωσικού πετρελαίου», είπε, διασφαλίζοντας παράλληλα ότι η Μόσχα κερδίζει λιγότερα για τις εξαγωγές της και δεν κερδίζει τα ασφάλιστρα που προέρχονται από την πώληση διυλισμένων καυσίμων και όχι αργού.
«Σίγουρα υπάρχει διάθεση μεταξύ ορισμένων μελών της G7 για ανώτατο όριο τιμής 30 δολαρίων, αλλά μπορεί να υπάρξουν κάποιες προκλήσεις με την εισαγωγή απαγόρευσης των διυλισμένων καυσίμων», πρόσθεσε.