Η Ελλάδα απέναντι στην πρόκληση των υψηλών επιτοκίων

Οι επικεφαλής της αμερικανικής Federal Reserve και της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας επιβεβαίωσαν στο τέλος της προηγούμενης εβδομάδας ότι το 2024 θα πρέπει ΗΠΑ και Ευρωζώνη – και άρα και η Ελλάδα – να πορευτούν όχι μόνο με δημοσιονομικούς περιορισμούς, αλλά και με περιορισμένη ρευστότητα και πιο ακριβό χρήμα.

Στο δείπνο που παρέθεσε στο θέρετρο του Jackson Hole του Γουαϊόμινγκ ο πρόεδρος της Fed, Τζερόμ Πάουελ, αλλά και η επικεφαλής της ΕΚΤ, Κριστίν Λαγκάρντ, ταυτίστηκαν στην αντίληψη ότι οι αυξήσεις στα επιτόκια του δολαρίου και τους ευρώ πρέπει να συνεχιστούν. Ήταν επίσης στο ίδιο μήκος κύματος και στη διάρκεια του ακριβού χρήματος. Είπαν και οι δύο ότι τα επιτόκια θα παραμείνουν ψηλά για όσο χρειαστεί μέχρι να υποχωρήσει ο πληθωρισμός κοντά στο στόχο του 2%. Με τον τρόπο αυτό έδειξαν να αδιαφορούν – τουλάχιστον προς το παρόν – για τις φωνές που θέλουν μια “χαλάρωση” του στόχου του πληθωρισμού.

Η Κριστίν Λαγκάρντ θα έχει την ευκαιρία να εξηγήσει περισσότερο τη θέση της για την Ευρωζώνη στη συνεδρίαση της ΕΚΤ στις 14 Σεπτεμβρίου, όταν αναμένεται να προχωρήσει σε άλλη μια αύξηση των επιτοκίων κατά 25 μονάδες βάσης. Εκτός από την αύξηση των επιτοκίων, όλοι θα περιμένουν να ακούσουν την θέση της Κριστίν Λαγκάρντ για τη συνέχεια και τις νέες προβλέψεις για την πορεία του πληθωρισμού, μετά την διακοπή του Αυγούστου.

Η άμυνα της Ελλάδας

Τα υψηλά επιτόκια για μεγάλο χρονικό διάστημα επηρεάζουν τόσο το δημόσιο κόστος δανεισμού όσο και τις επιχειρήσεις και τα νοικοκυριά. Ωστόσο, λόγω των ιδιαιτεροτήτων της, η Ελλάδα επηρεάζεται πολύ λιγότερο από τη νομισματική πολιτική της ΕΚΤ σε σχέση με άλλες χώρες της ζώνης του ευρώ.

Από το δημόσιο χρέος των 358 δισ. ευρώ, τα 260 δισ. ευρώ είναι δάνεια του λεγόμενου επίσημου τομέα ( Ευρωζώνη, EFSF, ESM) και είναι “κλειδωμένα” σε χαμηλά επιτόκια, ενώ έχουν διάρκεια μεγαλύτερη από 20 χρόνια. Οι ετήσιες χρηματοδοτικές ανάγκες του χρέους είναι εξαιρετικά χαμηλές (κάτω από το 15% του ΑΕΠ) επιτρέποντας πολύ μικρά ετήσια προγράμματα δανεισμού και άρα μικρότερη έκθεση στα υψηλά επιτόκια της αγοράς. Ακόμη και όταν το Δημόσιο δανείζεται από τις αγορές τα τελευταία δύο χρόνια, κρατά το κόστος δανεισμού χαμηλά, με διαθέσιμες “ανοιχτές” θέσεις swap επιτοκίων τις οποίες εξασφάλισε από δάνεια του επίσημου τομέα, ύψους περίπου 12 δισ. προς το ΔΝΤ και την Ευρωζώνη που εξόφλησε πρόωρα. 

Τι συμβαίνει με τον ιδιωτικό τομέα