Η ακροδεξιά προελαύνει ενόψει ευρωεκλογών

Σημεία των καιρών είναι η επικράτηση και η άνοδος των ακροδεξιών σχηματισμών σε πολλές χώρες της Ευρώπης. Και οι εξελίξεις στην πατρίδα μας δείχνουν πως οι Σπαρτιάτες οι οποίοι αποκαλύφθηκαν πλήρως, ήρθαν για να μείνουν. «Απέξω Σπαρτιάτες από μέσα Ηλίας Κασιδιάρης», ακουγόταν χθες στους διαδρόμους της Βουλής.

Ήταν μια “βιτρίνα” για νεοφασιστικές ομάδες όπως η Χρυσή Αυγή για να επανεμφανιστεί στο κοινοβούλιο; Υποθέτουμε, πάντως, ότι οι περισσότεροι ψηφοφόροι τους δεν έκαναν μια αυθόρμητη επιλογή, αλλά ξαναβρήκαν το πολιτικό οχυρό που έχασαν με την κατάρρευση του κόμματος του Νίκου Μιχαλολιάκου το 2019.

Υπάρχουν πολλοί λόγοι για τους οποίους η ακροδεξιά επεκτείνει τη δύναμή της στη Γηραιά Ήπειρο. Σε ορισμένες περιπτώσεις είναι ακραίοι, σε άλλες όχι. Η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, η αύξηση του πληθωρισμού και, ιδίως, η προσφυγική κρίση έχουν τροφοδοτήσει τις ευρωσκεπτικιστικές δυνάμεις.

Η πανδημία και οι θεωρίες συνωμοσίας έπαιξαν σημαντικό ρόλο: οι εκλογές του ερχόμενου Ιουνίου, όταν τα κράτη μέλη της ΕΕ εκλέγουν τους εκπροσώπους τους στις Βρυξέλλες, έχουν ιδιαίτερη σημασία. Όχι λόγω της πρωτιάς του Λαϊκού Κόμματος, που αναμένεται να είναι αδιαμφισβήτητη, ούτε λόγω της δεύτερης θέσης, την οποία αναμένεται να κερδίσουν οι Σοσιαλδημοκράτες. Η ακροδεξιά δείχνει τα “δόντια” της σε πολλά κράτη, αποκαλύπτοντας για άλλη μια φορά ότι η κρίση αποτελεί πρόσφορο έδαφος για εξτρεμιστές που εκμεταλλεύονται όλες τις πτυχές του λαϊκισμού.

Ο Εθνικός Συναγερμός στη Γαλλία, το Φόρουμ για τη Δημοκρατία στην Ολλανδία, το κόμμα Ελευθερίας στην Αυστρία, η Εναλλακτική για τη Γερμανία, η Λέγκα του Βορρά στην Ιταλία, και οι αντίστοιχες δυνάμεις σε Βουλγαρία, Ουγγαρία, Φινλανδία, καθώς και οι Σουηδοί δημοκράτες έχουν «μπολιάσει» τον λαό τους με ένα αίσθημα ανασφάλειας προς το ευρωπαϊκό οικοδόμημα.  Από το κάδρο δεν βγαίνει ούτε η Ισπανία, καθώς το Vox αναδείχθηκε τρίτο κόμμα και κανείς δεν μπορεί να πει πως δεν τα πήγε καλά.

Μοιάζει με ντόμινο, όμως είναι γεγονός πως φασιστικά μορφώματα καταλαμβάνουν όλο και πιο συχνά θέσεις κεντρικής εξουσίας, έστω συνεργαζόμενα. Πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα η Τζόρτζια Μελόνι που έχει πάρει τη σκυτάλη από τη Μαρίν Λεπέν και αποτελεί πλέον την ηγετική μορφή της ακροδεξιάς στην Ευρώπη. Το αίσθημα της αυτοσυντήρησης πάντως, σε μια χώρα που αλλάζει πρωθυπουργούς “με το κουτάλι”, την έχει οδηγήσει στο να κάνει τη στροφή σε κάποια πράγματα ακόμα στο μεταναστευτικό. Στη Γαλλία η πρόεδρος του Εθνικού Συναγερμού εξακολουθεί να βρίσκεται στις επάλξεις και με υπομονή θα επιχειρήσει να κεφαλαιοποιήσει την οργή των συμπατριωτών της στις προεδρικές εκλογές του 2027.

Πρόσφατα, καθηγητές πανεπιστημίου σε διάφορες χώρες κατέγραψαν τις ακροδεξιές δυνάμεις στη Γηραιά Ήπειρο. Οι ακροδεξιές δυνάμεις είναι ένα νεφέλωμα ομάδων με διαφορετικές αποχρώσεις, αλλά ενωμένες και τροφοδοτούμενες από μια κοινή αντίληψη του εθνικισμού: τη δεκαετία του 1980, οι δυνάμεις αυτές έλαβαν λιγότερο από το 4% των ψήφων.

Μεταξύ του 2007 και του 2010, αυξήθηκαν στο 8% και συνέχισαν να σημειώνουν πρόοδο κατά τη διάρκεια της μεταναστευτικής κρίσης του 2015. Με την απώλεια σημαντικού μέρους της μεσαίας τάξης, υπάρχουν λίγοι που θέλουν να τιμωρήσουν τους κυβερνώντες και χρησιμοποιούν την ακροδεξιά ως εργαλείο. Αν, μέχρι πρόσφατα, θα μπορούσε να υποστηριχθεί ότι οι Ευρωπαίοι αντιστάθηκαν σθεναρά στο απροσδόκητο κύμα λαϊκισμού που οδήγησε στην ανάδειξη του Ντόναλντ Τραμπ σε πρόεδρο στις ΗΠΑ, τώρα απλώς ακολουθούν το ρεύμα. Εξάλλου, ο πρώην πρόεδρος των ΗΠΑ αγωνίζεται επίσης να γίνει και πάλι πλανητάρχης.

Σε περίπου εννέα μήνες, οι 720 έδρες στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο θα έχουν νέους κατόχους και τα δεδομένα που υπάρχουν σήμερα στη διάθεσή μας δεν επιτρέπουν αισιόδοξες προβλέψεις.