Η ενίσχυση της διμερούς συνεργασίας Ελλάδας – Ιταλίας, με επίκεντρο τον οικονομικό και ενεργειακό τομέα, τις κοινές πρωτοβουλίες στην ΕΕ και το μεταναστευτικό, ήταν μεταξύ των βασικών θεμάτων της συνάντησης που είχε το απόγευμα της Πέμπτη ο Πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης, με την Ιταλίδα ομόλογό του, Τζόρτζια Μελόνι.
«Η Μελόνι επέστρεψε στη Ρώμη με την πεποίθηση ότι διαθέτει έναν σημαντικό σύμμαχο, ο οποίος σε ορισμένες περιπτώσεις θα μπορεί να αποδειχθεί καθοριστικής σημασίας, για πολλές υποθέσεις που ενδιαφέρουν ιδιαίτερα την ιταλική διπλωματία», γράφει η ιταλική Corriere della Sera. Σημειώνει μάλιστα με έμφαση ότι «υπήρξε πλήρης σύγκλιση σε ό,τι αφορά τους δημοσιονομικούς κανόνες στο νέο Σύμφωνο Σταθερότητας, καθώς Αθήνα και Ρώμη έχουν τους ίδιους στόχους: Να μην περιλαμβάνονται οι αμυντικές δαπάνες στον υπολογισμό των ελλειμμάτων και του χρέους ως προς το ΑΕΠ, των κρατών μελών της Ε.Ε. Όπως επίσης και να μην συνυπολογίζονται μια σειρά από δαπάνες για επενδύσεις, που θεωρούνται στρατηγικής σημασίας και από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, για την πράσινη μετάβαση και την ψηφιακή τεχνολογία και την οικολογική μετάβαση», αναφέρει η Corriere della Sera.
Ιταλικές πηγές δήλωσαν επίσης ότι «η Τζόρτζια Μελόνι εξέφρασε πολύ μεγάλο ενδιαφέρον για το λιμάνι της Αλεξανδρούπολης, καθώς έχει καταστεί ζωτικής σημασίας πύλη προς την Ευρώπη και κρίσιμος παράγοντας για τη διευκόλυνση των εμπορικών και ενεργειακών οδών προς τις χώρες την υπόλοιπη Ευρώπη».
«Ο αγωγός Tap, που μεταφέρει φυσικό αέριο από το Αζερμπαϊτζάν στην Ιταλία και στην υπόλοιπη Ευρώπη, διέρχεται πολύ κοντά από το λιμάνι της Αλεξανδρούπολης. Η ιταλική ενεργειακή εταιρεία Snam έχει επίσης από καιρό συνδυάσει τις στρατηγικές της με το ελληνικό λιμάνι, γιατί αποτελεί ενεργειακό κόμβο στο περίφημο “σχέδιο Β” για τη διαφοροποίηση της προμήθειας ενέργειας στη μετά τον πόλεμο της Ουκρανίας Ευρώπη» τονίζουν στη «Ναυτεμπορική» οι ίδιες πηγές. Η Snam είναι ο κύριος φορέας μεταφοράς φυσικού αερίου στην Ιταλία, έχοντας σχεδόν όλες τις υποδομές μεταφορών, με αγωγούς συνολικού μήκους 40.000 χιλιομέτρων. Είναι η πρώτη στην Ευρώπη σε χωρητικότητα αποθήκευσης φυσικού αερίου (πάνω από 20 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα) και ένας από τους κύριους ηπειρωτικούς φορείς εκμετάλλευσης στην επαναεριοποίηση LNG .
Κοινοπραξία με επικεφαλής την ιταλική Snam ελέγχει άλλωστε το 66% της ΔΕΣΦΑ – του ελληνικού φορέα εκμετάλλευσης του δικτύου φυσικού αερίου, που δείχνει την ενεργειακή, γεωπολιτική και διεθνή δυναμική της εταιρείας.
Το λιμάνι ως κόμβος για τη Via Carpatia
«Το λιμάνι της Αλεξανδρούπολης συνδέεται επίσης με το λιμάνι της Καβάλας, που είναι σε μια διαδικασία ιδιωτικοποίησης και επίσης θεωρείται στρατηγικής γεωπολιτικής σημασίας. Τα δύο λιμάνια αποτελούν πύλες της λεγόμενης Via Carpatia – της Οδού των Καρπαθίων – που συνδέει το Αιγαίο με την Κλαϊπέντα της Λιθουανίας. Ο χερσαίος αυτός διάδρομος Νότου-Βορρά έχει το πλεονέκτημα ότι θα συνδέει το νότιο τμήμα της Ευρωπαϊκής Ένωσης κατά μήκος των ανατολικών συνόρων της, διασχίζοντας χώρες του ΝΑΤΟ, και θα καταλήγει απευθείας στις δημοκρατίες της Βαλτικής.
Είναι άλλωστε σημαντικό το ενδιαφέρον των ΗΠΑ για την Αλεξανδρούπολη, που υπερβαίνει τη στρατιωτική συνεργασία, καθώς περιλαμβάνει την ιδιωτικοποίηση του λιμανιού και του συνδεδεμένου λιμένα της Καβάλας. Επιπλέον, η Αλεξανδρούπολη είναι ιδιαίτερα στρατηγική, γιατί αποτελεί σταυροδρόμι μεταξύ της πλωτής μονάδας επαναεριοποίησης και της σύνδεσης IGB με τη Βουλγαρία, η οποία είναι το κλειδί που θέλει να χρησιμοποιήσει η Ουάσιγκτον για να ξεκλειδώσει το μονοπώλιο της Gazprom στις βαλκανικές ακτές.
Οι επενδύσεις της Ιταλίας
Στη διάρκεια της επίσκεψης Μελόνι, πάντως, συζητήθηκε και η γενικότερη ενίσχυση της ιταλικής επιχειρηματικής παρουσίας στην Ελλάδα, που, εκτός από την Snam, εκπροσωπείται επίσης από τη Fincantieri, τη Fs και την Italgas. «Οι εταιρείες αυτές προσφέρουν στη Ρώμη πολύτιμες ευκαιρίες – και γεωπολιτικές – για τη διεύρυνση της επιρροής της Ιταλίας στο Αιγαίο και στην ανατολική Μεσόγειο», τονίζουν στη «Ν» οι ίδιες πηγές.
Η Italgas ανέλαβε τον Δεκέμβριο του 2021, αντί 733 εκατομμυρίων ευρώ, τη Depa Infrastructure. Ο οίκος αξιολόγησης Fitch όρισε μάλιστα την εξέλιξη αυτή ως ένα βήμα που προσφέρει στην Ιταλία «συγκεκριμένη δυνατότητα διαφοροποίησης της παρουσίας της σε μια αναπτυσσόμενη αγορά, επωφελούμενη από ένα ρυθμιστικό πλαίσιο που είναι επί του παρόντος ευνοϊκό σε σύγκριση με το ιταλικό όσον αφορά την κερδοφορία».
Τον περασμένο Ιούνιο η Italgas ανακοίνωσε επενδύσεις 7,8 δισ. ευρώ έως το 2029 για τον εκσυγχρονισμό του δικτύου, την ενίσχυση της παρουσίας της στην Ελλάδα και τη διαφοροποίηση των δραστηριοτήτων της. Στόχος είναι η αύξηση της κερδοφορίας της Depa Infrastructure, όπου η Italgas σχεδιάζει να εξυπηρετήσει άλλους 42 δήμους, κυρίως στην περιοχή της Αθήνας, και να εισάγει έξυπνους μετρητές έως το 2029.
«Από τον περασμένο Μάιο, επίσης, η Fincantieri και ο Όμιλος ONEX Shipyards & Technologies παρουσίασαν μια κοινή στρατηγική που θα υιοθετηθεί σε περίπτωση που ο ιταλικός όμιλος αναλάβει το πρόγραμμα ναυπήγησης κορβετών του Πολεμικού Ναυτικού. Η Fincantieri είναι μέρος του προγράμματος European Patrol Corvette, που συγχρηματοδοτείται από την ελληνική κυβέρνηση», τονίζουν οι ιταλικές πηγές στη «Ν». Προσθέτουν επίσης πως θα δημιουργηθούν περισσότερες από 2.400 νέες θέσεις εργασίας στην Ελλάδα.
Τέλος, οι σχέσεις των δύο χωρών ενισχύονται και με το Ionian, το υποθαλάσσιο καλώδιο που συνδέει την Ελλάδα και την Ιταλία μέσω του Ιονίου, μεταξύ του Κρότωνα και της Πρέβεζας. Η κατασκευή του χρειάστηκε δύο χρόνια για να ολοκληρωθεί και βελτιώνει τη διεθνή συνδεσιμότητα της Ελλάδας, τοποθετώντας τη χώρα ως περιφερειακό τηλεπικοινωνιακό κόμβο. Αυτό θα καλύψει τις απαιτήσεις για εξαιρετικά υψηλή ευρυζωνικότητα μεταξύ Ελλάδας και Δυτικής Ευρώπης και θα αυξήσει την ανθεκτικότητα του διεθνούς τηλεπικοινωνιακού δικτύου.