Φυσικό αέριο: Οξύνεται ο ανταγωνισμός στην Ανατολική Μεσόγειο

Σκληρό πόκερ είναι σε εξέλιξη στη νοτιοανατολική Μεσόγειο με αιχμή τα κοιτάσματα φυσικού αερίου, με νέους  παίκτες να αναδύονται και νέες συνεργασίες να προκύπτουν, την ώρα που η Ευρώπη  επιχειρεί να απογαλακτιστεί από τα ρωσικά ορυκτά καύσιμα.

Δεν είναι τυχαίο εξάλλου ότι τα ενεργειακά περιλαμβάνονται στην κορυφή της ατζέντας της τριμερούς Συνόδου Κορυφής Ελλάδας – Κύπρου– Ισραήλ στην Κύπρο. Σημειώνεται επίσης, ότι χθες Τούρκοι και Ισραηλινοί αξιωματούχοι πραγματοποίησαν συνομιλίες με επίκεντρο πιθανή ενεργειακή συνεργασία, καθώς οι δύο χώρες επιδιώκουν να διευρύνουν τους οικονομικούς δεσμούς.

Όπως γράφει το Bloomberg, o Τούρκος  υπουργός Ενέργειας Αλπαρσλάν Μπαϊρακτάρ είχε τηλεφωνική επικοινωνία με τον Ισραηλινό ομόλογό του Ισραήλ Κατς την Κυριακή στην οποία ανέλυσαν τις «ευκαιρίες για διμερή και περιφερειακή ενεργειακή συνεργασία, συμπεριλαμβανομένου του φυσικού αερίου».

Το αμερικανικό ενδιαφέρον και η κυπριακή προσδοκία

 Η Ουάσιγκτον επιχειρεί να εμπλακεί σε μια διαμάχη μεταξύ της Κύπρου και διεθνών εταιρειών υπό την ομπρέλα της Chevron σχετικά με τον τρόπο ανάπτυξης ενός γιγαντιαίου κοιτάσματος φυσικού αερίου, υποστηρίζοντας το σχέδιο της αμερικανικής εταιρείας να το συνδέσει με τη γειτονική Αίγυπτο. Αυτό αποκαλύπτουν στο Reuters, πηγές από την αγορά και τις ΗΠΑ.

Η κοινοπραξία υπό την ηγεσία της Chevron πρότεινε τη σύνδεση του κοιτάσματος φυσικού αερίου Αφροδίτη μέσω υποθαλάσσιου αγωγού και υπάρχουσας υποδομής στην Αίγυπτο, όπου το αέριο μπορεί να πωληθεί στην εγχώρια αγορά ή να υγροποιηθεί και να αποσταλεί στην Ευρώπη, η οποία έχει σε μεγάλο βαθμό αποκοπεί από τις ρωσικές προμήθειες.

Ο Κύπριος υπουργός Ενέργειας Γιώργος Παπαναστασίου επιβεβαίωσε ότι η κυβέρνηση απέρριψε το τελευταίο σχέδιο, το οποίο παραβλέπει προηγούμενη πρόταση για την κατασκευή πλωτής μονάδας επεξεργασίας φυσικού αερίου στο κοίτασμα που βρίσκεται 160 χιλιόμετρα (100 μίλια) νοτιοανατολικά της Κύπρου.

«Η τροποποίηση απορρίφθηκε. Η προσδοκία της Κυπριακής Δημοκρατίας είναι η κοινοπραξία να τιμήσει όσα συμφωνήθηκαν αμοιβαία από τα μέρη το 2019», δήλωσε χαρακτηριστικά ο  κ. Παπαναστασίου.

Νέος γύρος επαφών

Σύμφωνα με την ισραηλινή NewMed, η οποία είναι εταίρος στο κοίτασμα Αφροδίτη, οι εταίροι έχουν ξεκινήσει έναν νέο γύρο συνομιλιών με την κυπριακή κυβέρνηση.

Αμερικανική πηγή υποστηρίζει ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες υποστηρίζουν τα σχέδια της Chevron, θεωρώντας ότι έτσι το φυσικό αέριο θα φτάσει στην αγορά γρηγορότερα και με χαμηλότερο αποτύπωμα άνθρακα, καθώς δεν περιλαμβάνει την κατασκευή μεγάλων υποδομών.

«Η σύνδεση (της Αφροδίτης) με την Αίγυπτο θα τους βοηθήσει στην κορύφωση της εγχώριας κατανάλωσης το καλοκαίρι, θα προσθέσει σταθερότητα, θα μειώσει τις εντάσεις στην περιοχή και θα επιτρέψει τις εξαγωγές για την Ευρώπη», ανέφερε στο Reuters η αμερικανική πηγή, που δεν κατονομάζεται. Προσθέτει επίσης, ότι η κυβέρνηση Μπάιντεν «κάνει τη διάκριση μεταξύ δαπανηρών και περιττών έργων υποδομής» και λιγότερο εντατικών διασυνδέσεων που είναι απαραίτητες καθώς οι οικονομίες μεταβαίνουν σε καθαρότερες μορφές ενέργειας.

Η Αφροδίτη, που ανακαλύφθηκε πριν από περισσότερο από μια δεκαετία, περιλαμβάνει περίπου 124 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα αερίου. Τη διαχείριση του κοιτάσματος διατηρεί η κοινοπραξία Chevron, Shell και NewMed Energy (πρώην Delek).

Η ανάπτυξή του θα δώσει ζωτική ώθηση στη λεκάνη φυσικού αερίου της Ανατολικής Μεσογείου, η οποία έχει προσελκύσει τεράστιες επενδύσεις τα τελευταία χρόνια, ιδιαίτερα μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία καθώς η Ευρώπη προσπαθούσε να αντικαταστήσει τα ρωσικά ορυκτά καύσιμα.

Τροποποιημένο σχέδιο

Σύμφωνα με δύο πηγές του κλάδου, η Λευκωσία αντιτάχθηκε στα σχέδια της Chevron να ανοίξει τρία παραγωγικά πηγάδια αντί για πέντε και να αποφύγει την κατασκευή πλωτής μονάδας παραγωγής πάνω από το πεδίο.

«Έχουμε υποβάλει ένα τροποποιημένο σχέδιο ανάπτυξης στην Κυπριακή Κυβέρνηση, το οποίο ελπίζουμε να οδηγήσει στην ανάπτυξη του κοιτάσματος της Αφροδίτης και στην παράδοση φυσικού αερίου στην αιγυπτιακή και παγκόσμια αγορά μέσω των υφιστάμενων μονάδων LNG (υγροποιημένου φυσικού αερίου) στη βόρεια ακτή της Αιγύπτου. ”

«Πιστεύουμε ότι είναι σημαντικό η Αφροδίτη να αναπτυχθεί γρήγορα προς όφελος της Κύπρου, της περιοχής της Ανατολικής Μεσογείου και των ευρωπαϊκών και άλλων διεθνών αγορών», δήλωσε η Chevron.

Εντατικές διαπραγματεύσεις

Σύμφωνα επίσης με τον «Φιλελεύθερο» της Κύπρου, ο κ. Παπαναστασίου κάλεσε τη Chevron σε εντατική διαπραγμάτευση 30 ημερών, ώστε να συζητηθεί το ενδεχόμενο επίτευξης συμφωνίας για την ανάπτυξη του κοιτάσματος. Στο δημοσίευμα αναφέρεται πάντως, ότι τα περιθώρια συνεννόησης μεταξύ των δύο πλευρών δεν είναι πολλά, στην περίπτωση που η αμερικανική εταιρεία επιμείνει στη σημερινή της θέση, η οποία απέχει πολύ από τη συμφωνία που η κοινοπραξία συνομολόγησε με το κράτος το 2019.

Οι πληροφορίες του Φιλελευθέρου αναφέρουν ότι στις 5 Σεπτεμβρίου θα ακολουθήσει νέα συνάντηση της κυπριακής πλευράς με τη Chevron και μάλιστα σε πολύ ψηλότερο επίπεδο, όσον αφορά την αμερικανική εταιρεία.