Πυρηνικά: Η Γερμανία και η Ιταλία δείχνουν το διευρυνόμενο χάσμα στην Ε.Ε.

Το ίδιο Σαββατοκύριακο, ο καγκελάριος Όλαφ Σολτς επιβεβαίωσε ότι τα πυρηνικά δεν έχουν θέση στο ενεργειακό μείγμα της χώρας, ενώ η Ιταλία δεσμεύτηκε να επιταχύνει την ολοκλήρωσή της προκειμένου να μειώσει το κόστος, να σώσει την οικονομία και να προωθήσει την πράσινη μετάβαση.

Η συμπερίληψη από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή της πυρηνικής ενέργειας ως πηγής πράσινης ενέργειας στον κανονισμό ταξινόμησης έχει τονίσει τις διαφορές σε ολόκληρη την Ευρώπη. Τα κράτη μέλη διαφωνούν για το εάν αυτή η πηγή ενέργειας μπορεί πραγματικά να θεωρηθεί πράσινη και βιώσιμη.

Ωστόσο, η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, η προσπάθεια αντικατάστασης του ρωσικού φυσικού αερίου με άλλες πηγές ενέργειας, η ανάγκη να περιοριστεί το αυξανόμενο ενεργειακό κόστος και οι υψηλές φιλοδοξίες για σταδιακή κατάργηση των ορυκτών καυσίμων οδήγησαν ορισμένες χώρες να επανεξετάσουν τη θέση τους και σε ορισμένες περιπτώσεις ακόμη και να γυρίσει.

Το Σάββατο (2 Σεπτεμβρίου), ο Γερμανός καγκελάριος Όλαφ Σολτς είπε ότι δεν θα αναβιώσουν το «νεκρό άλογο» της πυρηνικής ενέργειας μετά από εκκλήσεις των Φιλελευθέρων, που αποτελούν μέρος του κυβερνητικού συνασπισμού, να τους επανενεργοποιήσουν μετά την πρόσφατη έξοδο της χώρας από την πυρηνική ενέργεια.

Οι τελευταίοι πυρηνικοί σταθμοί της Γερμανίας, Isar 2, Emsland και Neckarwestheim 2, έκλεισαν τον Απρίλιο του 2023 παρά την άνοδο των τιμών της ενέργειας και τους φόβους για έναν κρύο και ακριβό χειμώνα. Η κυβέρνηση υποστηρίζει ότι η σταδιακή κατάργηση της πυρηνικής ενέργειας, η οποία ξεκίνησε το 2000, θα καταστήσει τη χώρα ασφαλέστερη, επειδή οι κίνδυνοι της πυρηνικής ενέργειας είναι μη διαχειρίσιμοι.

Σε συνέντευξή του στον ραδιοφωνικό σταθμό Dlf το Σάββατο, ο Scholz τόνισε ότι η χρήση πυρηνικής ενέργειας στο ενεργειακό μείγμα της Γερμανίας δεν αποτελεί πλέον επιλογή.

«Σήμερα στη Γερμανία, το θέμα της πυρηνικής ενέργειας είναι ένα νεκρό άλογο», είπε ο σοσιαλδημοκράτης.

«Όποιος θέλει να κατασκευάσει νέα εργοστάσια θα χρειαζόταν 15 χρόνια και θα έπρεπε να ξοδέψει 15 έως 20 δισεκατομμύρια ανά μονάδα», πρόσθεσε.

Οι δηλώσεις του κ. Scholz έρχονται αφού εκπρόσωποι του FDP, του φιλελεύθερου εταίρου της Καγκελαρίου στον συνασπισμό, ζήτησαν να σταματήσει η αποσυναρμολόγηση των αντιδραστήρων που μπορούν να χρησιμοποιηθούν, προκειμένου να επανενεργοποιηθούν.

«Αυτός είναι ο μόνος τρόπος για να παραμείνουμε σε θέση να ενεργούμε σε οποιαδήποτε κατάσταση», είπε ο Κρίστιαν Ντιουρ, επικεφαλής της κοινοβουλευτικής ομάδας του FDP, στην καθημερινή SZ την Πέμπτη (31 Αυγούστου).

Οι διαφορές σχετικά με το αν θα διατηρηθεί η πυρηνική ενέργεια στη Γερμανία οδήγησαν σε σοβαρές εντάσεις εντός του συνασπισμού, ειδικά μεταξύ του FDP και των ριζικά αντιπυρηνικών Πρασίνων, στα τέλη του περασμένου έτους, μέχρι ο κ. Scholz να παρέμβει και να ορίσει την ημερομηνία κυκλοφορίας για τον Απρίλιο. 2023.

Ωστόσο, ο καγκελάριος είπε ότι δεν περίμενε να χρειαστεί άλλη μια τέτοια παρέμβαση καθώς τα γεγονότα μιλούν από μόνα τους.

«Η πυρηνική ενέργεια είναι στο τέλος της πρόσδεσής της: δεν χρησιμοποιείται πλέον στη Γερμανία, η έξοδος έγινε νόμιμα», τόνισε.

Η Ιταλία γίνεται πυρηνική

Στην Ιταλία, οι αρχές θέλουν να πάρουν εντελώς αντίθετη τροπή.

Ο υπουργός Μεταφορών και αναπληρωτής πρωθυπουργός Ματέο Σαλβίνι ανακοίνωσε την Κυριακή (3 Σεπτεμβρίου) την πρόθεσή του να επιταχύνει την παραγωγή πυρηνικής ενέργειας στο Φόρουμ Ambrosetti στο Cernobbio (Λομβαρδία).

Στις 8 Νοεμβρίου 1987, η Ιταλία είπε όχι στην πυρηνική ενέργεια μέσω δημοψηφίσματος, το οποίο οδήγησε στο κλείσιμο πολλών πυρηνικών σταθμών. Ωστόσο, το δημοψήφισμα δεν εισάγει καμία απαγόρευση και δεν είναι απαραίτητο να το επαναλάβουμε για τη συνέχιση της κατασκευής πυρηνικών σταθμών. Θα αρκούσε ένας συνηθισμένος νόμος που να περιγράφει ένα εθνικό ενεργειακό σχέδιο.

Η πυρηνική ενέργεια απολαμβάνει ευρείας υποστήριξης από όλα τα δεξιά και κεντροδεξιά κόμματα και αναφέρθηκε κατά τη διάρκεια της προεκλογικής εκστρατείας από το Lega (ID) του Antonio Tajani και το Forza Italia (PPE), καθώς και από το Fratelli d’Italia (CRE), το κόμμα του πρωθυπουργού Γιώργη Μελώνη.

«Θα είναι μια νομοθετική κυβέρνηση και αν τα έχουμε πάει καλά, ελπίζω να έχουμε και τα επόμενα πέντε χρόνια. Σε αυτό το διάστημα, είμαι πεπεισμένος ότι αυτή η κυβέρνηση, με την τρέχουσα διαμόρφωση, θα μπορέσει να εγκαινιάσει την πρώτη παραγωγή (ενέργειας) που προέρχεται από πυρηνικά», είπε ο κ. Σαλβίνι.

«Πιστεύω ότι η Ιταλία πρέπει, κατά τη διάρκεια αυτού του έτους, να επαναλάβει την έρευνα και τη συμμετοχή της στην πυρηνική ενέργεια. Η Ιταλία δεν μπορεί να το αποφύγει. Είμαι πεπεισμένος ότι […] αυτή η κυβέρνηση θα έχει τη δύναμη να εξηγήσει στους Ιταλούς γιατί, στο όνομα της τεχνολογικής ουδετερότητας, δεν μπορούμε να πούμε όχι σε καμία πηγή ενέργειας», εξήγησε ο κ. Σαλβίνι, ο οποίος δεν το έκανε Ούτε η Ε.Ε. γλιτώθηκε από έντονη κριτική σχετικά με τους δημοσιονομικούς περιορισμούς στις δημόσιες δαπάνες.

«Αν η Ευρώπη μας ζητήσει φιλόδοξους πράσινους στόχους στη στέγαση και τα αυτοκίνητα θυσιάζοντας τη γεωργία και την αλιεία, δεν μπορεί να επιβάλει δημοσιονομικούς περιορισμούς που επιτρέπουν σε άλλους να εισέλθουν στο σπίτι μας», είπε ο ηγέτης της Λέγκα.

Εν τω μεταξύ, ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενεργειακής Ασφάλειας, Gilberto Pichetto Fratin, ανακοίνωσε ότι στις 21 Σεπτεμβρίου, ιδρύματα και εταιρείες θα συναντηθούν στο υπουργείο για την πρώτη συνάντηση της Εθνικής Πλατφόρμας για Βιώσιμη Πυρηνική. Αυτή η νέα οντότητα θα χρησιμεύσει ως σύνδεσμος και συντονισμός μεταξύ όλων των διαφορετικών εθνικών παραγόντων που, με διάφορες ικανότητες, ασχολούνται με την πυρηνική ενέργεια, την ασφάλεια και την ακτινοπροστασία, καθώς και με τα ραδιενεργά απόβλητα.

«Ασχολούμαστε με πειραματισμούς σύντηξης, με πολλές συμφωνίες σε διεθνές επίπεδο, και δίνουμε τη μεγαλύτερη προσοχή στη σχάση τέταρτης γενιάς, που σημαίνει επίσης την αξιολόγηση μικρών αντιδραστήρων που, μέσα σε δέκα χρόνια, θα μπορούσε να είναι μια ευκαιρία για τη χώρα». είπε ο κύριος Φρατίν.

Το ευρωπαϊκό ενεργειακό τέλμα

Εάν η Γερμανία, η πρώτη ευρωπαϊκή δύναμη, βρίσκεται στην πρώτη γραμμή στον αγώνα κατά της πυρηνικής ενέργειας, η Αυστρία είναι επίσης σθεναρά αντίθετη σε αυτήν. Τον Νοέμβριο του 2022, η Βιέννη μήνυσε την Ευρωπαϊκή Επιτροπή για την απονομή του πράσινου σήματος στην πυρηνική ενέργεια ως μέρος της ταξινόμησης βιώσιμης χρηματοδότησης της ΕΕ.

Τότε, η υπουργός Πράσινου Περιβάλλοντος Λεονόρε Γκεβέσλερ είπε ότι η Αυστρία θα διατηρήσει την αντιπυρηνική της στάση έναντι των γειτόνων της.

Την περασμένη εβδομάδα, ο Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν επέκρινε τη Γερμανία για τη στάση της, κατηγορώντας το Βερολίνο ότι σκόπιμα αντιτίθεται στην αυξανόμενη πυρηνική αποδοχή στην Ευρώπη.

«Θα ήταν ιστορικό λάθος να […] επιβραδυνθούν οι επενδύσεις στην πυρηνική ενέργεια […] στην Ευρώπη», ειδικά αν έχει ως αποτέλεσμα να ευνοηθεί «περισσότερος άνθρακας», επιβεβαίωσε ο κ. Μακρόν, προκαλώντας πιθανώς το μήνυμα του κ. Σολτς από αυτό. σαββατοκύριακο.

Η Γαλλία είναι επίσης βασικός παίκτης στην πυρηνική συμμαχία και έχει καταστήσει σαφές ότι «η γαλλική πυρηνική ενέργεια δεν είναι διαπραγματεύσιμη και δεν θα είναι ποτέ».

Το Βέλγιο διέκοψε πρόσφατα τη σταδιακή κατάργηση των πυρηνικών υλικών που είχε προγραμματιστεί για το 2025 λόγω νομικών προκλήσεων και της εισβολής της Ρωσίας στην Ουκρανία. Επέλεξε να αναβάλει το κλείσιμο δύο αντιδραστήρων για δέκα χρόνια.

Σε άλλα μέρη της Ευρώπης, η πυρηνική ενέργεια αποτελεί ουσιαστικό μέρος του ενεργειακού μείγματος και οι κυβερνήσεις δεν δείχνουν σημάδια απομάκρυνσης από αυτό. Για παράδειγμα, η Βουλγαρία, η Τσεχική Δημοκρατία, η Σλοβακία, η Σλοβενία ​​και η Κροατία διαθέτουν λειτουργικούς πυρηνικούς αντιδραστήρες που παρέχουν σημαντικό μερίδιο της εθνικής ενέργειας.

Οι κυβερνήσεις αυτών των χωρών σχεδιάζουν να αυξήσουν τις ικανότητές τους.

Σε χώρες εκτός ΕΕ, η Αλβανία, μετά από συνάντηση μεταξύ του πρωθυπουργού Έντι Ράμα και της Τζόρτζια Μελόνι, φέρεται να εξετάζει το ενδεχόμενο συνεργασίας στον τομέα της πυρηνικής ενέργειας. Το θέμα συζητήθηκε πολλές φορές στη χώρα μετά τη δημοκρατική της μετάβαση το 1991, αλλά δεν καταρτίστηκε σταθερό σχέδιο.

Η Σερβία και το Κοσσυφοπέδιο δεν διαθέτουν επί του παρόντος κανένα πυρηνικό σταθμό και δεν σχεδιάζουν να κατασκευάσουν στο εγγύς μέλλον. Ωστόσο, το 2022, η αντιπρόεδρος της Σερβίας Zorana Mihajlovic είπε ότι η Σερβία χρειάζεται σταθμούς ηλεκτροπαραγωγής για να επιτύχει τους στόχους της για ανανεώσιμες πηγές ενέργειας.

Στο άλλο άκρο του φάσματος, η Ισπανία και η Πορτογαλία, και οι δύο υπό την ηγεσία των σοσιαλιστικών κυβερνήσεων, παραμένουν σθεναρά αντίθετες στην πυρηνική ενέργεια. Ωστόσο, μια αλλαγή κυβέρνησης στη Μαδρίτη θα μπορούσε να παρατείνει τη διάρκεια ζωής των πυρηνικών σταθμών της χώρας.

Ενώ η Πορτογαλία βασίζεται στην υδροηλεκτρική ενέργεια, η Ισπανία συνεχίζει να εισάγει ρωσικό αέριο, ο όγκος του οποίου διπλασιάστηκε τον περασμένο Μάιο.

Με την τελευταία δήλωση της Γερμανίας και την επιτάχυνση των σχεδίων επανενεργοποίησης από την Ιταλία, η Ευρώπη θα μπορούσε σύντομα να βρεθεί διχασμένη ανάμεσα στα κράτη μέλη που επιλέγουν πλευρές για τα πυρηνικά και τα εξαρτημένα από καύσιμα ορυκτά καύσιμα, ειδικά το ρωσικό αέριο.