Ευρωεκλογές 2024: Ποιοι κερδίζουν, ποιοι χάνουν και πώς αντιδρούν

Οι πολίτες της ΕΕ θα εκλέξουν την επόμενη σύνθεση Ευρωβουλευτών τον Ιούνιο του 2024 και καθώς τα ευρωπαϊκά κόμματα και οι ομάδες αρχίζουν να προετοιμάζονται για τις εκλογές, η πρόβλεψη της EURACTIV εν όψει ενός θερμού προεκλογικού έτους αποκαλύπτει τη μελλοντική δυναμική της κατανομής των εδρών, τις αλλαγές εξουσίας και τις αντιδράσεις των ηγετών των ομάδων.

Με λίγα λόγια:

• Η Δεξιά ενισχύεται καθώς το ECR, οι ομάδες του ID κερδίζουν 27 επιπλέον έδρες
• Η κεντρώα πλειοψηφία υπερισχύει έναντι του κύματος της δεξιάς
• Ο μεγαλύτερος χαμένος είναι η ομάδα των Πρασίνων/EFA, που χάνει 20 έδρες, ακολουθούμενη από το ΕΛΚ (-16) και το Renew Europe (-12).
• Οι ομάδες S&D και Αριστερά παγώνουν αλλά υφίστανται μια ανακατανομή εδρών
• Το ID θα μπορούσε να αλλάξει από την ιταλική στη γαλλική ηγεσία, καθώς το κόμμα Lega του σημερινού προέδρου Marco Zanni θα δώσει τη θέση του στο γαλλικό Rassemblement National ως ισχυρότερη δύναμη εντός της ομάδας. Την ίδια στιγμή, το Λαϊκό Κόμμα της Ισπανίας γίνεται η πρώτη δύναμη του ΕΛΚ, προκαλώντας ενδεχομένως επίσης αλλαγές στην ηγεσία της ομάδας
• Αντιδράσεις: Οι Πράσινοι αισιοδοξούν για την ικανότητά τους να κινητοποιήσουν τους ψηφοφόρους- το ECR υπερηφανεύεται για τον «ευρωρεαλισμό» και κατακεραυνώνει την Αριστερά. Το Renew Europe προσπαθεί να υπενθυμίσει στους ψηφοφόρους τη σημασία του βασιλικού ρόλου της ομάδας και το ΕΛΚ αρνείται να πριοβεί σε περαιτέρω σχολιασμό.

Οι δεξιοί «ευρωρεαλιστές» κερδίζουν 27 επιπλέον έδρες

Τα αποτελέσματα δείχνουν εμφανή κέρδη στο δεξιό φάσμα, με την εθνικοσυντηρητική ομάδα των Ευρωπαίων Συντηρητικών και Μεταρρυθμιστών (ECR) να προβλέπεται ότι αυξάνεται κατά 16 από τις 66 έδρες της στις εκλογές του 2019. Ταυτόχρονα, η ακροδεξιά και ευρωσκεπτικιστική ομάδα Identity and Democracy προβλέπεται να εξασφαλίσει 73 έδρες, 11 περισσότερες από το 2019.

Ο συμπρόεδρος της ομάδας ECR, Nicola Procaccini, αποδίδει την επιτυχία της δεξιάς στην «ευρωρεαλιστική, ρεαλιστική» προσέγγισή της, η οποία, όπως λέει, προσελκύει μεγάλο ενδιαφέρον.

«Οι ψηφοφόροι έχουν λιγότερη εμπιστοσύνη στις προηγούμενες πλειοψηφίες και στις αριστερές προσεγγίσεις για την επίλυση των απτών και προφανών προβλημάτων της Ευρώπης. Περισσότερη γραφειοκρατία, για παράδειγμα, δεν είναι η απάντηση. Αυτό που χρειαζόμαστε είναι περισσότερη αποτελεσματικότητα στους τομείς που έχουν μεγαλύτερη σημασία για τους πολίτες», όπως τα εξωτερικά σύνορα, η εσωτερική αγορά και η οικονομική ανάκαμψη, δήλωσε ο Procaccini στη EURACTIV.

Αυτό το αφήγημα έχει αποδειχθεί ιδιαίτερα αποτελεσματικός στη Ρουμανία, όπου το ακροδεξιό κόμμα AUR είναι πλέον η τρίτη δύναμη και προβλέπεται να εισέλθει για πρώτη φορά στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο με οκτώ έδρες.

Στους μεγάλους νικητές του ECR συγκαταλέγεται επίσης το VOX της Ισπανίας, το οποίο, αν και δεν σημείωσε τα αναμενόμενα αποτελέσματα στις πρόωρες εθνικές εκλογές του Ιουλίου και έχασε την πιθανότητα να μπει στην κυβέρνηση, προβλέπεται να αυξήσει τις έδρες του από τέσσερις σε εννέα.

Αντίθετα, το πολωνικό κυβερνών κόμμα PiS θα μπορούσε να χάσει πέντε έδρες, από 24 σε 19, ενώ το κυβερνών κόμμα της Ιταλίας, το Fratelli d’Italia με επικεφαλής τη Georgia Meloni, είναι ο μεγαλύτερος νικητής με 19 επιπλέον έδρες.

Η δημοτικότητα του κόμματος της Meloni συνεχίζει να ανεβαίνει στα ύψη από τις ιταλικές εκλογές του Σεπτεμβρίου του 2022, όταν εισήλθε στην κυβέρνηση σε έναν τριμερή συνασπισμό με τη Lega του  Salvini (ID) και τo Forza Italia του Tajani (ΕΛΚ). Μια τέτοια κίνηση είχε σημαντικό κόστος για τη Lega, καθώς η ανάπτυξη του Fratelli d’Italia ήταν αντιστρόφως ανάλογη με την πτώση της Lega, με το κόμμα να χάνει 16 έδρες από τις 25 που κέρδισε το 2019.

Η νέα κατανομή των εδρών της Lega σε συνδυασμό με την αύξηση κατά πέντε έδρες, από 18 σε 23, του Rassemblement National της Le Pen θα μπορούσε να σημάνει μια αλλαγή στην ηγεσία του ID.

Οι άλλες νίκες του ID στα κράτη μέλη της ΕΕ περιλαμβάνουν τρεις ακόμη ευρωβουλευτές για το FPÖ της Αυστρίας και τρεις έδρες για το ακροδεξιό κόμμα της Πορτογαλίας Chega!, το οποίο έχει πιθανότητες να εισέλθει για πρώτη φορά στο Κοινοβούλιο.

Η κεντρώα πλειοψηφία επικρατεί – απώλειες για το Renew και το ΕΛΚ

Η ιδέα μιας δεξιάς πλειοψηφίας, που αρχικά προωθήθηκε από την ιταλική συντηρητική κυβερνητική τριάδα, δεν πρόκειται να πραγματοποιηθεί και ο παραδοσιακός άτυπος συνασπισμός μεταξύ της φιλελεύθερης ομάδας Renew Europe, των Σοσιαλιστών και Δημοκρατών (S&D) και του κεντροδεξιού Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος (ΕΛΚ) θα επικρατήσει με 395 από τις 705 έδρες.

Ωστόσο, ενώ το S&D καταφέρνει να διατηρήσει τον αριθμό των ευρωβουλευτών του, το ΕΛΚ πέφτει από 177 σε 160 έδρες, ενώ το Renew Europe πέφτει από 101 σε 89 έδρες.

Οι απώλειες του Renew μπορούν να αποδοθούν κυρίως στον θάνατο του φιλελεύθερου κόμματος της Ισπανίας “Ciudadanos”, το οποίο, μετά τα καταστροφικά αποτελέσματα στις περιφερειακές εκλογές, αποφάσισε να ανακαλέσει την υποψηφιότητά του για τις πρόωρες εκλογές του Ιουλίου. Έτσι, ο χαμός αυτού του κόμματος μεταφράζεται σε 8 ευρωβουλευτές λιγότερους για το Renew.

Ενώ η «La République en Marche» του Macron θα χάσει επίσης μία έδρα, άλλα φιλελεύθερα κόμματα θα αυξήσουν την εκπροσώπησή τους. Πιο συγκεκριμένα, ο νέος συνασπισμός Trzecia Droga της Πολωνίας θα εισέλθει στο Κοινοβούλιο με πέντε ευρωβουλευτές, ενώ το ANO της Τσεχίας θα δώσει στο Renew τέσσερις επιπλέον έδρες (από πέντε σε εννέα. Αυτό ισχύει εφόσον το κόμμα δεν αποβληθεί από το ALDE και το Renew, καθώς το ANO έχει τεθεί υπό αυστηρό έλεγχο για μη δέσμευση στις φιλελεύθερες αξίες.

Το Renew Europe είναι βέβαιο ότι θα συνεχίσει να είναι ο βασιλικός παράγοντας στην επόμενη νομοθετική περίοδο, δήλωσε εκπρόσωπος στη EURACTIV, αντιδρώντας στην πρόβλεψη, προσθέτοντας ότι «η Ευρώπη κυβερνάται στο κέντρο ή είναι απλώς ακυβέρνητη».

«Η προεκλογική εκστρατεία θα είναι η ευκαιρία να υπενθυμίσουμε στους ψηφοφόρους ότι είμαστε η μόνη ομάδα που είναι σε θέση να αποφύγει τον λαϊκιστικό ασφυκτικό κλοιό στην ευρωπαϊκή κοινοβουλευτική ατζέντα», δήλωσε ο εκπρόσωπος.

«Θα αφήσουμε στους ψηφοφόρους μια ισχυρή παρακαταθήκη, για το κράτος δικαίου, το Green Deal, την ψηφιοποίηση και τις ξεκάθαρες θέσεις μας για την ευρωπαϊκή ολοκλήρωση για την προστασία της δημοκρατίας, (…) τα κόμματα που είναι τα πιο ξεκάθαρα στην Ευρώπη συνήθως τα καταφέρνουν καλύτερα από τις δημοσκοπικές προβλέψεις», κατέληξε ο εκπρόσωπος.

Όσον αφορά την κεντροδεξιά ομάδα του ΕΛΚ, ο εταίρος του κυβερνητικού συνασπισμού της Ιταλίας Forza Italia πρόκειται να χάσει τέσσερις έδρες από τις 9 που έχει σήμερα, καθώς οι ψηφοφόροι του κόμματος μετατοπίζονται στο Fratelli d’Italia της Meloni, ενώ το «Fine Gael» της Ιρλανδίας πέφτει από 5 σε 2 έδρες.

Παράλληλα, οι Γερμανοί Χριστιανοδημοκράτες (CDU) κινδυνεύουν να χάσουν τη θέση τους ως η κορυφαία εθνική αντιπροσωπεία της ομάδας, καθώς θα χάσουν τρεις έδρες, παραμένοντας στις 20, ενώ το ισπανικό Partido Popular (PP) θα αυξηθεί από 13 σε 21 ευρωβουλευτές μετά τη νίκη του στις πρόωρες εθνικές εκλογές του Ιουλίου.

Ωστόσο, οι Ισπανοί είναι απίθανο να πιέσουν για αλλαγή ηγεσίας, καθώς η διαφορά είναι μόνο μία έδρα και ο ηγέτης του PP, Alberto Núnez Feijóo, βρίσκεται κοντά στον σημερινό Γερμανό πρόεδρο, Manfred Weber.

Άλλες νίκες για το ΕΛΚ περιλαμβάνουν την πολωνική Koalicja Obywatelska, με επικεφαλής τον Donald Tusk, η οποία ανεβαίνει από 11 σε 16 έδρες, και την εμφάνιση του νέου κόμματος «New Social Contract» στην Ολλανδία ενόψει των εθνικών εκλογών της 22ας Νοεμβρίου. Το τελευταίο σημειώνει μάλιστα ρεκόρ επτά εδρών στην πρώτη του είσοδο στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, αποσπώντας ψήφους από το υπάρχον ολλανδικό κεντροδεξιό κόμμα CDA, το οποίο πέφτει από τις πέντε στη μία έδρα.

Το ΕΛΚ αρνήθηκε να σχολιάσει.

Οι Πράσινοι καταρρέουν με την ελπίδα να κινητοποιήσουν τη βάση τους

Η ομάδα των Πρασίνων/EFA group προβλέπεται να λάβει 52 έδρες, μια αξιοσημείωτη μείωση από τις 72 έδρες που έχει σήμερα. Οι σημαντικότερες απώλειες σημειώνονται στα παραδοσιακά προπύργια των Πρασίνων, τη Γερμανία και την Αυστρία, όπου έχασαν πέντε και μία έδρα αντίστοιχα. Ενώ το Πράσινο Κόμμα της Ιταλίας χάνει τις τρεις έδρες του και το Ecolo του Βελγίου μία, η Europe Écologie Les Verts (EELV) της Γαλλίας, το Vihreä liitto της Φινλανδίας, το «Miljöpartiet de gröna» της Σουηδίας και το Πράσινο Κόμμα της Ιρλανδίας χάνουν από 2 έδρες το καθένα.

Παράλληλα, κερδίζουν έδαφος σε ορισμένες χώρες, όπως η Κροατία, όπου το κόμμα «Možemo!» εισέρχεται για πρώτη φορά στο κοινοβούλιο με δύο έδρες, η Λιθουανία, όπου οι Πράσινοι σημειώνουν διπλάσιες έδρες και φτάνουν τις τέσσερις, και η Ισπανία, όπου ο νέος συνασπισμός Sumar παρέχει στα πράσινα κόμματα τον απαραίτητο πολιτικό χώρο για να κερδίσουν δύο επιπλέον έδρες, σε σύνολο τρεις.

Παρά την πρόβλεψη αυτή, οι Πράσινοι πιστεύουν ότι η βάση και το δίκτυο τους θα κινητοποιήσουν τους ψηφοφόρους ενόψει των εκλογών, σύμφωνα με τα όσα δήλωσαν στη EURACTIV οι συμπρόεδροι του Ευρωπαϊκού Πράσινου Κόμματος Mélanie Vogel και Thomas Waitz. Οι ίδιοι υπενθύμισαν μάλιστα τις ευρωεκλογές του 2019, όπου οι δημοσκοπήσεις προέβλεπαν την κατάρρευση των Πρασίνων στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, αλλά τελικά υπήρξε ένα «πράσινο κύμα» που εξέλεξαν τους Πράσινους ως τέταρτη ομάδα.

«Είμαστε έτοιμοι για την προεκλογική εκστρατεία, δουλεύοντας σκληρά με ΜΚΟ, συνδικάτα, επιχειρήσεις και την κοινωνία των πολιτών για να αναπτύξουμε περισσότερες προτάσεις για κοινωνική και κλιματική δικαιοσύνη που θα διατηρήσουν το περιβάλλον μας και θα δημιουργήσουν ποιοτικές θέσεις εργασίας», δήλωσαν.

Παράλληλα, οι δύο πρόεδροι του κόμματος πιστεύουν επίσης ότι τα ακραία καιρικά φαινόμενα του περασμένου έτους θα παρακινήσουν τους πολίτες να τους ψηφίσουν, καθώς το κλίμα θα βρεθεί στο επίκεντρο της προεκλογικής τους εκστρατείας, ενώ σύμφωνα με το Ευρωβαρόμετρο του Ιουνίου 2023, το 77% των πολιτών της ΕΕ πιστεύει ότι η κλιματική αλλαγή είναι «πολύ σοβαρό πρόβλημα»

«Οι καύσωνες και οι πυρκαγιές που έσπασαν ρεκόρ αυτό το καλοκαίρι δείχνουν στους ανθρώπους ότι η ψήφος στους πράσινους είναι ζωτικής σημασίας για την επίτευξη πραγματικής δράσης για το κλίμα και την προστασία των γενεών των παιδιών και των εγγονών μας», ανέφεραν.

Όσο για «την κινητοποίηση που έσωσε τον νόμο για την αποκατάσταση της φύσης, ενάντια σε έναν συνασπισμό ΕΛΚ, φιλελεύθερων και λαϊκιστών, και τις ισπανικές εκλογές του Ιουλίου, όπου το PP δεν έφτασε στην πλειοψηφία με το VOX, δείχνουν ότι, μαζί με τους πολίτες και την κοινωνία των πολιτών, μπορούμε να κερδίσουμε τις πολιτικές μάχες και να νικήσουμε τα δεξιά κόμματα», πρόσθεσαν.

Οι σοσιαλιστές και οι αριστεροί αντιμέτωποι με ανακατανομή εδρών

Η ομάδα των Σοσιαλιστών και Δημοκρατών (S&D) και η ομάδα της Αριστεράς παραμένουν στη θέση τους με μικρή αύξηση τριών και μίας έδρας, συνολικά 146 και 38 ευρωβουλευτές, αντίστοιχα. Ωστόσο, και οι δύο υφίστανται ανακατανομή των κομμάτων μελών τους και του αριθμού των ευρωβουλευτών μεταξύ των εθνικών αντιπροσωπειών.

Εντός του S&D, οι μεγαλύτεροι νικητές είναι το Parti Socialiste της Γαλλίας και το Partidul Social Democrat της Ρουμανίας, με αμφότερα να σημειώνουν πέντε επιπλέον έδρες, από τρεις σε οκτώ και από οκτώ σε 13, αντίστοιχα.

Το Partito Democratico της Ιταλίας κερδίζει τέσσερις νέες έδρες και γίνεται η δεύτερη μεγαλύτερη εθνική αντιπροσωπεία με 19. Το ιταλικό κόμμα ξεπερνά το SPD της Γερμανίας, το οποίο κερδίζει μεν δύο επιπλέον έδρες, αλλά υπολείπεται κατά έναν ευρωβουλευτή με 18 έδρες.

Το κυβερνών PSOE της Ισπανίας κερδίζει μία επιπλέον έδρα και παραμένει η μεγαλύτερη εθνική αντιπροσωπεία του S&D με 21 ευρωβουλευτές.

Τα κέρδη στις μεγάλες χώρες της ΕΕ επισκιάζονται από τις απώλειες σε μικρότερες χώρες, όπως το «Lewica» της Πολωνίας, το «Sotsiaaldemokraatlik Erakond» της Εσθονίας και το «Partit Laburista» της Μάλτας, που χάνουν από μία έδρα.

Στην Ολλανδία, οι ευρωβουλευτές του Εργατικού Κόμματος (“Partij van de Arbeid”) μειώνονται στο μισό, με μόνο τρεις έδρες να τους απομένουν , καθόλου καλός οιωνός για τον πρώην Επίτροπο Frans Timmermans, ο οποίος παραιτήθηκε από τη θέση του τον Αύγουστο για να ηγηθεί κοινής λίστας του ολλανδικού Εργατικού Κόμματος και των Πρασίνων για τις επερχόμενες εκλογές της Ολλανδίας στις 22 Νοεμβρίου.

Όσον αφορά την ομάδα της Αριστεράς, η «La France Insoumise» θα κερδίσει δύο έδρες, από 5 σε 7, ενώ ο μεγαλύτερος νικητής θα είναι το Sinn Féin της Ιρλανδίας, το οποίο θα σκαρφαλώσει από μία σε έξι έδρες. Αντίθετα, ορισμένα κόμματα μάλλον θα χάσουν έδρες, όπως οι «Ανεξάρτητοι» της Ιρλανδίας, οι οποίοι θα χάσουν 2, ενώ τόσο οι «Αντικαπιταλιστές» της Ισπανίας όσο και το «Die Linke» της Γερμανίας θα χάσουν 1 έδρα.

Ο αριστερός συνασπισμός Sumar της Ισπανίας, ο οποίος είναι ταυτόχρονα Πράσινος και Αριστερός, θα κερδίσει 3 έδρες για την ομάδα της Αριστεράς, μία λιγότερη από το 2019, και 3 έδρες για τους Πράσινους. Μένει να δούμε πού θα καταλήξουν οι προβλεπόμενες δύο έδρες του συνασπισμού που δεν ανήκουν στο κόμμα.

–

*Εννέα έδρες πηγαίνουν σε ανεξάρτητα κόμματα, συμπεριλαμβανομένου του αριστερού συνασπισμού Sumar (Ισπανία) με δύο έδρες και της «Πλεύσης Ελευθερίας» (Ελλάδα), του «ΝΙΚΗ» (Ελλάδα), των «Σπαρτιατών» (Ελλάδα), του”DieBasis” (Γερμανία), το «Yes, Bulgaria» (Βουλγαρία) και το  «Stabilitātei!» (Λετονία) με μία έδρα το καθένα.

**Οι Μη Εγγεγραμμένοι, μια ομάδα που περιλαμβάνει πολλά δεξιά ή ακροδεξιά κόμματα, προβλέπεται να ανέβει από 47 σε 56 έδρες

*** Μία έδρα δεν κατονομάζεται λόγω της φύσης του μοντέλου μαζικών πιθανοτήτων (μεθοδολογία).

Πηγή: euractiv.gr