Ευρώπη: Πιο «βρώμικη» η μάχη με τον πληθωρισμό από τις ΗΠΑ

Ένα «θαύμα» χρειάζεται προκειμένου η Ευρώπη να μιμηθεί τα αποτελέσματα του αποπληθωριστικού μοντέλο που ακολουθούν οι ΗΠΑ, όπου οι πιέσεις στις τιμές αποκλιμακώνονται χωρίς να προκαλείται ύφεση ή να σημειώνονται ισχυρά πλήγματα στην αγορά εργασίας. Απεναντίας, σύμφωνα με τη στήλη BreakingViews του Reuters, η οικονομία της Ευρωζώνης, που στηρίζεται στις εξαγωγές, είναι αδύναμη, η ζήτηση για δάνεια περιορίζεται, ενώ η άνοδος του κόστους δανεισμού σημαίνει ότι οι δυσκολίες θα συνεχιστούν.

Τα στοιχεία μιλούν από μόνα τους: Στις ΗΠΑ ο πληθωρισμός τον Ιούλιο ανερχόταν στο 3,2% και το ΑΕΠ αναπτύχθηκε με ετήσιο ρυθμό 2,1% το δεύτερο τρίμηνο. Στην Ευρωζώνη, τα νούμερα αυτά διαμορφώθηκαν στο 5,3% και στο 0,6% αντίστοιχα. Ουσιαστικά, η ταχεία αύξηση των επιτοκίων από την Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ φαίνεται πως πετυχαίνει την αποκλιμάκωση του πληθωρισμού χωρίς να φέρνει ύφεση, ενώ η αντίστοιχα επιθετική σύσφιγξη της νομισματικής πολιτικής από την ΕΚΤ δεν είναι εξίσου επιτυχημένη στον περιορισμό των πληθωριστικών πιέσεων κι όμως απειλεί να ρίξει την οικονομία σε ύφεση.

Η Ευρωζώνη απέφυγε την ύφεση, η οποία αναμενόταν ευρέως τους προηγούμενους μήνες. Ωστόσο, επρόκειτο για οριακό επίτευγμα, αφού το ΑΕΠ συρρικνώθηκε κατά 0,1% το τελευταίο τρίμηνο του 2022 και το πρώτο τρίμηνο καταγράφηκε μηδενική ανάπτυξη.

Κίνδυνοι ύφεσης

Τώρα, εξακολουθούν να ελλοχεύουν κίνδυνοι ύφεσης. Ενδεικτικά, ο τομέας της μεταποίησης, που συμβάλλει περίπου στο ένα πέμπτο του ΑΕΠ, συρρικνώνεται. Η δραστηριότητα των εργοστασίων τον Ιούλιο μειώθηκε με τον ταχύτερο ρυθμό από την κορύφωση της πανδημίας και παρότι ανέκαμψε ελαφρώς τον Αύγουστο παραμένει σε πολύ χαμηλά επίπεδα. Η πτώση της ζήτησης από Κίνα και το τέλος της εκρηκτικής ζήτησης μετά την πανδημία έχουν επιβαρύνει σημαντικά τα εργοστάσια της Ευρώπης. Επίσης, η γερμανική οικονομία αναμένεται να συρρικνωθεί κατά 0,3% φέτος, σύμφωνα με το ΔΝΤ.

Παράλληλα, πτωτικά κινείται και η δραστηριότητα στον τομέα των υπηρεσιών, η οποία άγγιξε χαμηλό 30 μηνών τον Αύγουστο, καθώς η μεταπανδημική ζήτηση για ταξίδια και ψυχαγωγία έχει αρχίσει να υποχωρεί. Όσο οι κυβερνήσεις απέσυραν τα μέτρα στήριξης και οι υψηλότερες τιμές και κόστος δανεισμού άρχιζαν να πλήττουν τους καταναλωτές, οι νέες παραγγελίες από εταιρείες παροχής υπηρεσιών βρέθηκαν στο χαμηλότερο επίπεδο από τον Μάιο του 2013, εξαιρουμένων των ετών της πανδημίας.

Τέλος, οι εννέα διαδοχικές αυξήσεις επιτοκίων από την ΕΚΤ τον τελευταίο χρόνο δυσκολεύουν την πρόσβαση σε χρήμα. Ενδεικτικά, η ζήτηση για δάνεια από επιχειρήσεις το δεύτερο τρίμηνο διαμορφώθηκε στο χαμηλότερο επίπεδο της τελευταίας εικοσαετίας.

Τα στοιχεία αυτά δείχνουν ότι η σκληρή πολιτική που ακολουθεί η ΕΚΤ λειτουργεί. Ο πληθωρισμός στην Ευρωζώνη έχει αποκλιμακωθεί στο μισό από την κορύφωση του 10,6% τον περασμένο Οκτώβριο. Ωστόσο, οι τιμές εξακολουθούν να ανεβαίνουν και η τράπεζα αναμένει ότι ο στόχος του 2% θα επιτευχθεί μόνον μετά το 2025. Βέβαια, για φέτος τουλάχιστον κανείς δεν προβλέπει ύφεση.

Θετικό σημείο

Ένα θετικό σημείο είναι η αγορά εργασίας, με την ανεργία στην Ευρωζώνη να αγγίζει το ιστορικό χαμηλό του 6,4%, σε μεγάλο βαθμό χάρη στην «έκρηξη» των προσλήψεων από εταιρείες που προσπαθούσαν να καλύψουν τη μεταπανδημική ζήτηση. Μάλιστα, η τάση αυτή δεν φαίνεται να πλησιάζει στο τέλος της. Ενδεικτικά, περίπου το 3% των διαθέσιμων θέσεων στο μπλοκ είναι κενές, αρκετά κοντά στο 3,2% που καταγράφηκε το δεύτερο τρίμηνο του 2022. Σύμφωνα με την Capital Economics, εάν συνεχιστεί αυτός ο ρυθμός θα χρειαστεί μέχρι το 2025, ώστε οι κενές θέσεις να επανέλθουν στα επίπεδα προ πανδημίας.

Παρότι στην περίπτωση ύφεσης θα αυξηθούν οι απολύσεις, η ανθεκτικότητα της αγοράς εργασίας καταδεικνύει ότι με μία σύντομη και ήπια συρρίκνωση του ΑΕΠ μπορεί να αποφευχθεί η υψηλή ανεργία. Επίσης, σύμφωνα με το BreakingViews, τα ισχυρά σωματεία στην Ευρώπη και οι αυστηροί κανονισμοί δυσχεραίνουν τις μαζικές απολύσεις.

Κατ’ αυτόν τον τρόπο, η ΕΚΤ ίσως μπορέσει να επιτύχει σε κάποιο επίπεδο το αποπληθωριστικό μοντέλο των ΗΠΑ. Ωστόσο, το πρόβλημα είναι ότι η αυξημένη διαπραγματευτική δύναμη των εργαζομένων στο μπλοκ οδηγεί σε αύξηση των μισθών. Ειδικότερα, το κόστος εργασίας στην Ευρωζώνη αυξήθηκε κατά 5% το πρώτο τρίμηνο του έτους σε ετήσια βάση και το στοιχείο αυτό πολύ δύσκολα συνάδει με τον στόχο για επαναφορά του πληθωρισμού στο 2%. Έτσι, φαίνεται πως η Ευρώπη έχει να αντιμετωπίσει μία πολύ μεγαλύτερη και δυσκολότερη μάχη για την αποκλιμάκωση του πληθωρισμού.

moneyreview.gr με πληροφορίες από Reuters