Νέες ανησυχίες για υψηλό πληθωρισμό

Το «φάντασμα» του ενεργειακού πληθωρισμού συνεχίζει να στοιχειώνει την παγκόσμια οικονομία. Ρωσία και Σαουδική Αραβία χρησιμοποιούν το πετρέλαιο ως όπλο στη γεωπολιτική σκακιέρα και αναγκάζουν τους αναλυτές της Goldman Sachs να κάνουν σενάρια με την τιμή του Brent στα 107 δολάρια το βαρέλι μέσα στο 2024. Η απόφαση των δύο μεγαλύτερων εξαγωγικών χωρών πετρελαίου να παρατείνουν τη μείωση της παραγωγής και των εξαγωγών για ακόμη τρεις μήνες αλλάζει τα δεδομένα στις αγορές. Στη νέα πραγματικότητα οι τιμές του πετρελαίου αναμένεται να παραμείνουν υψηλές, με ώθηση από το γεγονός ότι η παγκόσμια ζήτηση βρίσκεται σε επίπεδο-ρεκόρ. 

Η σημαντικότερη επίπτωση αφορά στο ρυθμό του πληθωρισμού. Κατά τους μήνες που προηγήθηκαν του περασμένου έτους, οι τιμές του πετρελαίου ήταν συγκρίσιμες με τα πολύ υψηλά επίπεδα του περασμένου έτους και λειτούργησαν ως αποπληθωριστικός παράγοντας. Από την άνοιξη, ο πληθωρισμός της ενέργειας ήταν αρνητικός, αλλά τώρα η βάση σύγκρισης αλλάζει και υπάρχουν φόβοι για αναζωπύρωση του πληθωρισμού. Ως εκ τούτου, οι αποφάσεις της Ρωσίας και της Σαουδικής Αραβίας όχι μόνο δημιουργούν νέες ανησυχίες, αλλά ταυτόχρονα δυσχεραίνουν το έργο της κεντρικής τράπεζας.

Fed και ΕΚΤ έβλεπαν τον πληθωρισμό να συνεχίζει την πτωτική του πορεία και ετοιμάζονταν για παύση των αυξήσεων μέχρι νεωτέρας. Στις ΗΠΑ, ο πληθωρισμός έχει υποχωρήσει στο 3,2%, ενώ στην Ευρώπη παραμένει στο 5,3%.

Ο ΟΠΕΚ+ εκμεταλλεύεται τη δύναμή του και την ικανότητά του να αυξάνει τις τιμές χωρίς να επηρεάζει τη ζήτηση λόγω του μεγάλου μεριδίου αγοράς που κατέχει. Η Goldman Sachs σημειώνει ότι εκτός από τα παιχνίδια ισχύος, οι αυξήσεις των τιμών από τις μειώσεις της παραγωγής θα μπορούσαν επίσης να χρησιμοποιηθούν για την ενίσχυση των τιμών, με σκοπό την πώληση πρόσθετων μετοχών της Saudi Aramco.   Η τιμή του αραβικού Brent θα είναι 86 δολάρια το βαρέλι τον Δεκέμβριο του 2023 και 93 δολάρια στο τέλος του 2024.

Πλέον, επισημαίνει τον κίνδυνο οι χώρες του ΟΠΕΚ+ να μην αντιστρέψουν τελικά κατά το ήμισυ την περικοπή κατά 1,7 εκατ. βαρέλια που ανακοινώθηκε τον Απρίλιο του 2023, τον Ιανουάριο του 2024. Αν δεν αλλάξουν την απόφασή τους οι 9 χώρες του ΟΠΕΚ+, τότε η τιμή του Brent μπορεί να φτάσει ακόμη και στα 107 δολάρια το βαρέλι στα τέλη του 2024. Γίνεται λοιπόν αντιληπτό, ότι τους επόμενους μήνες και κυρίως μετά τον Νοέμβριο, ο ενεργειακός πληθωρισμός μπορεί να πάρει την ανιούσα, συμπαρασύροντας και τον γενικό δείκτη τιμών καταναλωτή, που κατ’ επέκταση συνεπάγεται υψηλότερα επιτόκια για πολύ περισσότερο. 

Βέβαια, η Goldman δεν πιστεύει ότι αυτό είναι το πιο πιθανό σενάριο, καθώς οι χώρες του ΟΠΕΚ στοχεύουν σε μεσοπρόθεσμη σταθερότητα και δεν θα προσπαθήσουν να ωθήσουν τις τιμές πάνω από τα 100 δολάρια μακροπρόθεσμα. Ωστόσο, η κατάσταση αυτή αλλάζει και ακόμη και οι προεδρικές εκλογές στις ΗΠΑ τον Νοέμβριο του 2024 θα παίξουν ρόλο στη διαμόρφωση των τιμών.

Ενώ το δυσμενές σενάριο κάνει λόγο για αύξηση των τιμών κατά περίπου 19% μέσα στους επόμενους 16 μήνες, τόσο το Brent όσο και το αμερικανικό αργό WTI υποχώρησαν ελαφρώς χθες μετά το αρχικό μούδιασμα στον απόηχο της είδησης για την παράταση των περικοπών. Παραμένουν, ωστόσο, σε υψηλό δέκα μηνών και υψηλό έτους, προβληματίζοντας για τη συνέχεια.

Υπενθυμίζεται ότι την Τρίτη, Μόσχα και Ριάντ προχώρησαν σε μία απρόσμενη κίνηση, ανακοινώνοντας την επέκταση των διμερών επιπρόσθετων περικοπών για άλλους τρεις μήνες και έως τον Δεκέμβριο το 2023, με αποτέλεσμα οι τιμές του πετρελαίου να σημειώσουν ράλι 2%-3% και το Brent να αγγίζει τα 91 δολάρια. Οι δύο μεγαλύτεροι εξαγωγείς πετρελαίου επισήμαναν ότι η απόφαση για τις εθελοντικές αυτές περικοπές θα επανεξετάζεται σε μηνιαία βάση.