Τι σχεδιάζουν οι τράπεζες για το δίκτυο των ΑΤΜs

Δύο βασικά σενάρια εξετάζουν οι συστημικές τράπεζες προκειμένου να περιορίσουν το υψηλό κόστος του δικτύου των 5.770 ATMs που διατηρούν σήμερα σε ολόκληρη την ελληνική επικράτεια.

Το πρώτο και επικρατέστερο σενάριο αφορά στην ένωση των στόλων ATMs των τεσσάρων τραπεζών με σκοπό τον διαμερισμό του λειτουργικού κόστους ιδίως στις ακριτικές και απομακρυσμένες περιοχές μέσω της συνδιαχείρισης του δικτύου. Ο λόγος είναι ότι η φύλαξη και διακίνηση των μετρητών για την τροφοδοσία των ATMs κοστίζει ακριβά στις τράπεζες ιδίως στις πιο απομακρυσμένες -χερσαίες ή νησιωτικές- περιοχές.

Ανοιχτές σε αυτό το σενάριο είναι, σύμφωνα με ασφαλείς πληροφορίες του Capital.gr, τόσο η Εθνική Τράπεζα όσο και η Πειραιώς οι οποίες επιβαρύνονται με το μεγαλύτερο δίκτυο ΑΤΜs (1.485 και 1.948 αντίστοιχα), ενώ στις συζητήσεις για τη δημιουργία consortium συμμετέχουν επίσης η Eurobank και η Alpha.

Τη διαχείριση θα μπορούσε να αναλάβει τρίτη εταιρεία διαχείρισης (servicer) η οποία θα μελετήσει και θα υλοποιήσει τον εξορθολογισμό του δικτύου. Ανάλογες στρατηγικές έχουν εφαρμοστεί στην Πορτογαλία, το Βέλγιο και άλλα ευρωπαϊκά κράτη όπου έχουν σημειωθεί σημαντικές οικονομίες κλίμακας, αναφέρουν πηγές με γνώση του θέματος.

Στην περίπτωση που εφαρμοστεί αυτή η λύση, οι πελάτες των τραπεζών που κάνουν χρήση των κοινόχρηστων ATMs δεν αναμένεται να δουν αλλαγές στις χρεώσεις και τις προμήθειες με τις οποίες επιβαρύνονται, ενώ θα διατηρηθεί η δωρεάν πρόσβαση στην ανάληψη μετρητών η οποία προστατεύεται από την εγχώρια νομοθεσία.

Το όφελος από την εφαρμογή αυτού του μοντέλου έγκειται στη μείωση του κόστους συντήρησης και λειτουργίας των ATMs (hardware, software, τροφοδοσία, επισκευές) και στην ενδεχόμενη επέκταση του δικτύου σε σημεία όπου παρατηρείται μεγάλη τουριστική κίνηση.

Το δεύτερο σενάριο προβλέπει την πώληση των ATMs σε τρίτο αγοραστή -τακτική που ακολούθησαν οι ελληνικές τράπεζες το 2022 πουλώντας τα συστήματα αποδοχής και εκκαθάρισης καρτών (acquiring) αποκομίζοντας ad hoc ρευστότητα εκατοντάδων εκατομμυρίων ευρώ έκαστη.

Η συγκεκριμένη στρατηγική, ωστόσο, θεωρείται πιο “επιθετική” και δύσκολα θα την επιλέξουν οι εγχώριες τράπεζες υπό το βάρος του κοινωνικού αντικτύπου που αυτή συνεπάγεται καθώς είναι πολύ πιθανό να υπάρξει πρόσθετη επιβάρυνση για τους πελάτες των τραπεζών δεδομένου ότι την τιμολογιακή πολιτική θα ορίζει πλέον ο αγοραστής.

Ένα πρόσθετο “αγκάθι” είναι ο κίνδυνος υπερβολικής συγκέντρωσης της δραστηριότητας των ATMs, γεγονός που θέτει εν αμφιβόλω κατά πόσο θα μπορούσε να λάβει το “πράσινο φως” από την Επιτροπή Ανταγωνισμού η πώληση όλων των ATMs στον ίδιο ιδιώτη επενδυτή.

Η Εθνική Τράπεζα, για παράδειγμα, αποκλείει το εν λόγω σενάριο, όπως δηλώνουν στο Capital.gr υψηλόβαθμες αρμόδιες πηγές. Αντιθέτως, εξετάζεται το ενδεχόμενο σύμπραξης με τη νέα εταιρεία πληρωμών NBG Pay όπου η Εθνική συμμετέχει μετοχικά μαζί με τον διεθνή κολοσσό EVO Payments.

Πηγές του κλάδου αναφέρουν, πάντως, ότι εξετάζεται μια βεντάλια λύσεων που συνδυάζουν υβριδικά στοιχεία από τα παραπάνω σενάρια με στόχο το τελικό μοντέλο που θα επιλεγεί να έχει καθολικό χαρακτήρα, να μην επιβαρύνει ουσιαστικά τους πελάτες των τραπεζών και να διασφαλίζει την εξυπηρέτηση και των πιο απομακρυσμένων περιοχών της χώρας.

Μια σημαντική παράμετρος που λαμβάνεται επίσης υπόψη είναι ο διαχωρισμός των ATMs σε on-site και off-site, σε αυτά δηλαδή που στεγάζονται σε τραπεζικά καταστήματα και σε αυτά που βρίσκονται σε ανεξάρτητα σημεία. Η στρατηγική που τελικώς θα επιλεγεί είναι πιθανό να διαφοροποιηθεί για τις δύο αυτές κατηγορίες, καθώς η πώληση των off-site ATMs θεωρείται λειτουργικά πολύ ευκολότερη.

Μια άλλη σημαντική παράμετρος που λαμβάνεται υπόψη είναι ότι, λόγω των υψηλών χρεώσεων που εφαρμόζονται σε περίπτωση ανάληψης από ΑΤΜ άλλης τράπεζας, το 95% των αναλήψεων γίνεται σήμερα από την ΑΤΜ της ίδιας τράπεζας. Σημαντική κίνηση εμφανίζουν, επίσης, τα ATMs που διαχειρίζονται τρίτες εταιρείες (π.χ. Euronet) όπου εκτελείται το 60% των συνολικών συναλλαγών, ιδίως από τουρίστες που επισκέπτονται τη χώρα μας.

Σε κάθε περίπτωση, επιταχυντής και καταλύτης στην απόφαση των τραπεζών αλλαγή μοντέλου διαχείρισης των ATMs είναι η εκτίναξη των ηλεκτρονικών πληρωμών οι οποίες το 2022 ανήλθαν σε ποσοστό άνω του 90% επί του συνόλου των τραπεζικών συναλλαγών.

Σύμφωνα με τα στοιχεία που δημοσιοποίησε πρόσφατα η Ελληνική Ένωση Τραπεζών, στο τέλος του 2022 οι χρήστες mobile & internet banking ξεπέρασαν τα 3,8 εκατομμύρια, με τα 2/3 εξ αυτών (66%) να θεωρούνται ενεργοί καθώς πραγματοποίησαν τουλάχιστον μία συναλλαγή μηνιαίως. Ειδικά για το mobile banking, ο αριθμός των χρηστών υπηρεσιών εκτινάχθηκε από 2,3 σε 5,1 εκατομμύρια σε ετήσια βάση το 2022, με το 55% αυτών να πραγματοποιεί τουλάχιστον μία μεταφορά χρημάτων κάθε μήνα.

Πηγή: capital.gr