Η Ινδία αλλάζει όνομα

Η διοργανώτρια χώρα της φετινής Συνόδου Κορυφής της Ομάδας των 20 (G20) έχει δύο επίσημα ονόματα: Ινδία και Bharat. Το πρώτο κληρονομήθηκε από τους Βρετανούς πρώην άρχοντες της χώρας. Το άλλο προέρχεται από τα σανσκριτικά και από αυτό εκπορεύεται μια αρχαία ιερότητα.

Υπήρξε, επομένως, πολύς ντόρος στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης όταν δόθηκε μια πρόσκληση για δείπνο στους καλεσμένους της συνόδου από τον “Πρόεδρο της Bharat”, αντί της αναμενόμενης και παγκοσμίως γνωστής ονομασίας. Ο Ινδός πρωθυπουργός Ναρέντρα Μόντι προτιμά τα σανσκριτικά, όπως και οι ινδουιστές εθνικιστές οι οποίοι αποτελούν το βασικό στήριγμα του. Πράγματι, η λέξη απηχείται και στο όνομα του κυβερνώντος κόμματός του, Bharatiya Janata.

Φαινόμενο Υπήρξαν σχετικά πρόσφατα προηγούμενα αλλαγής ονόματος χωρών, μεταξύ άλλων πρώην βρετανικών αποικιών. Η Βιρμανία, η Ροδεσία και η Κεϋλάνη είναι πλέον επίσημα Μιανμάρ (1989), Ζιμπάμπουε (1980) και Σρι Λάνκα (1972), αντίστοιχα. Γιατί να μην αποφασίσει η Ινδία ποιο όνομα προτιμά;

Ένας αποτρεπτικός παράγοντας είναι ότι οποιαδήποτε αλλαγή επωνυμίας έρχεται αργά στην ανάδυση της Ινδίας στην παγκόσμια προβολή. Χρειάζεται λίγη δουλειά για να συνηθίσει κανείς νέα πράγματα. Η Ζιμπάμπουε βοηθήθηκε από τη συσχέτιση του προηγούμενου ονόματος της με την κυριαρχία της λευκής μειονότητας. Συνεχίζω να συναντώ ανθρώπους που αποκαλούν τη Σρι Λάνκα Κεϋλάνη. Το ταξίδι από το “Βιρμανία” στο “Μιανμάρ” είναι τόσο πρόσφατο που ακόμη και οι ειδικοί σκοντάφτουν ανάμεσα στο ένα και στο άλλο.

Ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα: πέρυσι, ο πρόεδρος Ταγίπ Ερντογάν δήλωσε ότι η “Turkey” δεν υπήρχε πια και ότι η χώρα του ήταν και επίσημα Türkiye. Τα Ηνωμένα Έθνη το δέχθηκαν, ωστόσο ήταν πιο δύσκολο να πείσει κανείς τους αγγλόφωνους να το υιοθετήσουν. Η λέξη τους για τη χώρα χρησιμοποιείται από την εποχή του Chaucer (το Bloomberg News εξακολουθεί να αποκαλεί τη χώρα “Turkey”). Η αλλαγή μπορεί να αποδειχθεί δαπανηρή και περίπλοκη. Η Turkish Airlines έγινε επίσημα “Türk Hava Yolları Anonim Ortaklığı”, ωστόσο ο ιστότοπός της στην αγγλική γλώσσα δεν αντικατοπτρίζει την αλλαγή (ο διεθνής της κωδικός, ωστόσο, είναι πλέον THY). Ο στόλος των περισσότερων από 400 αεροπλάνων της, πάντως, δεν φαίνεται να έχει βαφτεί με το νέο όνομα.

Για την Ινδία, όπως επεσήμανε ένας χρήστης στο X (πρώην Twitter), τα αρχικά του τομέα web τα οποία θα περίμενε κανείς να έχει η Bharat (.bh) έχουν “καπαρωθεί” εδώ και καιρό από το Μπαχρέιν. Αναφερόμενος στο μπλοκ του Νέου Δελχί με τη Βραζιλία, τη Ρωσία, την Κίνα και τη Νότια Αφρική, ένας X-er ανέφερε: “Η νέα συντομογραφία των BRICS, εάν η Ινδία μετονομαστεί σε Bharat και οι προσκεκλημένες χώρες (Αργεντινή, Αίγυπτος, Αιθιοπία, Ιράν, Σαουδική Αραβία και Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα) εισέλθουν σε αυτό το επόμενο έτος, θα είναι BARBIECUE”. Με παρόμοιο τρόπο, ορισμένοι σχολιαστές στο X υπογραμμίζουν ότι το “Bharat” θα μπορούσε επίσης να είναι η προσπάθεια του Μόντι να αντιπαρατεθεί στον νέο συνασπισμό της ινδικής αντιπολίτευσης, ο οποίος φέρει το ακρωνύμιο I.N.D.I.A.

Τα αστεία είναι εύκολα. Οι Τούρκοι απλώς βαρέθηκαν να συνδέεται η χώρα τους με το αδηφάγο πτηνό το οποίο έλκει την καταγωγή του από τη Βόρεια Αμερική (γαλοπούλα – turkey), το οποίο πήρε πράγματι το όνομά του από την Türkiye (επειδή και τα δύο φάνταζαν εξωτικά τον 16ο αιώνα). Ωστόσο, η εκπαίδευση ξένων στο να αποκαλούν τη χώρα “Tur-kee-YAY” μπορεί να ακούγεται ανησυχητικά “χαρούμενη”.

Μύλος… ονομάτων Υπάρχει επίσης το θέμα της επιλογής σωστού νέου ονόματος. Στην Ινδία, υπάρχει τοπικός ανταγωνισμός από το “Hindustan” – το οποίο προκαλεί τις δικές του ευαισθησίες, συμπεριλαμβανομένης της περσικής καταγωγής. Ο όρος “Ινδία” έχει ετυμολογικές ρίζες στον ποταμό Ινδό, ο οποίος ρέει σήμερα κυρίως στο έδαφος του Πακιστάν.

Ο Μόντι θα ανοίξει ένα παλιό επικίνδυνο “κουτάκι” αν αποφασίσει να απορρίψει το όνομα “Ινδία”. Το 1947, καθώς πλησίαζε η ανεξαρτησία, ο Muhammad Ali Jinnah, ιδρυτής του Πακιστάν, εξοργίστηκε που οι Βρετανοί επέτρεψαν στον αντίπαλό του, Jawaharlal Nehru, να διατηρήσει το όνομα Ινδία, κάνοντάς τη δεύτερη να μοιάζει με το διάδοχο κράτος του βρετανικού Raj (και της τεράστιας επικράτειάς του). Θα μπορούσε το Πακιστάν να διεκδικήσει το όνομα “Ινδία” εάν η γείτονάς του γίνει Bharat; Η υποήπειρος της νότιας Ασίας έχει ήδη δει δύο αρχικά χωρισμένα τμήματα εδάφους να αλλάζουν ονόματα μετά από έναν πόλεμο ανεξαρτησίας το 1971: το Μπαγκλαντές και το Πακιστάν ήταν κάποτε Ανατολικό Πακιστάν και Δυτικό Πακιστάν.

Πράγματι, η ανεξαρτησία και ο χωρισμός συχνά κάνουν την ονοματολογία μια πολύ περίπλοκη υπόθεση. Στην Αφρική, τα μετααποικιακά δημοψηφίσματα βοήθησαν να διευθετηθούν τα ονόματα του Γαλλικού και του Βελγικού Κονγκό, που έγιναν Δημοκρατία του Κονγκό και Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό. Το τελευταίο ήταν, για πολλά χρόνια, γνωστός και ως Ζαΐρ. Η Βόρεια και η Νότια Κορέα αναφέρονται στον εαυτό τους με διαφορετικά ονόματα στη γλώσσα τους: Choson και Hanguk, αντίστοιχα. Ωστόσο, η Πιονγιάνγκ αποκαλεί την αντίπαλό της South Choson και η Σεούλ την γείτονά της North Han. Η Ελλάδα αντιτάχθηκε στο να διατηρήσει το όνομά της η πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας μετά την ανεξαρτησία της, διεκδικώντας το για μια από τις επαρχίες της. Η Αθήνα συμβιβάστηκε το 2019 με μια συμφωνία για την προσθήκη μιας κατεύθυνσης πυξίδας (Βόρεια) στο όνομα της νεαρής Δημοκρατίας. Ωστόσο, οι Βορειομακεδόνες νιώθουν πολύ ενοχλημένοι με την προσθήκη.

Οι Φιλιππίνες, γενέτειρά μου, παλεύουν με το όνομά τους για περισσότερο από έναν αιώνα. Προέρχεται από το “Islas Felipinas”, που παραχωρήθηκε στα νησιά από εξερευνητές από την Ισπανία προς τιμή του τότε διαδόχου του θρόνου της χώρας: του μελλοντικού Φίλιππου Β’, ο οποίος θα έστελνε αυτή την αρμάδα εναντίον της Αγγλίας το 1588. Είναι μια ειρωνική κληρονομιά μιας αποικιακής δύναμη η οποία καταπίεζε το αρχιπέλαγος για 300 χρόνια. Πριν από αρκετές δεκαετίες, έγινε μια προσπάθεια να μετονομαστεί η χώρα σε “Maharlika”, μια προ-ισπανική λέξη που υποδηλώνει “ευγένεια”. Ενώ ορισμένοι εθνικιστές ήταν ενθουσιώδεις, κάτι τέτοιο ερχόταν από πολύ μακριά στο παρελθόν για να πιάσει. Οι Φιλιππινέζοι, αντ’ αυτού, είναι πιο θερμοί με το αργκό, ελαφρώς ασεβές “pinoy” για να περιγράψουν τον εαυτό τους. Ίσως κάποιο εθνικό όνομα μπορεί να κατασκευαστεί με αυτό προκειμένου να αντικατοπτρίζει τον χαρακτήρα της χώρας.

Χρόνος Ή ίσως να μην έχει σημασία. Πιθανόν το σημαντικότερο μέρος της αξιοπρέπειας (και της αξίας, αν μιλούμε για παγκόσμιο brandname) είναι να είστε σίγουροι για την ταυτότητά σας και να ζείτε με το όνομα που έχετε ή με μια βαβέλ από αυτά. Οι Γερμανοί αποκαλούν τη χώρα τους Deutschland, ωστόσο οι Πολωνοί την αποκαλούν “Niemcy”, οι Γάλλοι “Allemagne”, οι Κινέζοι “Déguó” και οι Δανοί “Tyskland”. Οι Γερμανοί (κάποτε και οι ίδιοι χωρισμένοι σε Ανατολικούς και Δυτικούς) εξακολουθούν να είναι πολύ Γερμανοί ανεξάρτητα από την ονομασία. Το Confoederatio Helvetica είναι η συνταγματική ονομασία για την Ελβετία, με τη λατινική γραφή να υπερβαίνει τις τέσσερις επίσημες γλώσσες της χώρας. Το έθνος των Άλπεων δεν πρόκειται να μπερδευτεί με κάποιο άλλο. Ακόμη και οι Ισπανοί γνωρίζουν τη διαφορά μεταξύ κάποιου από τη Suiza και ανθρώπων από τη Suecia (Σουηδία). Η Κίνα δεν επιμένει να αποκαλείται Zhongguo από μη Κινέζους ομιλητές. Δεν χρειάζεται να αναφέρεστε στην Ιαπωνία ως Nihon-koku (εκτός εάν το θέλετε).

Όπως έχουν τα πράγματα, οι Τούρκοι αποκαλούσαν πάντα τη χώρα τους Türkiye και το “Bharat” είναι ήδη σε ευρεία χρήση στη χώρα η οποία είναι γνωστή ως Ινδία. Αυτά τα ονόματα μπορούν να συνυπάρχουν με εκείνα που χρησιμοποιεί ο υπόλοιπος κόσμος. Δεν χρειάζεται να επιβάλει κανείς μια καθολική συμμόρφωση. Τουλάχιστον όχι αμέσως. Δώστε χρόνο στους υπόλοιπους από εμάς να συνηθίσουμε τις αλλαγές.