Ο μεγάλος αγώνας για την αναγέννηση της Θεσσαλίας

Η δοκιμασία στην οποία υποβάλλεται ένα μεγάλο κομμάτι της χώρας έχει να ξανασυμβεί από την δεκαετία του ’50 κατά τη μεγάλη μεταπολεμική ανασύνταξη. Εάν δεν υπάρξει ένα ολικό σχέδιο αντιμετώπισης της καταστροφής, η οικονομία της Θεσσαλίας θα αργήσει πολύ να ανασυγκροτηθεί.

Και αν δεν αναδυθεί ένα άλλο μοντέλο κρατικής διαχείρισης, με ιεραρχία, στοχοθεσία, πρωτόκολλα από τον τελευταίο δημόσιο υπάλληλο μέχρι τον υπουργό, με επεξεργασία σεναρίων απέναντι στην κλιματική κρίση, τότε στον επόμενο και χειρότερο Daniel, η ζημιά θα είναι απείρως μεγαλύτερη. Τμήμα του κάμπου θα ερημοποιηθεί, άνθρωποι θα αναγκαστούν να φύγουν. Εάν μετά την καταστροφή του Σεπτεμβρίου ενισχυθούν τα σενάρια ερημοποίησης του θεσσαλικού κάμπου, η επόμενη φορά θα είναι πολύ πιο δύσκολη.

Σε πρώτο επίπεδο, οι εθνικές προσπάθειες επικεντρώνονται στην αποζημίωση και την ικανοποίηση των αναγκών των πληγέντων, ώστε να μπορούν να αντιμετωπίσουν τις βασικές ανάγκες επιβίωσής τους. Σε δεύτερο επίπεδο, η κυβέρνηση έχει ως καθήκον τον επανασχεδιασμό των αντιπλημμυρικών έργων, τη διόρθωση λαθών και παραλείψεων και τη θεμελίωση ενός κράτους με νέες δομές και σύγχρονη κουλτούρα.

Η πρώτη, πολύ πρόχειρη εκτίμηση για την αποζημίωση των αγροτών, την αγορά οικοδομικών υλικών και την αποκατάσταση των ζημιών σε βασικές υποδομές ανέρχεται σε 2,5 δισεκατομμύρια ευρώ, το βάρος των οποίων πέφτει στην περιφέρεια Θεσσαλίας. Ωστόσο, είναι σαφές ότι η ανασυγκρότηση της Θεσσαλίας δεν είναι θέμα αποζημιώσεων. Αν ως κράτος επιλέξει όχι μόνο να αποκαταστήσει τις σημερινές ζημιές αλλά και να προετοιμαστεί για τις επόμενες, θα χρειαστεί να δαπανήσει άλλα δισεκατομμύρια.

«Η Θεσσαλία χρειάζεται ένα ολικό σχέδιο ανασυγκρότησης για να ορθοδοποδήσει. Και αν δεν αναδυθεί ένα άλλο μοντέλο κρατικής διαχείρισης, τότε η ερημοποίηση που ούτως ή άλλως απειλούσε τον κάμπο θα γίνει πράξη. Τα ερωτήματα στα οποία πρέπει να απαντά ο νέος σχεδιασμός είναι πόσο θα μειωθεί το υδατικό δυναμικό; Σε ποιες πόλεις οι καύσωνες θα είναι περισσότερο επικίνδυνοι; Πώς θα επηρεαστεί ο μόνιμος ή εποχιακός κάτοικος; Ποια εδάφη γίνονται ξηρικά και άρα επηρεάζεται η αγροτική παραγωγή; Τι κινδύνους εγκυμονεί για την δημόσια υγεία μια τέτοια καταστροφή;», αναφέρει ο καθηγητής Φυσικού Περιβάλλοντος στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, Κωνσταντίνος Καρτάλης.

Σε αυτό το στάδιο, η αποχέτευση είναι η ύψιστη προτεραιότητα. Το νερό της βροχής από τις πεδιάδες αναμιγνύεται με λυματολάσπη, η οποία, μαζί με τα σάπια πτώματα ζώων, εγκυμονεί κινδύνους, όπως η εμφάνιση μολυσματικών ασθενειών. Οι βιολόγοι και οι μηχανικοί περιβάλλοντος πρέπει να μετρήσουν την ποιότητα του νερού και να απολυμάνουν τα μολυσμένα με λάσπη σπίτια και κτίρια.

Ένας αγώνας δρόμου πρέπει να δοθεί, ώστε να αποκατασταθεί η λειτουργία απαραίτητων υπηρεσιών για να πάρουν μπροστά οι τοπικές οικονομίες, καθώς κάθε περιοχή, έχει τόσο αγροτική, όσο και μεταποιητική ζώνη. Ένας μαραθώνιος, προκειμένου να προλάβει ο κάμπος της Θεσσαλίας τη νέα καλλιεργητική περίοδο, με μεγάλο μέρος της φετινής σοδειάς που βρισκόταν σε σιλό ή σε αποθήκες να θεωρείται κατεστραμμένο. Ουδείς μπορεί να πει ποιο είναι το ύψος των ζημιών.

Στην Θεσσαλία παράγεται το 5,2% του ΑΕΠ της χώρας, δηλαδή περίπου 8 δισ ευρώ. Το 22% του πρόβειου και το 17% περίπου του γίδινου γάλακτος που παράγεται στην Ελλάδα, προέρχεται από την Θεσσαλία. Το 38% του βαμβακιού, το 52% της βιομηχανικής τομάτας, το 30% του σιταριού πανελλαδικά, παράγονται στην Θεσσαλία.

«Επί 3,5 περίπου εκατομμυρίων στρεμμάτων, εκ των οποίων τα 1,7 εκατ. είναι τα αρδευόμενα, δηλαδή τα καλλιεργήσιμα, και από αυτά εκτιμάται ότι 700.000 έχουν καλυφθεί με νερό», σύμφωνα με τον κοσμήτορα Γεωπονικής Σχολής του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, Νικόλαο Δανηλάτο.

Εάν επαληθευτούν οι εκτιμήσεις αυτές, θα έχει πληγεί το 30%-40% της καλλιεργήσιμης έκτασης του κάμπου. Μπορεί αυτή η παραγωγή να επανέλθει στα πρότερα επίπεδα; Ίσως μετά από μια διετία, ειδικά όσον αφορά το ζωικό κεφάλαιο, ίσως νωρίτερα όσον αφορά τις καλλιέργειες.

Το έργο είναι πράγματι τιτάνιο.