H κυβέρνηση των ΗΠΑ επιβεβαίωσε χθες Δευτέρα (11/09), ότι ενέκρινε τη μεταφορά πόρων του Ιράν, αξίας περίπου 6 δισεκατομμυρίων δολαρίων, που είχαν δεσμευτεί στη Νότια Κορέα, σε λογαριασμούς στο Κατάρ υποκείμενους σε περιορισμούς, στο πλαίσιο συμφωνίας που κλείστηκε τον Αύγουστο με το Ιράν για την ανταλλαγή κρατουμένων.
Ο αμερικανός υπουργός Εξωτερικών Άντονι Μπλίνκεν «υπέγραψε απαλλαγή που επιτρέπει τη μεταφορά αυτών των πόρων» και το Κογκρέσο ενημερώθηκε επίσημα σχετικά, ανέφερε χθες Δευτέρα εκπρόσωπος του Στέιτ Ντιπάρτμεντ, διευκρινίζοντας πως αυτά έγιναν την περασμένη εβδομάδα.
«Όπως είχαμε αναγγείλει προηγουμένως, οι ΗΠΑ αποδέχθηκαν τη μεταφορά των κεφαλαίων από τη Νότια Κορέα σε λογαριασμούς υποκείμενους σε περιορισμούς στο Κατάρ και την απελευθέρωση πέντε ιρανών υπηκόων που κρατούνται το τρέχον διάστημα στις ΗΠΑ προκειμένου να διευκολυνθεί η απελευθέρωση πέντε αμερικανών πολιτών υπό κράτηση στο Ιράν», σύμφωνα με την ίδια πηγή.
«Δεν προχωρήσαμε στην άρση κυρώσεων σε βάρος του Ιράκ και το Ιράν δεν εξασφάλισε καμιά ελάφρυνση των κυρώσεων», διευκρίνισε ο εκπρόσωπος.
Νωρίτερα χθες, ανώτερος ιρανός αξιωματούχος δήλωσε πως η Τεχεράνη ελπίζει να οριστικοποιηθεί «τις επόμενες ημέρες» η μεταβίβαση των κεφαλαίων της που είχαν παγώσει στη Νότια Κορέα.
Αγορές ανθρωπιστικής φύσης
«Ελπίζουμε ότι η μεταβίβαση θα ολοκληρωθεί τις προσεχείς ημέρες και ότι το Ιράν θα έχει πλήρη πρόσβαση στις πιστώσεις του», δήλωσε εκπρόσωπος του ιρανικού ΥΠΕΞ, ο Νάσερ Κανάνι, κατά τη διάρκεια συνέντευξης Τύπου.
Το Ιράν θα μπορεί να χρησιμοποιήσει τα χρήματα αυτά για αγορές ανθρωπιστικής φύσης, πιο συγκεκριμένα για αγορές τροφίμων και φαρμάκων.
Ο κ. Κανάνι ωστόσο επισήμανε ότι το Ιράν θα μπορεί να αγοράσει «οποιοδήποτε αγαθό δεν υπόκειται σε κυρώσεις» των ΗΠΑ, όπως και «να αξιοποιήσει πλήρως αυτά τα αποδεσμευμένα κεφάλαια», όχι απλά και μόνο για να προμηθευτεί «φάρμακα και τρόφιμα».
Η Ουάσιγκτον από την πλευρά της επισήμανε ότι «δεν θα δοθούν απευθείας χρήματα στο Ιράν και δεν θα χρησιμοποιηθούν χρήματα των φορολογουμένων. Τα κεφάλαια που έχουν δεσμευτεί στη Νότια Κορέα είναι ιρανικά».
«Τα κεφάλαια αυτά θα μεταφερθούν σε λογαριασμούς υποκείμενους σε περιορισμούς στο Κατάρ και οι ΗΠΑ θα διατηρήσουν το δικαίωμα να εξετάζουν τον τρόπο που θα δαπανηθούν και το πότε», σύμφωνα με τον εκπρόσωπο της αμερικανικής διπλωματίας.
Αυτή η διευθέτηση είχε αναγγελθεί τη 10η Αυγούστου, στο πλαίσιο συμφωνίας ανάμεσα στην Τεχεράνη και στην Ουάσιγκτον με μεσολάβηση του Κατάρ, ώστε να αφεθούν ελεύθεροι Αμερικανοί κρατούμενοι στο Ιράκ και Ιρανοί κρατούμενοι στις ΗΠΑ.
«Αισιοδοξούμε ότι η ανταλλαγή κρατουμένων θα γίνει σύντομα», κατά τον κ. Κανάνι.
Στο πλαίσιο της συμφωνίας, το ιρανικό δικαστικό σύστημα αποφάσισε να αποφυλακιστούν αμερικανοί υπήκοοι και να τεθούν σε κατ’ οίκον κράτηση, πριν από την πιθανή μεταφορά τους στο Κατάρ και την απελευθέρωσή τους.
Κατευνασμός
Σύμφωνα με ειδικούς, η συμφωνία, που κλείστηκε έπειτα από διαπραγματεύσεις που διεξήχθησαν με μεγάλη διακριτικότητα, υποδεικνύει κατευνασμό των εντάσεων ανάμεσα στις δυο χώρες, που δεν έχουν διπλωματικές σχέσεις από την Ισλαμική Επανάσταση του 1979.
Ωστόσο, ο κατευνασμός δεν προδικάζει την επίτευξη συμφωνίας για το ζήτημα του ιρανικού προγράμματος πυρηνικής ενέργειας.
Οι διαπραγματεύσεις που διεξάγονται με μεσολάβηση των Ευρωπαίων απέτυχαν το 2022 να οδηγήσουν στην επαναφορά σε ισχύ της διεθνούς συμφωνίας για το πρόγραμμα πυρηνικής ενέργειας του Ιράν -επισήμως του Κοινού Ολοκληρωμένου Σχεδίου Δράσης, ή ΚΟΣΔ-, που υπογράφτηκε το 2015, αλλά είναι κλινικά νεκρή από το 2018, όταν ο αμερικανός πρώην πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ απέσυρε μονομερώς τη χώρα του και επανέφερε σε ισχύ και ενίσχυσε τις αμερικανικές κυρώσεις.
Η συμφωνία εξάλλου ανακοινώνεται σχεδόν έναν χρόνο αφότου εκδηλώθηκε κίνημα αμφισβήτησης στο Ιράν, που καταπνίγηκε στο αίμα, με έναυσμα τον θάνατο στα χέρια της αστυνομίας ηθών της Μαχσά Αμινί, και ενώ πλησιάζει η Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ στη Νέα Υόρκη, στην οποία αναμένεται να συμμετάσχει ο Ιρανός πρόεδρος Εμπραχίμ Ραϊσί.
Ρεπουμπλικάνοι αντίπαλοι του Δημοκρατικού νυν προέδρου Τζο Μπάιντεν διαμαρτύρονται για τη συμφωνία, υποστηρίζουν πως δέχθηκε να πληρώσει «λύτρα» στην Ισλαμική Δημοκρατία, η οποία στην Ουάσιγκτον χαρακτηρίζεται χώρα που υποστηρίζει «την τρομοκρατία».
Η αποδέσμευση των κεφαλαίων «υποκινεί άμεσα αντιπάλους της Αμερικής να προχωρήσουν σε νέες ομηρίες», κατήγγειλε ο Μάικ Μακόλ, ο Ρεπουμπλικανός πρόεδρος της επιτροπής διεθνών υποθέσεων της Βουλής των Αντιπροσώπων.
«Η κυβέρνηση δείχνει αδυναμία, η οποία δεν θα κάνει τίποτε άλλο παρά να θέσει σε ακόμη μεγαλύτερο κίνδυνο τους Αμερικανούς και λαούς που αγαπούν την ελευθερία σε όλο τον κόσμο», πρόσθεσε.
Η κυβέρνηση Μπάιντεν αναγνώρισε πως έκανε δύσκολες επιλογές, αντέτεινε ωστόσο πως προτεραιότητά της είναι η απελευθέρωση των Αμερικανών και ότι οι πόροι που θα μεταφερθούν ανήκαν ήδη στο Ιράν.
Ανάμεσα στους πέντε Αμερικανούς που αναμένεται να αφεθούν ελεύθεροι, είναι ο Σιάμακ Ναμάζι, επιχειρηματίας που είχε συλληφθεί το 2015 και κατηγορήθηκε για κατασκοπεία με πειστήρια που η οικογένειά του χαρακτήρισε φαιδρά, όπως το ότι είχε στο παρελθόν σχέσεις με αμερικανικά κέντρα μελετών.
Άλλοι δύο είναι ο Μοράντ Ταμπάζ, οικολόγος, και οι Εμάντ Σαρκί, επενδυτής. Οι υπόλοιποι δύο θέλουν να παραμείνουν ανώνυμοι.