Η στιγμή της ουσιαστικής ευρωπαϊκής αλληλεγγύης

Παρότι η Ευρωπαϊκή Ένωση κλίνει τη λέξη «αλληλεγγύη» σε όλες τις πτώσεις, στην πραγματικότητα δεν τα πηγαίνει πολύ καλά με την αλληλεγγύη.

Άλλωστε, δεν θα πρέπει να ξεχνάμε ότι προβλέφθηκε εξαρχής ότι δεν ήταν ένας μηχανισμός όπου τα πλεονάσματα των πλουσιότερων χωρών θα βοηθούσαν τις φτωχότερες.

Είναι αλήθεια ότι ορισμένες χώρες κυρίως συνεισφέρουν στον ευρωπαϊκό προϋπολογισμό και κάποιες κυρίως λαμβάνουν από αυτόν (ανάμεσά τους και η χώρα μας), αλλά ο πραγματικός βαθμός εσωτερικής αναδιανομής είναι σχετικά μικρός, όσο σημαντικά και εάν είναι τα ευρωπαϊκά προγράμματα, σε σχέση με το ΑΕΠ της Ευρώπης αντιπροσωπεύουν μικρό ποσοστό.

Ακόμη και το Ταμείο Ανάκαμψης που διαμορφώθηκε ακριβώς με τη λογική του να ενισχυθεί ακόμη περισσότερο η ανάκαμψη και η ανθεκτικότητα των ευρωπαϊκών οικονομιών (και κοινωνιών), και που στηρίζεται και σε κοινό ευρωπαϊκό δανεισμό, πήρε πολύ καιρό να συμφωνηθεί, ακριβώς εξαιτίας αντιρρήσεων των ευπορότερων χωρών.

Υπάρχει και το Ταμείο Αλληλεγγύης, που είναι φτιαγμένο ακριβώς για να προσφέρει βοήθεια σε περιπτώσεις που μια χώρα χρειάζεται να αντιμετωπίσει μια έκτακτη ανάγκη και έδωσε ανάμεσα στο 2002 και το 2022 συνολικά 8,2 δισεκατομμύρια ευρώ σε χώρες που αντιμετώπισαν έκτακτες ανάγκες όπως σεισμούς, πλημμύρες και άλλες φυσικές καταστροφές.

Όμως, στην πραγματικότητα οι περισσότερες χώρες κλήθηκαν να αναλάβουν το μεγαλύτερο βάρος της αποκατάστασης με δικούς τους πόρους.

Η χώρα μας έχει να αντιμετωπίσει την αποκατάσταση των ζημιών από τις πλημμύρες στη Θεσσαλία. Εάν συνυπολογίσει κανείς τις καταστροφές κατοικιών, επιχειρήσεων, τις καταστροφικές επιπτώσεις στην αγροτική και την κτηνοτροφική παραγωγή, την καταστροφή υποδομών, την ανάγκη να μην διαλυθεί ο κοινωνικός ιστός και να ανασυγκροτηθεί η παραγωγική διαδικασία, και βεβαίως την ανάγκη επιτέλους να γίνουν όλα τα έργα αντιπλημμυρικής προστασίας και διαχείρισης των υδάτων, που εάν υπήρχαν θα είχαν αποτρέψει μια καταστροφή που δυστυχώς μπορεί να επαναληφθεί, τότε αντιλαμβανόμαστε ότι μιλάμε για ένα συνολικό κόστος αρκετών δισεκατομμυρίων.

Η χώρα μας χρειάζεται πραγματική ευρωπαϊκή αλληλεγγύη. Δεν αρκούν απλώς κάποια ποσά από το Ταμείο Αλληλεγγύης. Ούτε αρκεί μια ανακατανομή κάποιων πόρων από αυτούς που ούτως ή άλλως διεκδικούμε από το ΕΣΠΑ και το Ταμείο Ανάκαμψης.

Ο πρωθυπουργός θα πρέπει να απαιτήσει γενναία πραγματική βοήθεια και αναμένεται ότι θα το κάνει με διακριτικά δυναμικό τρόπο.

Προσφέροντας, όμως, τη δέσμευση ότι όντως οι πόροι αυτοί θα έχουν αποτέλεσμα και δεν θα σπαταληθούν, όπως έγινε με τους ευρωπαϊκούς πόρους στο παρελθόν, συμπεριλαμβανομένων και αρκετών για την καλύτερη προετοιμασία για τέτοιες φυσικές καταστροφές.