Άρειος Πάγος: Παρέμβαση για τις φυσικές καταστροφές

Έντεκα στοχευμένες ενέργειες που βάζουν στο στόχαστρο όλους τους αρμόδιους φορείς που έχουν οποιαδήποτε σχέση με την κατασκευή αντιπλημμυρικών έργων, τα μέτρα πρόληψης και προστασίας των πολιτών πριν από την έλευση της κακοκαιρίας Daniel που οδήγησε στην ανείπωτη καταστροφή στο Θεσσαλικό κάμπο  ζητά με παρέμβαση της η Εισαγγελέας του Αρείου Πάγου Γεωργία Αδειλίνη, η οποία επικαλείται σειρά δημοσιευμάτων και αναρτήσεων που αναδείκνυαν καταγγελίες και αστοχίες.

Μετά την τεράστια καταστροφή στην περιοχή, η Εισαγγελέας του Αρείου Πάγου Γεωργία Αδειλίνη εξέδωσε παραγγελίες προς τους τέσσερις εισαγγελείς της περιοχής, θέτοντας ένα σαφές πλαίσιο ερευνών προκειμένου να ασκηθούν συγκεκριμένες ποινικές διώξεις.

Στο πλαίσιο αυτό, η ανώτατη εισαγγελέας ζήτησε από τις περιφερειακές εισαγγελίες να διεξάγουν λεπτομερείς έρευνες σχετικά με ορισμένα έργα που υλοποιήθηκαν μετά τον Ιανό και έχουν υποβιβαστεί λόγω της πρόσφατης φυσικής καταστροφής, καθώς και άλλα έργα που θα έπρεπε να έχουν υλοποιηθεί αλλά έμειναν ατελώς ή ημιτελή.

Ζητά επίσης να διερευνηθούν σε βάθος τα εκατομμύρια ευρώ που διέθεσαν οι δημοτικές αρχές στην Καρδίτσα μετά τον Ιανό, κυρίως σε άλλους δήμους και στην περιφέρεια Θεσσαλίας, τα οποία εκτράπηκαν αλλού αντί να γίνουν αντιπλημμυρικά έργα. Η Εισαγγελία του Αρείου Πάγου έχει συμπεριλάβει τον περιφερειάρχη Θεσσαλίας, τους αντιπεριφερειάρχες της περιφέρειας Θεσσαλίας και τις δημοτικές αρχές Καρδίτσας και Βόλου στο πλαίσιο των εξ αρχής υπευθύνων.

Ακολουθεί το πλήρες κείμενο της εισαγγελέως

Προς τους κκ. Εισαγγελείς Πρωτοδικών Βόλου, Καρδίτσας, Λάρισας και Τρικάλων

Ενόψει της βιβλικής καταστροφής της Θεσσαλίας από την επέλαση της κακοκαιρίας «Daniel», με ανυπολόγιστες επιπτώσεις στην οικονομία, στο περιβάλλον, στις υποδομές, στις περιουσίες κλπ, πρωτίστως δε με συνέπεια την απώλεια ανθρώπινων ζωών και ανεξαρτήτως της όποιας σχέσης του καιρικού αυτού φαινομένου με την κλιματική αλλαγή, που ωστόσο είναι πλέον από καιρό γνωστή σε όλους μας, παρακαλούμε για τις δικές σας ενέργειες προς διακρίβωση τυχόν αυτεπαγγέλτως διωκομένων αξιοποίνων πράξεων, όπως της πλημμύρας (με ενδεχόμενο δόλο ή από αμέλεια), της ανθρωποκτονίας από αμέλεια δια παραλείψεως κατά συρροή, της παράβασης καθήκοντος, της απιστίας, της έκθεσης κλπ.

Στο πιο πάνω πλαίσιο, εκτός των άλλων, με βάση και τα συνημμένα δημοσιεύματα, θα πρέπει να διερευνηθεί, κατά λόγο τοπικής σας αρμοδιότητος:

1.Ποιά ακριβώς μέτρα έλαβαν, Περιφερειάρχης Θεσσαλίας, αρμόδιοι χωρικοί Αντιπεριφερειάρχες Μαγνησίας, Καρδίτσας, Τρικάλων και Λάρισας, θεματικός Αντιπεριφειάρχης κλιματικής κρίσης και πολιτικής προστασίας, Δήμαρχος Βόλου και αρμόδιοι Αντιδήμαρχοι, Δήμαρχος Καρδίτσας και αρμόδιοι Αντιδήμαρχοι, μετά την κακοκαιρία «Ιανός» το 2020, σε επίπεδο πρόληψης, ήτοι εκτέλεσης αντιπλημμυρικών έργων, αλλά και μετά την ακριβή πρόβλεψη της έκτασης του φαινομένου «Daniel» από την Εθνική Μετεωρολογική Υπηρεσία, προκειμένου να αποφευχθούν ή τουλάχιστον να μειωθούν οι επιπτώσεις του και, κυρίως, να προστατευθούν οι ζωές των συμπολιτών τους. Πριν δηλαδή το φαινόμενο, αλλά και κατά τη διάρκεια του φαινομένου, σε επίπεδο συντονισμού των αρμοδίων για την πολιτική προστασία υπηρεσιών τους.

2.Το ακριβές ύψος των διατεθέντων για αντιπλημμυρικά έργα ποσών από την Περιφέρεια Θεσσαλίας και τους Δήμους Βόλου και Καρδίτσας, την τριετία 2020-2023, καθώς και τα διατεθέντα για άλλους σκοπούς ποσά, όπως π.χ. για έργα οδοποιίας και αθλητισμού ή για επικοινωνία.

3.Ποια αντιπλημμυρικά έργα έγιναν από την Περιφέρεια Θεσσαλίας σε όλους τους νομούς της Θεσσαλίας, καθώς και από τον Δήμαρχο Βόλου στο Δήμο του Βόλου, και από τον Δήμαρχο Καρδίτσας στο Δήμο Καρδίτσας, την τριετία 2020-2023, ποια δεν έγιναν και ποια δεν ολοκληρώθηκαν και για ποιους λόγους. Πόσο αποτελεσματικά ήταν τελικά τα έργα που έγιναν, καθώς επίσης και εάν οι αντίστοιχες μελέτες αυτών ελάμβαναν υπόψη κακοκαιρίες παρόμοιες με την «Daniel».

4. Αν η κατασκευή των ως άνω αντιπλημμυρικών έργων ήταν σύμφωνη με τους κανόνες της τέχνης και της επιστήμης, όπως για παράδειγμα η γέφυρα του χειμάρρου Ξηριά στον Αλμυρό Μαγνησίας, η οποία είχε πληγεί από τις πλημμύρες του «Ιανού» και ανακατασκευάσθηκε («αναβαθμίσθηκε» ή άλλως «αποκαταστάθηκε ή ενισχύθηκε») τέλη του 2022 με Άνοιξη του 2023, για να καταρρεύσει τελικά τμήμα της τον Σεπτέμβριο του 2023, ελέγχοντας σε αποφατική περίπτωση, πλέον των άλλων υπευθύνων και τους αναδόχους των συγκεκριμένων έργων.

5. Αν τα έργα που έγιναν από την Περιφέρεια Θεσσαλίας και τους Δήμους Καρδίτσας και Βόλου μετά τον «Ιανό» ήταν ενταγμένα σε μια συνολική μελέτη που να συνδέει τα επιμέρους έργα προς το σκοπό της ολικής αντιμετώπισης του προβλήματος των πλημμυρών, ή αποσπασματικά, μικρής κλίμακας, και χωρίς έλεγχο.

6. Αν αληθεύουν οι καταγγελίες ότι η Περιφέρεια Θεσσαλίας ή ο Δήμος Καρδίτσας (ή από κοινού) προχώρησαν σε παρέμβαση στο φράγμα του ποταμού Καράμπαλη ή οπουδήποτε αλλού, προκειμένου να προστατεύσουν από την πλημμύρα τον Δήμο Καρδίτσας, αν και γνώριζαν ότι με τον τρόπο αυτό θα πλημμυρίσουν τα χωριά της περιοχής, τα οποία και δεν έσπευσαν προηγουμένως να εκκενώσουν ή ότι σκόπιμα και προκειμένου να μην πλημμυρίσει η πόλη δεν ενισχύθηκαν τα αναχώματα στο πιο πάνω ποτάμι μέσα στον κάμπο, ενώ ενισχύθηκαν τα αναχώματα προς την πλευρά της πόλης της Καρδίτσας, με αποτέλεσμα το ποτάμι να υπερχειλίσει εκεί και να ξεχυθούν τεράστιοι όγκοι νερού, οι οποίοι και πλημμύρισαν τα χωριά του κάμπου.

7. Αν λειτουργούσε στην πόλη του Βόλου το αντλιοστάσιο του Παλιού Λιμεναρχείου και οι δεξαμενές συλλογής & εκτόνωσης των όμβριων υδάτων στη Νεάπολη, και σε αποφατική περίπτωση αν αυτό συνετέλεσε στην ένταση της πλημμύρας.

8. Για ποιο λόγο δεν κατασκευάσθηκε κάποιο ειδικό υδραυλικό έργο, στη γέφυρα του ΟΣΕ της οδού Παπαδιαμάντη, στον χείμαρρο του Κραυσίδωνα, στην πόλη του Βόλου, και αν εξαιτίας της παράλειψης αυτής υπερχείλισε ο Κραυσίδωνας, με αποτέλεσμα την καταστροφή υποδομών και περιουσιών.

9. Για ποιους λόγους καθυστερεί η ολοκλήρωση του έργου του φράγματος του Ενιπέα στα Φάρσαλα, το οποίο εκτιμάται ότι θα θωρακίσει την περιοχή, με αποτέλεσμα τρία χρόνια μετά τον «Ιανό», όταν και είχε επικαιροποιηθεί η επισήμανση της κρισιμότητάς του, να βρίσκεται στη δεύτερη φάση δημοπράτησης της μελέτης.

10. Αν από τη χρηματοδότηση περίπου 12.500.000 ευρώ που έλαβε ο Δήμος Καρδίτσας για αποκατάσταση ζημιών και αντιπλημμυρικά έργα μετά τον Ιανό, το 60% διατέθηκε για έργα «βιτρίνας» και «αλλότριους σκοπούς» και μόνο τα υπόλοιπα χρήματα δόθηκαν για έργα που σχετίζονταν αποκλειστικά με τις επιπτώσεις του «Ιανού» ή την πρόληψη για ανάλογη απειλή στο μέλλον.

11. Αν οι ερευνώμενοι προχώρησαν στην κατασκευή έργων βιτρίνας και όχι αποκατάστασης των ζημιών του «Ιανού», σε έργα ασφαλτόστρωσης σε περιοχές που δεν είχαν πληγεί και σε εργολαβίες με τόσο υψηλές εκπτώσεις που εξαρχής προκαλούσαν αμφιβολίες για την ποιότητα και την επάρκεια των έργων, ερευνώντας στην περίπτωση αυτή και τους αναδόχους των σχετικών έργων.