Γερμανική εμμονή για κατάργηση του βέτο στην ΕΕ! Ποια θα είναι η θέση της Ελλάδας;

Η Κυπριακή Δημοκρατία έχει κινητοποιηθεί για επανέναρξη των συνομιλιών, αλλά για μια ακόμη φορά, δεν υπάρχει διεθνώς η παραμικρή ένδειξη ότι  υπάρχει πρόσφορο έδαφος για λύση. Ούτε υπάρχει έστω σαν υποψία ότι η  Λευκωσία μπορεί να κερδίσει κάτι παραπάνω , από  το Κραν Μοντανά. Η θέση της στην ΕΕ είναι πλέον αδύναμη. Ταυτόχρονα  η Ελλάδα οδηγείται σε συνομιλίες με την Τουρκία, ενώ στο παρασκήνιο η Γερμανία έχει αποδυθεί σε μια σκληρή εκστρατεία για την κατάργηση του βέτο στην ΕΕ, με το πρόσχημα ότι δεν θα μπορούν να λαμβάνονται αποφάσεις αν ενταχθούν στην ΕΕ τα δυτικά βαλκάνια, η Ουκρανία , η Γεωργία κλπ.

Η γερμανική πρωτοβουλία έχει προκαλέσει αμόκ στην Πολωνία, την Ουγγαρία, άλλες ανατολικές χώρες. Οι επιπτώσεις για Ελλάδα και Κυπριακή Δημοκρατία θα είναι τεράστιες.  Η Αθήνα, όπως πάντα σιωπά, παρά το γεγονός ότι το θέμα έχει αποκτήσει εθνική διάσταση επί δεκαετίες, εξαιτίας των απειλών της Τουρκίας. Η ΕΕ παραπαίει σε συνθήκες παρακμής με τεράστια προβλήματα συνοχής, διαφάνειας, διαφθοράς και έλλειψη στρατηγικής, ενώ η παγκόσμια θέση της υποχωρεί. Η υπόθεση του βέτο θα προκαλέσει σεισμικές δονήσεις και ενόψει ευρωεκλογών.

Τα πραγματικά προβλήματα της ΕΕ

Σε κύκλους εντός και γύρω από το υπουργείο Εξωτερικών, αρχίζει να καλλιεργείται η άποψη ότι δεν μπορεί να προχωρήσει η ΕΕ με το βέτο στο τραπέζι, αρχίζει δηλαδή να καλλιεργείται το έδαφος για αποδοχή της γερμανικής πολιτικής, χωρίς ίχνος ανταλλάγματος. Η Ελλάδα χρησιμοποίησε ουσιαστικά δύο φορές το βέτο και τις δύο φορές με θετικά αποτελέσματα. Μία για τις σχέσεις ΕΕ -Τουρκίας που τελικά κατέληξαν στο Ελσίνκι, αλλά μετά την ακύρωση δεν υπάρχει ουσιαστική διαπραγμάτευση Τουρκίας -ΕΕ για  να χρησιμοποιηθεί. Δεύτερη φορά έναντι της Βόρειας Μακεδονίας, όσο το πρόβλημα ήταν ανοιχτό και είχε ως κατάληξη τη γνωστή συμφωνία που έλυσε το πρόβλημα.

Η παράδοση του βέτο εκ μέρους της Ελλάδας είναι μια πολιτική αντίθετη με τα εθνικά συμφέροντα και αποδυναμώνει την εξωτερική πολιτική της χώρας, κάτι που σίγουρα θα έχει συνέπειες. Αυτό που χρειάζεται η ΕΕ , είναι μια νέα αρχιτεκτονική για την ανασυγκρότησή της και όχι παρασιτικές πολιτικές, που απλά θα επιταχύνουν την αποσύνθεσή της. Οι αντιδράσεις είναι ήδη σφοδρές και η Γερμανία , που ήδη κινείται με λόμπυ , νομικούς και χρησιμοποιώντας την επιρροή της, θα βρεθεί αντιμέτωπη με πολλές χώρες. Αν παρατηρήσει κανείς σε όλα τα κείμενα της Αθήνας που απαντά συχνά σε τουρκικές προκλήσεις, υπάρχει η φράση ότι η πορεία της Άγκυρας προς την ΕΕ περνά από την Ελλάδα. Αν καταργηθεί το βέτο, η φράση και η όποια ισχύς απορρέει από αυτήν, θα χαθεί. Αλλά τα πράγματα δεν είναι απλά.

Το Βερολίνο και το Παρίσι κατά κύριο λόγο, βλέπουν ότι η Πολωνία και η Ουγγαρία, στο μέλλον ίσως και άλλες χώρες, θα μπλοκάρουν την λειτουργία της ΕΕ για να επιτυγχάνουν νίκες σε εθνικές τους υποθέσεις.  Πραγματικά το κράτος δικαίου απειλείται στις χώρες αυτές, αλλά η διολίσθηση έχει ήδη συντελεστεί με την ΕΕ απλά να παρατηρεί. Τα πράγματα όμως δεν είναι απλά. Και η Γερμανία και η Γαλλία καθοδηγούν ουσιαστικά εδώ και δεκαετίες την πολιτική της ΕΕ σε πολλούς τομείς και δεν θέλουν εμπόδια στην πολιτική τους. Η αύξηση της επιρροής νέων χωρών, όπως της Πολωνίας και  των βαλτικών χωρών, προβληματίζουν τις δύο χώρες .  Όσον αφορά την εξωτερική πολιτική, αυτή απλά δεν υφίσταται , είναι παρακολούθημα των ΗΠΑ, οπότε τι ακριβώς θέλει το Βερολίνο, αν όχι να επαναφέρει την γερμανική ισχύ στις Βρυξέλλες και σε συνεργασία με άλλες χώρες να παίρνουν αποφάσεις ερήμην όλων των άλλων; Ταυτόχρονα όμως η ΕΕ διανύει σοβαρή οικονομική κρίση, κρίση εμπιστοσύνης εκ μέρους των πολιτών, ενώ η αδιαφάνεια, οι ανισότητες, τα λόμπυ  και η διαφθορά κάνουν θραύση. Οπότε το σημαντικότερο πρόβλημα της ΕΕ δεν είναι τόσο οι επιμέρους ενστάσεις κάποιων χωρών, όσο αυτός ο ίδιος ο προσανατολισμός της ΕΕ.

ΕΕ και εθνικές πολιτικές

Στο Κυπριακό τα πράγματα είναι πιο περίπλοκα. Η ΕΕ ετοιμάζεται να παρουσιάσει τον Οκτώβριο 2023 την έκθεση Μπορέλ για το μέλλον της συνεργασίας με την Τουρκία. Το σίγουρο είναι πως  η έκθεση θα ζητά επιτάχυνση κάποιων πολιτικών ώστε , τουλάχιστον στον οικονομικό τομέα να υπάρξει πρόοδος, ενώ αναφορές ενδέχεται να υπάρξουν στο Κυπριακό και τις ελληνοτουρκικές σχέσεις. Κατά συνέπεια, υπάρχει μια νέα παράμετρος που θα μπει στο τραπέζι, δηλαδή μια νέα στρατηγική για την Τουρκία, οπότε το ζήτημα είναι κατά πόσο η ΕΕ θα πιέσει την Άγκυρα για απομάκρυνση από την αναθεωρητική της πολιτική . Σε κάθε περίπτωση, αν η Ελλάδα αποφασίσει τελικά να στηρίξει την κατάργηση του βέτο, τα ανταλλάγματα θα πρέπει πολιτικά και διπλωματικά ισοδύναμα με την ισχύ του βέτο, ιδιαίτερα έναντι της Τουρκίας. Κάθε άλλη επιλογή, δεν είναι απλά λάθος, είναι πολιτική ενδοτισμού.

Η κατάσταση στην Κύπρο είναι απογοητευτική. Διαφθορά, παρακμή, απουσία οράματος και βούλησης για ριζικές αλλαγές, ροπή προς την ακροδεξιά, ρήγματα στην κοινωνική συνοχή προκαλούν ανησυχίες για το μέλλον. Σε μια κοινωνία που ενισχύεται η ακροδεξιά , που δεν υπάρχει το όραμα της λύσης να συνεπάρει τον κόσμο, πως μπορεί ο Πρόεδρος να διαπραγματευθεί; θα φανεί στην πορεία. Η Τουρκία πιέζει για λύση δύο κρατών και το βέτο είναι αναγκαίο στην Κύπρο για να εμποδίσει την ΕΕ να αποδεχθεί τα τετελεσμένα της εισβολής -κατοχής. Η Λευκωσία ήδη έχει ταχθεί κατά, κανείς δεν ξέρει τι ακριβώς συζητά ο Κυριάκος Μητσοτάκης.

Τα επόμενα βήματα

Η υπουργός Εξωτερικών της Γερμανίας Αναλένα Μπέρμποκ ανακίνησε το θέμα της αλλαγής του τρόπου που η ΕΕ λαμβάνει τις αποφάσεις προκαλώντας ιδιαίτερα έντονες αντιδράσεις από δύο γειτονικές της χώρες, την Πολωνία και την Ουγγαρία. Οι πλείστες χώρες, μεταξύ των οποίων και η Κύπρος, είχαν εξ αρχής τοποθετηθεί αρνητικά στο ενδεχόμενο να αρθεί το δικαίωμα βέτο που έχουν όλα τα κράτη μέλη της ΕΕ ανεξαρτήτως μεγέθους.

Πρόσφατα η ΥΠΕΞ της Γερμανίας  Αναλένα Μπέρμποκ κάλεσε σε συνάντηση τους  επικεφαλής των ξένων πρεσβειών στο Βερολίνο όπου παρουσίασε την πρόταση για κατάργηση του βέτο, προκαλώντας αντιδράσεις . Ωστόσο δεν το βάζει κάτω και  λίγο πριν τη Σύνοδο Κορυφής του Δεκεμβρίου 2023 θα φιλοξενήσει μια διάσκεψη για την Ευρώπη  που θα περιλαμβάνει και το θέμα αυτό. Όπως είναι γνωστό όμως 13 χώρες μέλη της ΕΕ, έχουν ήδη αντιταχθεί στην γερμανική πρωτοβουλία. Είναι  η Πολωνία, η Ρουμανία, η Κροατία, η Μάλτα, η Δανία, η Φινλανδία, η Σουηδία, οι τρεις  δημοκρατίες  της Βαλτικής, η Τσεχία, η Βουλγαρία και η Σλοβενία. Περιμένουμε την Ελλάδα….

Πηγή: Σωτήρης Σιδέρης//Omegapress.gr