Τα διϋλιστήρια αποδεικνύονται ανίσχυρα να παράγουν αρκετό ντίζελ, ανοίγοντας ένα νέο πληθωριστικό μέτωπο και στερώντας από τις οικονομίες ένα καύσιμο που τροφοδοτεί τη βιομηχανία και τις μεταφορές.
Ενώ τα προθεσμιακά συμβόλαια του πετρελαίου ενισχύονται – την Παρασκευή έφτασαν λίγο πριν τα 95 δολάρια/βαρέλι στο Λονδίνο – το ράλι τους ωχριά μπροστά στην αύξηση του ντίζελ. Οι τιμές στις ΗΠΑ ξεπέρασαν τα 140 δολάρια την Πέμπτη, δηλαδή την υψηλότερη τιμή ιστορικά για αυτό το σημείο του έτους. Στην Ευρώπη αυξήθηκαν κατά 60% από το καλοκαίρι.
Τα πράγματα θα μπορούσαν να χειροτερέψουν. Η Σ. Αραβία και η Ρωσία μείωσαν την παραγωγή ποικιλιών αργού που είναι πλούσιες σε ντίζελ. Στις 5 Σεπτεμβρίου τα δύο κράτη – ηγέτες στη συμμαχία ΟΠΕΚ+ – ανακοίνωσαν ότι θα παρατείνουν ως τα τέλη του έτους τις περικοπές, μια περίοδο όπου συνήθως η ζήτηση για το ντίζελ αυξάνεται.
“Κινδυνεύουμε να δούμε συνεχόμενη σύσφιξη στην αγορά, ιδίως στα μεσαία κλάσματα, ενόψει της χειμερινής περιόδου”, δήλωσε ο Τόριλ Μποσόνι, επικεφαλής του κλάδου πετρελαίου του Διεθνούς Οργανισμού Ενέργειας, αναφερόμενος στην κατηγορία καυσίμων που περιλαμβάνει το ντίζελ. “Τα διϋλιστήρια δυσκολεύονται να συμβαδίσουν”.
Η κατάσταση είναι δύσκολη για ένα παγκόσμιο στόλο διϋλιστηρίων που αντιμετωπίζει ελλιπή παραγωγή εδώ και μήνες. Η έντονη ζέστη στο βόρειο ημισφαίριο αυτό το καλοκαίρι ανάγκασε πολλές μονάδες να μειώσουν τη λειτουργία τους, γεγονός που απομείωσε τα αποθέματα.
Επίσης, αντιμετωπίζουν πίεση για να παράγουν άλλα προϊόντα, όπως αεροπορικό καύσιμο και βενζίνη, όπου η ζήτηση ανέκαμψε απότομα, σύμφωνα με τον Κάλουμ Μπρους, αναλυτή της Goldman Sachs.
Τα άλλα καύσιμα
Όλα αυτά συμβαίνουν σε ένα παγκόσμιο σύστημα διϋλισης που απέσυρε τις λιγότερο αποδοτικές μονάδες όταν ο κορωνοϊός διέλυσε τη ζήτηση. Τώρα η κατανάλωση ανακάμπτει, όμως πολλά διϋλιστήρια απουσιάζουν.
Υπάρχει ακόμα η ελπίδα ότι η πίεση στο ντίζελ μπορεί να εξομαλυνθεί. Καθώς πλησιάζουν οι ψυχρότεροι χειμερινοί μήνες, οι περιορισμοί που έχουν να κάνουν με τον καιρό περιορίζονται – παρόλο που ορισμένα διϋλιστήρια θα περάσουν την εποχιακή τους συντήρηση.
“Πιστεύουμε ότι τα περιθώρια είναι υπερβολικά προς το παρόν”, τόνισε ο Μπρους, προσθέτοντας ότι η έκθεση της αγοράς και η προσωρινή φύση κάποιων διαταραχών στα διϋλιστήρια μπορούν να προκαλέσουν μια αντιστροφή.
Οι ανησυχίες παραμένουν
Έστω και έτσι, εξακολουθούν να υπάρχουν ανησυχίες για την παραγωγή ορισμένων εξαγωγικών κρατών στο ντίζελ.
Η Ρωσία – που εξακολουθεί να είναι μεγάλος προμηθευτής διεθνώς παρά τις δυτικές κυρώσεις – υπέδειξε ότι εξετάζει να περιορίσει τις ποσότητες του καυσίμου που εξάγει στις διεθνείς αγορές.
Η Κίνα – ακόμη μια πιθανή βαλβίδα ανακούφισης της παραγωγής – ανακοίνωσε πρόσφατα νέες ποσοστώσεις εξαγωγών καυσίμων, όμως οι έμποροι και οι αναλυτές στην Ασία δήλωσαν ότι οι ποσότητες δεν θα είναι αρκετές να αποτρέψουν μια σφιχτή αγορά ως τα τέλη του έτους. Οι παραδόσεις της χώρας έχουν κολλήσει στα χαμηλά της τελευταίας πενταετίας για μεγάλο μέρος του 2023.
Αυτές οι χαμηλότερες ροές εμφανίζονται σε βασικούς κόμβους εφοδιασμού. Τα αποθέματα στις ΗΠΑ και τη Σιγκαπούρη βρίσκονται σε επίπεδα χαμηλότερα από τα φυσιολογικά για την εποχή. Τα αποθέματα του ΟΟΣΑ είναι χαμηλότερα από ότι ήταν πριν από πέντε χρόνια.
Η περιορισμένη παραγωγή έχει οικονομικές συνέπειες. Η άνοδος στα αμερικανικά προθεσμιακά καθοδηγείται εν μέρει από φορτηγά που αγοράζουν ποσότητες του καυσίμου.
“Το ντίζελ είναι το καύσιμο της νταλίκας που μεταφέρει προϊόντα από το εργοστάσιο στην αγορά, άρα όταν αυξάνονται οι τιμές το υψηλότερο μεταφορικό κόστος μετακυλίεται στις επιχειρήσεις και τους καταναλωτές”, δήλωσε ο Κλέι Σέιλ, διευθυντής της Rapidan Energy Group.
Αν και υπάρχει αυξανόμενη ελπίδα ότι η αμερικανική οικονομία θα αποφύγει την ύφεση, “μια ενεργειακή κορύφωση – είτε στη βενζίνη, είτε στο ντίζελ – θα υπονομεύσει αυτή την πρόοδο”, πρόσθεσε. “Ο κίνδυνος αναγνωρίζεται από όλους στην Ουάσιγκτον, καθώς πλησιάζει η προεκλογική περίοδος”.
Η εκτίναξη των τιμών του ντίζελ μπορεί επίσης να ωθήσει τα διϋλιστήρια να δώσουν προτεραιότητα στο εν λόγω καύσιμο εις βάρος της βενζίνης, τόνισε.
Ασθενής ζήτηση
Η κατάσταση στο ντίζελ θα μπορούσε να ήταν χειρότερη διότι η εξέλιξη της κατανάλωσης δεν ήταν τόσο έντονη όσο σε άλλα κλάσματα του βαρελιού.
Η μηνιαία έκθεση του ΙΕΑ αναφέρει ότι η κατανάλωση θα αυξηθεί κατά περίπου 100.000 βαρέλια/ημέρα φέτος. Συγκριτικά η ζήτηση για βενζίνη θα αυξηθεί κατά σχεδόν 500.000 βαρέλια και στην κηροζίνη και τα αεροπορικά καύσιμα κατά πάνω από 1 εκατ. βαρέλια.
“Πρόκειται για ζήτημα της παραγωγής στην ουσία του”, σχολίασε ο Γιουτζίν Λίντελ, επικεφαλής πετρελαϊκών προϊόντων της FGE. “Τα ευρωπαϊκά διϋλιστήρια δεν μπόρεσαν να χτίσουν τις προμήθειές τους το καλοκαίρι λόγω απρόβλεπτων διακοπών λειτουργίας που άφησαν τα αποθέματα χαμηλά ενόψει του χειμώνα”.