Ρούπερτ Μέρντoχ: Ο μεγάλος κυρίαρχος των ΜΜΕ αποχωρεί από την ενεργό δράση

Στο παρασκήνιο περνά, σε ηλικία 92 ετών, ένας από τους ισχυρότερους και τους πλέον αμφιλεγόμενους μεγιστάνες των ΜΜΕ, σε παγκόσμιο επίπεδο. Ο λόγος για τον Ρούπερτ Μέρντοχ που, μετά από δεκαετίες στο τιμόνι ορισμένων εκ των ισχυρότερων ενημερωτικών δικτύων παγκοσμίως, αποσύρεται από την ενεργό δράση υπέρ του γιου του, Λάχλαν.

Τα πρώτα βήματα

Γεννημένος στη Μελβούρνη της Αυστραλίας το 1931, ο Μέρντοχ πήγε στο κολέγιο στο Ηνωμένο Βασίλειο για να επιστρέψει στη γενέτειρά του σε ηλικία 22 ετών, μετά τον θάνατο του πατέρα του από καρδιακή προσβολή, αναλαμβάνοντας τον έλεγχο της επιχείρησης οικογενειακών εφημερίδων. Το 1964 κυκλοφόρησε την πρώτη εθνικής εμβέλειας εφημερίδα, με έδρα την Αδελαΐδα, ενώ το 1968 εισήλθε στην αγορά του Ηνωμένου Βασιλείου, εξαγοράζοντας την ταμπλόιντ News of the World. Αργότερα εξέδωσε την Sun που εστίαζε στη ζωή των διασημοτήτων και στην ποπ κουλτούρα, τακτική που τον κατέστησε διάσημο και πανίσχυρο.

Η αυτοκρατορία του μεγάλωσε με την προσθήκη της αμερικανικής New York Post και των ιστορικών Times του Λονδίνου. Τη δεκαετία του 1980 ο Μέρντοχ απέκτησε έρεισμα στο Χόλιγουντ, καθώς στον έλεγχό του πέρασε το στούντιο ταινιών της 20th Century Fox μαζί με μια ομάδα τηλεοπτικών σταθμών. Το 1986 ξεκίνησε ένα νέο δίκτυο, το Fox, που προβλήθηκε ως αντίπαλος των ABC, CBS και NBC. Για να εισέλθει στην τηλεόραση χρειάστηκε, λόγω του ισχύοντος τότε νομικού πλαισίου, να απαρνηθεί την γενέτειρά του και να λάβει αμερικανική υπηκοότητα.

Η απογείωση

Με νεανικές σειρές όπως οι Simpsons και το Married with Children, καθώς και με την απόσπαση των δικαιωμάτων μετάδοσης της National Football League από το CBS, το Fox ισχυροποιήθηκε και εισήλθε στα τοπικά και εθνικά καλωδιακά δίκτυα.

Στα μέσα της δεκαετίες του 1990, ο Μέρντοχ αποφάσισε να ξεκινήσει ένα καλωδιακό ειδησεογραφικό δίκτυο δεξιάς πολιτικής κατεύθυνσης, που θα αντιμετώπιζε το CNN. Επρόκειτο για το Fox News που γεννήθηκε το 1996 λαμβάνοντας υποστήριξη από το στρατόπεδο των Ρεπουμπλικάνων.

Οι επικριτές του Μέρντοχ τον κατηγόρησαν ότι η προσέγγιση του Fox News συνέβαλε στην εκτράχυνση του δημόσιου λόγου και βάθυνε τις πολιτικές διαμάχες, με τον Μέρντοχ να αυτοπροβάλλεται ως υπερασπιστής του «απλού τηλεθεατή» με τον οποίον οι λοιποί δημοσιογράφοι είχαν χάσει επαφή.

Το 2007 ο μεγιστάνας του Τύπου προχώρησε σε μια ακόμη επιθετική εξαγορά, αποκτώντας τη μητρική εταιρεία της Wall Street Journal έναντι 5 δισ. δολαρίων.

Δέκα χρόνια αργότερα, το 2017, η Disney εξέφρασε ενδιαφέρον να αποκτήσει περιουσιακά στοιχεία της 21th Century Fox, με τη διαδικασία να ολοκληρώνεται το 2019. Τα τμήματα της εταιρείας που δεν εξαγοράστηκαν από τη Disney σχημάτισαν την Fox Corp, μια πολύ μικρότερη εταιρεία που επικεντρώνεται στις ειδήσεις και τον αθλητισμό.

Η υποστήριξη της συντηρητικής πολιτικής ελίτ

Κατά την μακρόχρονη πορεία του στα διεθνή ΜΜΕ, ο Μέρντοχ στάθηκε στο πλευρό των συντηρητικών πολιτικών ηγετών. Σύμφωνα με παλαιότερο δημοσίευμα του Guardian, το 1981 ο Μέρντοχ είχε συμφωνήσει να βοηθήσει τη Θάτσερ με τα Μέσα που ήδη είχε στην κατοχή του, και εκείνη από την πλευρά της να τον στηρίξει στην κούρσα για την απόκτηση των Times και Sunday Times.

Πολύ πιο πρόσφατα, τον Απρίλιο, το Fox News καταδικάστηκε να καταβάλει το ποσό των 787,5 εκατ. δολαρίων στην εταιρεία μηχανημάτων ηλεκτρονικής καταμέτρησης ψήφων Dominion, κατόπιν διακανονισμού. Η εταιρεία Dominion είχε προσφύγει στα δικαστήρια και ζητούσε αποζημίωση ύψους 1,6 δισεκ. δολαρίων από το Fox News για τους ισχυρισμούς του ότι υπήρξε νοθεία στις προεδρικές εκλογές του 2020, με στόχο να πληγεί ο πρώην πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ. Το τηλεοπτικό δίκτυο είχε έρθει σε δύσκολη θέση μετά τη δημοσιοποίηση email και SMS τα οποία έδειχναν ότι οι πιο γνωστοί παρουσιαστές του, ακόμη και ο Μέρντοχ, δεν πίστευαν ότι υπήρξε νοθεία στις εκλογές του 2020, αν και συνέχιζαν να διαδίδουν αυτούς τους ισχυρισμούς μέσω του Fox News.

Με την αποχώρησή του από τις Fox Corp. και News Corp., που έχει οριστεί για τον Νοέμβριο, ο 92χρονος μεγιστάνας του Τύπου θα οριστεί επίτιμος πρόεδρος και των δύο εταιρειών ενώ ο Λάχλαν Μέρντοχ θα καταστεί μοναδικός πρόεδρος της News Corp. και θα συνεχίσει ως εκτελεστικός πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της Fox Corp.

Το κείμενο της επιστολής

Σε επιστολή του προς τους εργαζόμενους της μιντιακής του αυτοκρατορίας, ο Μέρντοχ αναφέρει:

«Αγαπητοί συνάδελφοι,

Σας γράφω για να σας ενημερώσω όλους ότι αποφάσισα να μεταβώ στον ρόλο του επίτιμου προέδρου των Fox και News. Σε ολόκληρη την επαγγελματική μου ζωή, ασχολούμαι καθημερινά με τις ειδήσεις και τις ιδέες, και αυτό δεν θα αλλάξει. Όμως είναι η κατάλληλη στιγμή για μένα να αναλάβω διαφορετικούς ρόλους, γνωρίζοντας ότι έχουμε πραγματικά ταλαντούχες ομάδες και έναν παθιασμένο ηγέτη με αρχές, τον Λάχλαν, ο οποίος θα γίνει ο μοναδικός πρόεδρος και των δύο εταιρειών.

Ούτε η υπερβολική υπερηφάνεια ούτε η ψεύτικη ταπεινότητα είναι αξιοθαύμαστες ιδιότητες. Αλλά είμαι πραγματικά υπερήφανος για όσα έχουμε επιτύχει συλλογικά μέσα στις δεκαετίες και οφείλω πολλά στους συναδέλφους μου, των οποίων η συμβολή στην επιτυχία μας είναι μερικές φορές αθέατη έξω από την εταιρεία, αλλά εκτιμάται βαθύτατα από εμένα. Είτε πρόκειται για τους οδηγούς φορτηγών που διανέμουν τις εφημερίδες μας, είτε για τις καθαρίστριες που μοχθούν όταν έχουμε φύγει από το γραφείο, είτε για τους βοηθούς που μας υποστηρίζουν, είτε για τους εξειδικευμένους χειριστές πίσω από τις κάμερες ή τον κώδικα του υπολογιστή, θα ήμασταν λιγότερο επιτυχημένοι και θα είχαμε λιγότερο θετικό αντίκτυπο στην κοινωνία χωρίς τη δική σας καθημερινή αφοσίωση.

Οι εταιρείες μας βρίσκονται σε υγιή κατάσταση, όπως και εγώ. Οι ευκαιρίες μας υπερβαίνουν κατά πολύ τις εμπορικές μας προκλήσεις. Έχουμε κάθε λόγο να είμαστε αισιόδοξοι για τα επόμενα χρόνια – εγώ σίγουρα είμαι, και σκοπεύω να είμαι εδώ για να συμμετέχω σε αυτά. Αλλά η μάχη για την ελευθερία του λόγου και, τελικά, την ελευθερία της σκέψης, δεν ήταν ποτέ πιο έντονη.

Ο πατέρας μου πίστευε ακράδαντα στην ελευθερία, και ο Λάχλαν είναι απόλυτα αφοσιωμένος στον σκοπό αυτό. Οι ιδιοτελείς γραφειοκρατίες επιδιώκουν να φιμώσουν όσους αμφισβητούν την προέλευση και τον σκοπό τους. Οι ελίτ περιφρονούν ανοιχτά όσους δεν είναι μέλη της σπάνιας τάξης τους. Τα περισσότερα μέσα ενημέρωσης συνεργάζονται με αυτές τις ελίτ, προωθώντας πολιτικές αφηγήσεις αντί να αναζητούν την αλήθεια.

Στο νέο μου ρόλο, μπορώ να σας εγγυηθώ ότι θα συμμετέχω καθημερινά στον διαγωνισμό ιδεών. Οι εταιρείες μας είναι κοινότητες και θα είμαι ενεργό μέλος της κοινότητάς μας. Θα παρακολουθώ τις εκπομπές μας με κριτική ματιά, θα διαβάζω τις εφημερίδες, τους ιστότοπους και τα βιβλία μας με πολύ ενδιαφέρον και θα απευθύνομαι σε εσάς με σκέψεις, ιδέες και συμβουλές. Όταν επισκέπτομαι τις χώρες και τις εταιρείες σας, μπορείτε να περιμένετε να με δείτε στο γραφείο αργά το απόγευμα της Παρασκευής.

Ανυπομονώ να σας δω όπου κι αν εργάζεστε και όποια κι αν είναι η ευθύνη σας. Και σας παροτρύνω να αξιοποιήσετε στο έπακρο αυτή τη μεγάλη ευκαιρία να βελτιώσετε τον κόσμο στον οποίο ζούμε.»