Με τρεις βασικές “ταχύτητες” θα εφαρμοστεί το ξεπάγωμα των τριετιών από την 1η Ιανουαρίου 2024, σύμφωνα με όσα προκύπτουν από την τροπολογία την οποία πέρασε την περασμένη εβδομάδα ο υπουργός Εργασίας, κ. Άδωνις Γεωργιάδης.
Στην πρώτη “ταχύτητα” ανήκουν οι εργαζόμενοι (κατά την 1η Ιανουαρίου 2024) οι οποίοι αμείβονται με τον κατώτατο μισθό και είχαν προϋπηρεσία πριν από τις 14 Φεβρουαρίου 2012. Δικαιούνται αυξήσεις 10%, 20 ή 30%, ανάλογα με την προϋπηρεσία τους, ακόμα και από φέτος.
Στη δεύτερη “ταχύτητα” ανήκουν οι εργαζόμενοι οι οποίοι προσλήφθηκαν μεν προ της 14ης Φεβρουαρίου 2012, αλλά έλαβαν κάποια αύξηση στις αποδοχές τους στο διάστημα μεταξύ 14ης Φεβρουαρίου 2012 και 31ης Δεκεμβρίου 2023 ή/και ο ατομικός μισθός τους είναι κάτω από τον κατώτατο μισθό με αναγνωρισμένη προϋπηρεσία, όπως αυτός θα είναι διαμορφωμένος μετά την 1η Ιανουαρίου 2024. Δικαιούνται αυξήσεις έως 30% ανάλογα με την προϋπηρεσία τους.
Στην τρίτη “ταχύτητα” ανήκουν όσοι εργαζόμενοι προσλήφθηκαν μεν στο διάστημα μεταξύ της 14ης Φεβρουαρίου 2012 έως και της 31ης Δεκεμβρίου 2023 ή από την 1η Ιανουαρίου 2024 και έπειτα, αλλά δεν έλαβαν καμία ατομική ή συλλογική αύξηση κατά το διάστημα αυτό. Δικαιούνται αυξήσεις 10% το 2027, 20% το 2030 και 30% το 2033.
Σημειώνεται πως το ξεπάγωμα των τριετιών προβλέπει τέσσερις ρήτρες:
●Κατά πρώτον, δεν έχει αναδρομική ισχύ. Δηλαδή δεν κατοχυρώνεται η προϋπηρεσία μεταξύ 14ης Φεβρουαρίου 2012 και 31ης Δεκεμβρίου 2023.
● Κατά δεύτερον, οι αυξήσεις τις οποίες θα φέρει το ξεπάγωμα των τριετιών θα συμψηφίζονται με τυχόν αυξήσεις τις οποίες έλαβαν ή θα λάβουν εργαζόμενοι σε ατομικό ή συλλογικό επίπεδο (σ.σ. σε κλαδικές ή επιχειρησιακές συμβάσεις).
●Κατά τρίτον, τα επιδόματα προϋπηρεσίας θα υπολογίζονται με βάση τον κατώτατο μισθό, ο οποίος ισχύει κατά τη συμπλήρωση και θα αναπροσαρμόζονται κάθε χρόνο κατά το ποσοστό αναπροσαρμογής του κατώτατου μισθού.
● Κατά τέταρτον, οι εργοδότες οι οποίοι δραστηριοποιούνται σε κλάδο, αλλά δεν ανήκουν στην αντίστοιχη κλαδική εργοδοτική οργάνωση και έχει υπογραφεί μη επεκτάσιμη κλαδική συλλογική σύμβαση εργασίας (και άρα μη υποχρεωτική για αυτούς), υποχρεούνται να καταβάλουν επίδομα τριετίας με βάση τον κατώτατο μισθό σε όσους εργαζομένους τους πληρούν τις προϋποθέσεις.
● Κατά πέμπτον, η νέα διάταξη ορίζει ρητά πως, σε περίπτωση που το ποσοστό ανεργίας ξεπεράσει το 10% (σε ετήσια βάση, σύμφωνα με την έρευνα εργατικού δυναμικού της ΕΛΣΤΑΤ) και για όσο χρονικό διάστημα μείνει στο ποσοστό, θα παγώσουν και πάλι οι “τριετίες”.
Πιο αναλυτικά:
1. Εργαζόμενοι αμειβόμενοι με τον κατώτατο μισθό με προϋπηρεσία πριν από το 2012
Στην πρώτη “ταχύτητα” ανήκουν οι εργαζόμενοι (κατά την 1η Ιανουαρίου 2024) που είναι αμειβόμενοι με τον κατώτατο μισθό, οι οποίοι είχαν προϋπηρεσία πριν από τις 14 Φεβρουαρίου 2012.
Η προϋπηρεσία αυτή, μαζί με εκείνη που θα αποκτηθεί μετά την 1η Ιανουαρίου του 2024, θα ληφθεί υπ’ όψιν προκειμένου να υπολογιστεί το ποσοστό της αύξησης του κάθε εργαζόμενου.
Η αύξηση αυτή, εφόσον ο εργαζόμενος δεν έχει λάβει καμία άλλη αύξηση σε ατομικό ή συλλογικό επίπεδο (σ.σ. με κλαδικές ή επιχειρησιακές συμβάσεις ή ακόμα και επιχειρηματικές συμφωνίες) στο διάστημα μεταξύ 14ης Φεβρουαρίου και 31ης Δεκεμβρίου, θα ανέλθει σε 10%, 20% ή 30%, ανάλογα με το σύνολο της προϋπηρεσίας του.
Αύξηση 10% θα λάβουν όσοι συμπληρώσουν μετά την 1η Ιανουαρίου 2024 τρία χρόνια προϋπηρεσίας, αύξηση 20% θα λάβουν όσοι συμπληρώσουν έξι χρόνια και 30% όσοι συμπληρώσουν 9 χρόνια και πάνω. Όσοι μισθωτοί αμειβόμενοι με τον κατώτατο μισθό είχαν κατοχυρώσει προϋπηρεσία πάνω από 9 έτη προ του 2012 θα λαμβάνουν μόνο την εκάστοτε ετήσια αύξηση του κατώτατου μισθού.
● Οι “παλαιοί” εργαζόμενοι αυτοί (με κατοχυρωμένη προϋπηρεσία προ της 14ης Φεβρουαρίου 2012 και οι οποίοι δεν έλαβαν καμία ατομική ή συλλογική αύξηση στο διάστημα 2012-2023) θα είναι από τους πρώτους, δηλαδή εντός του 2024, που θα δουν τις αυξήσεις 10%, 20% ή 30%, ανάλογα με την προϋπηρεσία τους. Κατά τα άλλα, οι αυξήσεις στους εργαζομένους αυτούς, δεδομένου ότι το συμπλήρωμα της κάθε κλίμακας προϋπηρεσίας θα γίνει σε διαφορετική χρονική στιγμή για κάθε μισθωτό, θα δοθούν προφανώς σε διαδοχικά κύματα και όχι την ίδια στιγμή και σε κάθε περίπτωση μετά τα μέσα Φεβρουαρίου 2027.
Παράδειγμα
Σε μια επιχείρηση με 30 εργαζομένους αμειβόμενους με τον κατώτατο μισθό, οι οποίοι προσλήφθηκαν προ της 14ης Φεβρουαρίου του 2012, θα λάβουν:
– Αύξηση 10% τον Ιούνιο του 2024 είκοσι εργαζόμενοι που συμπλήρωσαν τον Μάιο 2024 τριετία.
– Αύξηση 20% τον Ιανουάριο του 2025 πέντε εργαζόμενοι που συμπλήρωσαν εξαετία τον Δεκέμβριο του 2024.
– Αύξηση 30% τον Μάρτιο του 2025 πέντε εργαζόμενοι που συμπλήρωσαν εννεαετία τον Φεβρουάριο του 2025.
Σημειώνεται πως οι αυξήσεις ανάλογα με την προϋπηρεσία θα υπολογίζονται με βάση τον κατώτατο μισθό, ο οποίος θα ισχύει κατά τη στιγμή συμπλήρωσης κάθε κλίμακας προϋπηρεσίας.
Και όχι μόνο αυτό, αλλά το επίδομα προϋπηρεσίας θα αναπροσαρμόζεται ανά έτος με βάση την αναπροσαρμογή του κατώτατου μισθού.
Παράδειγμα
Η καταβολή του επιδόματος προϋπηρεσίας την 31η Μαρτίου του 2024 σε έναν δικαιούχο ο οποίος συμπλήρωσε τρία έτη προϋπηρεσίας θα υπολογιστεί με βάση τον έως τότε ισχύοντα κατώτατο μισθό (780 ευρώ μικτά).
Το επίδομα προϋπηρεσίας του ίδιου εργαζομένου θα επαναϋπολογισθεί (σ.σ. αυξηθεί) από την 1η Απριλίου του 2024, οπότε θα ισχύσει ο νέος κατώτατος μισθός (π.χ. αύξηση 5%).
Το ίδιο επίδομα θα αυξηθεί πάλι την 1η Απριλίου του 2025 και την 1η Απριλίου 2026 κατά το εκάστοτε ποσοστό αύξησης του κατώτατου, ενώ την 31η Μαρτίου 2027 ο εν λόγω μισθωτός θα λάβει επιπλέον αύξηση 20%, καθώς θα συμπληρώσει εξαετία κ.λπ.
2. Εργαζόμενοι με προϋπηρεσία πριν από το 2012 με μισθό πάνω από τον κατώτατο το 2012-2023
Στη δεύτερη “ταχύτητα” ανήκουν εκείνοι οι εργαζόμενοι (κατά την 1η Ιανουαρίου 2024) οι οποίοι προσλήφθηκαν μεν προ της 14ης Φεβρουαρίου 2012, αλλά έλαβαν κάποια αύξηση στις αποδοχές τους στο διάστημα μεταξύ 14ης Φεβρουαρίου 2012 και 31ης Δεκεμβρίου 2023 και ο μισθός τους, όμως, είναι κάτω από τον κατώτατο μισθό, όπως αυτός είναι θα διαμορφωμένος μετά την 1η Ιανουαρίου 2024 με βάση το ξεπάγωμα των τριετιών. Η αύξηση την οποία θα λάβουν οι εργαζόμενοι αυτής της “ταχύτητας” (ανάλογα με το ύψος της διαφοράς μεταξύ του κατώτατου μισθού με προϋπηρεσία και του ατομικού μισθού τους) θα ανέλθει:
-Από μηδενική σε έως 9,9% για όσους, μετά την 1η Ιανουαρίου 2024, συμπληρώσουν τριετή προϋπηρεσία.
– Έως 19,9% για όσους συμπληρώσουν εξαετία.
– Έως 29,9% για όσους συμπληρώσουν από εννέα και πάνω έτη προϋπηρεσίας.
Και αυτό γιατί οι αυξήσεις τις προϋπηρεσίας θα συμψηφιστούν με τις ατομικές ή συλλογικές αυξήσεις τις οποίες έλαβαν το 2012-2023.
Παράδειγμα
Ένας μισθωτός ο οποίος μετά την 1η Ιανουαρίου 2024 (π.χ. την 1η Μαρτίου 2024), με κατοχυρωμένη τριετή προϋπηρεσία, έχει μισθό (ατομικό ή βασικό σύμφωνα με συλλογική σύμβαση) πάνω από τον κατώτατο, όπως προκύπτει με κατοχυρωμένη τριετή προϋπηρεσία του, δεν θα λάβει καμία αύξηση.
Αν, όμως, ένας μισθωτός, με κατοχυρωμένη τριετή προϋπηρεσία, μετά την 1η Ιανουαρίου του 2024 (π.χ. την 1η Ιουνίου του 2024) έχει μισθό (ατομικό ή βασικό σύμφωνα με συλλογική σύμβαση) κάτω από τον κατώτατο, όπως προκύπτει με κατοχυρωμένη προϋπηρεσία, θα λάβει τη διαφορά.
Δηλαδή αν ο ατομικός μισθός ενός εργαζομένου με τρία έτη προϋπηρεσία υπολείπεται, π.χ., 5% από την αύξηση 10% που θα δικαιούταν αν αμειβόταν με τον κατώτατο μισθό, τότε θα λάβει υποχρεωτικά ως αύξηση 5%.
Αν ο ατομικός μισθός ενός εργαζομένου με έξι έτη προϋπηρεσίας υπολείπεται 11% από τον κατώτατο μισθό που δικαιούται ένας εργαζόμενος με την ίδια προϋπηρεσία, τότε θα λάβει υποχρεωτικά αύξηση 11%. Το ίδιο “μοντέλο” θα ισχύσει και για τους εργαζομένους οι οποίοι κατά την 1η Ιανουαρίου 2024 καλύπτονται από επιχειρησιακές ή κλαδικές συλλογικές συμβάσεις.
Αυτό σημαίνει πως, αν ο βασικός μισθός τους είναι κάτω από τον κατώτατο μισθό όπως αυτός θα αναπροσαρμοστεί μετά το ξεπάγωμα των τριετιών την 1η Ιανουαρίου 2024, τότε ο μισθός τους θα αυξηθεί κατά τη διαφορά του κατώτατου με προϋπηρεσίες μείον τον βασικό που προβλέπει η συλλογική σύμβαση. Αν ο βασικός μισθός που προβλέπει η κλαδική ή επιχειρησιακή σύμβασή του είναι πάνω από τον κατώτατο μισθό που θα προβλέπεται με το ξεπάγωμα της προϋπηρεσίας, τότε προφανώς θα μείνει ως έχει.
● Οι εργαζόμενοι αυτής της “ταχύτητας” θα ανήκουν μεν στους πρώτους −όπως και εκείνοι που προσελήφθησαν προ της 14ης Φεβρουαρίου 2012− οι οποίοι θα λάβουν αύξηση (δηλαδή ακόμα και φέτος), αλλά αυτή θα είναι κάτω από ορισμένα όρια για κάθε κλίμακα προϋπηρεσίας (δηλαδή κάτω από 10% για όσους συμπληρώσουν τριετία, κάτω από 20% για όσους συμπληρώσουν εξαετία κ.λπ.). Και σε αυτή την περίπτωση (όμοια με εκείνη των εργαζομένων με προϋπηρεσία προ του 2012), οι αυξήσεις αυτές θα δοθούν διαδοχικά στους δικαιούχους τους ανάλογα με τη χρονική στιγμή κατά την οποία θα συμπληρώσουν το όριο της προϋπηρεσίας.
3. Αμειβόμενοι με τον κατώτατο μισθό με προϋπηρεσία 2012-2023 ή/και πρώτη απασχόληση μετά το 2024
Στην τρίτη “ταχύτητα” ανήκουν όσοι εργαζόμενοι αμειβόμενοι με τον κατώτατο μισθό προσλήφθηκαν στο διάστημα μεταξύ της 14ης Φεβρουαρίου 2012 έως και της 31ης Δεκεμβρίου 2023, αλλά δεν έλαβαν καμία ατομική ή συλλογική αύξηση κατά το διάστημα αυτό ή όσοι προσληφθούν με τον κατώτατο μισθό από την 1η Ιανουαρίου 2024 και έπειτα.
Για τους εργαζομένους αυτούς δεν αναγνωρίζεται καμία προϋπηρεσία για το διάστημα 2012-2023 και εξομοιώνονται σε αυτό το επίπεδο με όσους προσληφθούν κατά την 1η Ιανουαρίου του 2024.
Αυτό σημαίνει πως όσοι από τους παραπάνω αμείβονται με τον κατώτατο μισθό θα λάβουν αύξηση:
– 10% την 1η Ιανουαρίου του 2027 (κατά την οποία θα συμπληρώσουν τριετή προϋπηρεσία).
– 20% την 1η Ιανουαρίου 2030 (κατά την οποία θα συμπληρώσουν εξαετία).
– 30% την 1η Ιανουαρίου 2033 (κατά την οποία θα συμπληρώσουν εννεαετία).
Παράδειγμα
– Όσοι προσληφθούν για πρώτη φορά την 1η Φεβρουαρίου του 2024 θα λάβουν αύξηση 10% την 1η Φεβρουαρίου 2027.
– Όσοι προσληφθούν την 1η Μαρτίου του 2024 θα λάβουν αύξηση 10% την 1η Μαρτίου 2027.
– Όσοι πρωτοπροσληφθούν την 1η Απριλίου του 2025 θα λάβουν αύξηση 10% την 1η Απριλίου 2028 κ.λπ.
● Οι μισθωτοί αυτής της “ταχύτητας” θα λάβουν διαδοχικά την ίδια χρονική στιγμή την αύξηση την οποία ορίζει η κλίμακα, όπως ορίζεται παραπάνω, με πρώτη ημερομηνία μαζικής καταβολής αύξησης την 31η Ιανουαρίου του 2027, καθώς την 1η Ιανουαρίου του 2027 θα κατοχυρώσουν 3 έτη προϋπηρεσίας και στο τέλος του ίδιου μηνός θα καταβληθεί η σχετική μισθοδοσία.
Κατά τα άλλα, και για αυτή την κατηγορία ισχύει πως το επίδομα προϋπηρεσίας υπολογίζεται με βάση τον κατώτατο μισθό και αναπροσαρμόζεται κάθε χρόνο κατά το ποσοστό της αναπροσαρμογής του κατώτατου μισθού.
Επίσης, όποιος εργαζόμενος αμειβόμενος με τον κατώτατο λάβει μετά την 1η Ιανουαρίου 2024 αύξηση (ατομική ή στο πλαίσιο της συλλογικής σύμβασης), αυτή θα συμψηφιστεί με την αύξηση του επιδόματος προϋπηρεσίας.