Ολοένα και περισσότερες περιοχές των Ηνωμένων Πολιτειών κινδυνεύουν να μείνουν ανασφάλιστες, με τους αναλυτές να ρίχνουν την ευθύνη στη μετακίνηση πληθυσμού σε επικίνδυνες περιοχές, την κλιματική αλλαγή και την κακή πολιτική που ακολουθείται. Μάλιστα, με τα ακραία καιρικά φαινόμενα να χτυπούν ολοένα και πιο συχνά τον πλανήτη, μεγάλες ασφαλιστικές εταιρείες των ΗΠΑ σταματούν να καλύπτουν ακίνητα σε περιοχές που είναι ιδιαιτέρως ευάλωτες σε φυσικές καταστροφές.
Μιλώντας στον Economist, η κ. Ελι Λακς θυμάται ότι έβλεπε την πυρκαγιά να φουντώνει στους ξεραμένους λόφους μπροστά από την ιδιοκτησία της. «Μιλάμε για έναν τοίχο φωτιάς που έρχεται προς το μέρος σου και κατακαίει τα πάντα στο πέρασμά του», θυμάται. Η κ. Λακς διευθύνει το Gentle Barn, ένα καταφύγιο ζώων που βρίσκεται στους ορεινούς θαμνώνες της Santa Clarita, στην κομητεία του Λος Άντζελες. Τις περισσότερες μέρες το αγρόκτημα αποτελεί ένα μέρος χαλάρωσης. Αλλά στις 24 Οκτωβρίου 2019, ο φόβος ήταν το κυρίαρχο συναίσθημα. «Δεν βλέπεις, δεν ακούς… πονάει ο λαιμός σου, βήχεις, δύσκολα μπορείς να αναπνεύσεις», λέει. Το Gentle Barn επέζησε από την πυρκαγιά. Αλλά φέτος, η κ. Λακς έχασε την ασφάλιση περιουσίας της καθώς η εταιρεία που είχε συμβόλαιο αποφάσισε να περιορίσει τις δραστηριότητές της στην Καλιφόρνια. Δεν είναι μόνη. Σύμφωνα με στοιχεία, το 85% των ακινήτων σε μία ολόκληρη περιοχή του Λος Άντζελες απώλεσε τα ασφαλιστικά συμβόλαια μεταξύ 2015 και 2021.
Θεωρητικά, ο κλάδος στέλνει ένα σήμα κινδύνου. Οι ιδιοκτήτες ακινητων θα μπορούσαν να περιμένουν ότι το συμβόλαιό τους θα είναι ακριβό εάν ζουν σε μια πλημμυρική πεδιάδα ή σε ένα δάσος. Θα ήταν φθηνότερο σε μέρη λιγότερο επιρρεπή σε καταιγίδες, ανέμους ή πυρκαγιές. Ωστόσο, για δεκαετίες οι στρεβλώσεις στις ομοσπονδιακές και κρατικές ασφαλιστικές αγορές έχουν καταστέλλει τα ποσοστά, επιτρέποντας μια μαζική μετανάστευση σε επικίνδυνες περιοχές. Ο πληθυσμός της Φλόριντα, που υφίσταται περισσότερους τυφώνες από οποιαδήποτε άλλη πολιτεία, αυξήθηκε περισσότερο από δύο φορές ταχύτερα από την υπόλοιπη χώρα μεταξύ των ετών 2000 και 2020.
Το Τέξας, το οποίο είναι ευάλωτο στις καταιγίδες που σχηματίζονται στον Κόλπο του Μεξικού, αυξήθηκε ακόμη πιο γρήγορα. Μέχρι το 2015, η αξία της ασφαλισμένης περιουσίας κατά μήκος των ακτών του Κόλπου και του Ατλαντικού είχε ξεπεράσει τα 13 τρισεκατομμύρια δολάρια.
Μια πρόσφατη μελέτη από ερευνητές στο Στάνφορντ, το Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια στο Λος Άντζελες και το Εθνικό Πανεπιστήμιο της Αυστραλίας έδειξε ότι ο πληθυσμός που ζει «στο σημείο που ενώνονται οι άγριες και οι αστικές περιοχές», εκεί δηλαδή όπου η φύση συναντά την ανάπτυξη, διπλασιάστηκε μεταξύ του 1990 και του 2010, σε σχεδόν 21 εκατομμύρια ανθρώπους. Ακόμη πιο εντυπωσιακό είναι ότι ο πληθυσμός στις περιοχές που είναι πιο επιρρεπείς σε πυρκαγιές αυξήθηκε κατά 160%.
«Καμπανάκι»
Πλέον, οι ιδιωτικές ασφαλιστικές εταιρείες κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου. Οι εταιρείες ασχολούνται λιγότερο στις ευάλωτες περιοχές και αποσύρονται εντελώς από ορισμένες πολιτείες. Μια νέα έκθεση από το First Street Foundation, μια μη κερδοσκοπική ερευνητική ομάδα, υποδηλώνει ότι 6,8 εκατομμύρια άνθρωποι έχουν δει αυξημένα ασφάλιστρα -ή, όπως η κ. Λακς, χάνουν τα συμβόλαιά τους- λόγω αυξανόμενων πλημμυρών, ανέμων ή πυρκαγιών. Άλλα 39 εκατομμύρια, ή περίπου το ένα τέταρτο όλων των ακινήτων στις ηπειρωτικές Ηνωμένες Πολιτείες, έχουν κλιματικούς κινδύνους που δεν έχουν ακόμη αντικατοπτριστεί στα ασφάλιστρά τους. «Βαδίζουμε σταθερά προς ένα μη ασφαλίσιμο μέλλον σε πολλά μέρη στις ΗΠΑ», προειδοποιεί ο Ντέιβ Τζόουνς, πρώην επίτροπος ασφάλισης στην Καλιφόρνια και διευθυντής της Πρωτοβουλίας Κινδύνων Κλίματος στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια στο Μπέρκλεϋ.
Πρόσφατα, τουλάχιστον πέντε μεγάλες ασφαλιστικές ακινήτων (Allstate, American Family, Nationwide, Erie Insurance Group και Berkshire Hathaway, μεταξύ άλλων) ενημέρωσαν την αρμόδια ρυθμιστική αρχή πως τα ακραία καιρικά φαινόμενα, απότοκα της κλιματικής κρίσης, τους έχουν οδηγήσει στην εξαίρεση κάποιων περιοχών από τα πακέτα ασφάλισης, την αύξηση ασφάλιστρων και τη μη κάλυψη ζημιών από συγκεκριμένα καιρικά φαινόμενα. Την ίδια ώρα, σύμφωνα με έρευνα της Εθνικής Ενωσης Ασφαλιστικών Επιτρόπων (μια ομάδα κρατικών αξιωματούχων που ρυθμίζει τις τιμές και τις πολιτικές των συμβολαίων), κάποιες ασφαλιστικές θα σταματήσουν να καλύπτουν ζημιές που προκαλούνται από τυφώνες, ισχυρούς ανέμους και χαλαζοπτώσεις σε συμβόλαια ασφάλισης ακινήτων κατά μήκος των ακτών και στις περιοχές που πλήττονται σοβαρότερα από πυρκαγιές.
Στην πράξη αυτό σημαίνει πως οι άνθρωποι σε πολλές περιοχές θα χάσουν την ασφαλιστική τους προστασία τη στιγμή που τη χρειάζονται περισσότερο, τη στιγμή που εντείνεται η έκθεσή τους στον κίνδυνο μιας πιθανής θεομηνίας.