Η Ελλάδα αλλάζει εργασιακό περιβάλλον μετά την ψήφιση του ν/σ Γεωργιάδη

Διπλή ριζική αλλαγή στο εργασιακό – μισθολογικό τοπίο του ιδιωτικού τομέα φέρνει το νομοσχέδιο του υπουργείου Εργασίας, το οποίο ψήφισε η Βουλή την περασμένη Παρασκευή.

Το πρώτο πακέτο αλλαγών αφορά αμιγώς το πεδίο των εργασιακών σχέσεων (δυνατότητα 6ήμερης εργασίας, παράλληλης απασχόλησης έως 11 ώρες, κλπ.) και το δεύτερο τους μισθούς των εργαζομένων (ξεπάγωμα τριετιών).

Το πακέτο των αλλαγών στο πεδίο των εργασιακών σχέσεων  θα έχει άμεση ισχύ (μόλις δημοσιευθεί στο ΦΕΚ), ενώ το δεύτερο, το μισθολογικό, το οποίο φέρνει αυξήσεις στις αμοιβές των εργαζομένων με τουλάχιστον 3 έτη προϋπηρεσία (είτε πριν το 2012, είτε από το 2024 και έπειτα) θα έχει ισχύ από την 1η Ιανουαρίου του 2024.

Οι εργασιακές αλλαγές

* Νομιμοποιείται η εργασία σε περισσότερους του 1 εργοδότη, χωρίς να θίγεται το υπερεθνικό, ήδη θεσμοθετημένο, πλαίσιο για τα μέγιστα χρονικά όρια εργασίας, τα οποία πρέπει να τηρούνται απαρεγκλίτως.

* Μειώνεται ο μέγιστος χρόνος (προαιρετικής) δοκιμαστικής απασχόλησης στους 6 μήνες (αντί για 12) και αυτός ο χρόνος θα μετρά ως χρόνος προϋπηρεσίας, όταν τα δύο μέρη αποφασίσουν να συνεχίσουν τη συνεργασία τους. Σε περίπτωση που δεν έχει αίσιο τέλος, αυτή η σχέση θα λύεται αυτοδικαίως.

* Προβλέπονται ατομικές συμβάσεις “μη προβλέψιμης εργασίας” (“μηδενικού ωραρίου”)

* Καθιερώνεται η προσμέτρηση της ενδοεπιχειρησιακής κατάρτισης, όταν αυτή είναι εκ του νόμου υποχρεωτική,  ως αμειβόμενος χρόνος εργασίας. Η κατάρτιση πλέον παρέχεται δωρεάν όταν την απαιτεί ο νόμος.

* Διασφαλίζεται ότι με Συλλογικές Συμβάσεις Εργασίας μπορούν να προβλεφθούν ευνοϊκότερες ρυθμίσεις από τις ατομικές.

* Καθιερώνεται νομική βάση αξίωσης κατά του εργοδότη για επανόρθωση της ζημίας του εργαζόμενου, αν δεν τηρήσει ο εργοδότης τις υποχρεώσεις που απορρέουν από τη νέα κοινοτική Οδηγία.

* Απαγορεύεται και επιβάλλονται κυρώσεις σύμφωνα με την  ελληνική νομοθεσία στην περίπτωση που υπάρχει δυσμενής μεταχείριση των εργαζομένων, αλλά και των εκπροσώπων τους, αν αυτοί καταγγείλουν τον εργοδότη τους για μη συμμόρφωσή του στα προβλεπόμενα προστατευτικά πλαίσια  της Οδηγίας.

* Προβλέπεται ακυρότητα της καταγγελίας απόλυσης (εκδικητική απόλυση) αν διαπιστωθεί ότι αυτή προκλήθηκε λόγω άσκησης από τον εργαζόμενο των νομίμων δικαιωμάτων του που απορρέουν από την Οδηγία.

* Καθίσταται υποχρεωτική ανάρτηση της ατομικής σύμβασης εργασίας στο σύστημα “Εργάνη ΙΙ”.

* Δίδεται δυνατότητα ηλεκτρονικής υπογραφής της ατομικής σύμβασης εργασίας.

* Διαμορφώνεται Πρότυπο Ατομικής Σύμβασης και βασικών όρων εργασίας στο σύστημα “Εργάνη ΙΙ”.

* Απλοποιείται η διαδικασία της Ηλεκτρονικής αναγγελίας της οικειοθελούς αποχώρησης μισθωτού.

* Προβλέπεται πλέον ότι η αδικαιολόγητη (αυθαίρετη) αποχή του εργαζομένου από την εργασία, για διάστημα μεγαλύτερο των πέντε συναπτών εργάσιμων ημερών μπορεί να θεωρηθεί ως καταγγελία συμβάσεως εκ μέρους του εργαζόμενου, αν ακολουθήσει όχληση του εργοδότη και εν συνεχεία από αυτήν παρέλθει και  επιπλέον χρονικό διάστημα πέντε  συναπτών εργασίμων ημερών.

* Παρέχεται ιδιαίτερο κίνητρο στις επιχειρήσεις που εφαρμόζουν την ψηφιακή κάρτα εργασίας, να μπορούν να μην προδηλώνουν τις  αλλαγές του ωραρίου εργασίας ή της οργάνωσης του χρόνου εργασίας καθώς και την  υπερωριακή απασχόληση στο σύστημα “Εργάνη ΙΙ”.

* Θεσπίζεται πρόστιμο, αντίστοιχου ύψους με το πρόστιμο για την αδήλωτη εργασία, ήτοι 10.500 ευρώ ανά εργαζόμενο, σε  κάθε περίπτωση αναντιστοιχίας της πραγματικής απασχόλησης με τη σχετική σήμανση της κάρτας (υποδηλωμένη εργασία), κυρίως κατά την προσέλευση στην εργασία, και την υπερωρία, η οποία διαπιστώνεται από σχετικό έλεγχο της Επιθεώρησης Εργασίας.

* Καθίσταται πλέον επιτρεπτή η απασχόληση κατά την 6η ημέρα της εβδομάδας, με

– υποχρεωτική προδήλωση της στο ΠΣ ΕΡΓΑΝΗ ΙΙ σε κάθε περίπτωση

– δήλωση και απόδειξη ενώπιον της Επιθεώρησης Εργασίας του αιφνίδιου και εξαιρετικού  φόρτου εργασίας για τις επιχειρήσεις μη συνεχούς λειτουργίας

– μη δυνατότητα υπέρβασης των 8 ωρών ημερησίως, με απαγόρευση υπερεργασίας και υπερωρίας,

– ημερομίσθιο για την 6η ημέρα απασχόλησης  προσαυξημένο κατά 40%.

* Δίδεται δυνατότητα να συμφωνείται η διευθέτηση του χρόνου εργασίας εκτός από το  συλλογικό επίπεδο και με ατομική σύμβαση με συμφωνία εργοδότη-εργαζομένου (σ.σ. όχι απαραίτητα μόνο με αίτημα του ίδιου του εργαζομένου).

* Επεκτείνεται το δικαίωμα καταβολής του εποχικού επιδόματος και στους εργαζόμενους που παραχωρούνται μέσω εταιρειών προσωρινής απασχόλησης (ΕΠΑ) σε επιχειρήσεις του κλάδου του τουρισμού.

* Αναγορεύεται σε ποινικώς κολάσιμη πράξη η παρεμπόδιση της εργασίας για όποιους εργαζομένους δεν απεργούν από όσους εργαζομένους απεργούν.

Οι μισθολογικές αλλαγές

Aπό την 1η Ιανουαρίου 2024 ξεπαγώνουν τα επιδόματα προϋπηρεσίας.  Ωστόσο, η διάταξη αυτή δεν έχει αναδρομική ισχύ. Δηλαδή δεν κατοχυρώνεται η προϋπηρεσία μεταξύ 14ης Φεβρουαρίου 2012 και 31ης Δεκεμβρίου 2023.

Οι αυξήσεις τις οποίες θα φέρει το ξεπάγωμα των τριετιών θα συμψηφίζονται με τυχόν αυξήσεις τις οποίες έλαβαν ή θα λάβουν εργαζόμενοι σε ατομικό ή συλλογικό επίπεδο (σ.σ. σε κλαδικές ή επιχειρησιακές συμβάσεις ή μέσω της εγκυκλίου Αχτσιόγλου του 2019) ή ακόμα και με τις “υπερβάλλουσες” αυξήσεις στον κατώτατο μισθό βάσει της εγκυκλίου Αχτσιόγλου. 

Επίσης, τα επιδόματα προϋπηρεσίας θα υπολογίζονται με βάση τον κατώτατο μισθό, ο οποίος ισχύει κατά τη συμπλήρωση και θα αναπροσαρμόζονται κάθε χρόνο κατά το ποσοστό αναπροσαρμογής του κατώτατου μισθού.

Οι εργοδότες οι οποίοι δραστηριοποιούνται σε κλάδο, αλλά δεν ανήκουν στην αντίστοιχη κλαδική εργοδοτική οργάνωση και έχει υπογραφεί μη επεκτάσιμη κλαδική συλλογική σύμβαση εργασίας (και άρα μη υποχρεωτική για αυτούς), υποχρεούνται να καταβάλουν επίδομα τριετίας με βάση τον κατώτατο μισθό σε όσους εργαζομένούς τους πληρούν τις προϋποθέσεις.

Η νέα διάταξη ορίζει ρητά πως, σε περίπτωση που το ποσοστό ανεργίας ξεπεράσει το 10% (σε ετήσια βάση, σύμφωνα με την έρευνα εργατικού δυναμικού της ΕΛΣΤΑΤ) και για όσο χρονικό διάστημα μείνει στο ίδιο ποσοστό, θα παγώσουν και πάλι οι “τριετίες”.

Οι “τριετίες” θα εφαρμοστούν με τρεις ταχύτητες:

1. Εργαζόμενοι αμειβόμενοι με τον κατώτατο μισθό με προϋπηρεσία πριν από το 2012

Στην πρώτη “ταχύτητα” ανήκουν οι εργαζόμενοι (κατά την 1η Ιανουαρίου 2024) που είναι αμειβόμενοι με τον κατώτατο μισθό, οι οποίοι είχαν προϋπηρεσία πριν από τις 14 Φεβρουαρίου 2012.

Η προϋπηρεσία αυτή, μαζί με εκείνη που θα αποκτηθεί μετά την 1η Ιανουαρίου του 2024, θα ληφθεί υπόψη προκειμένου να υπολογιστεί το ποσοστό της αύξησης του κάθε εργαζόμενου. Η αύξηση αυτή, εφόσον ο εργαζόμενος δεν έχει λάβει καμία άλλη αύξηση σε ατομικό ή συλλογικό επίπεδο (σ.σ. με κλαδικές ή επιχειρησιακές συμβάσεις ή ακόμα και με επιχειρηματικές συμφωνίες) στο διάστημα μεταξύ 14ης Φεβρουαρίου 2012 και 31ης Δεκεμβρίου 2023, θα ανέλθει σε 10% (3 έτη προϋπηρεσίας), 20% (6 έτη) ή 30% (9 έτη), ανάλογα με το σύνολο της προϋπηρεσίας του.

2. Εργαζόμενοι με προϋπηρεσία πριν από το 2012 με μισθό πάνω από τον κατώτατο το 2012-2023

Στη δεύτερη “ταχύτητα” ανήκουν εκείνοι οι εργαζόμενοι (κατά την 1η Ιανουαρίου 2024) οι οποίοι προσλήφθηκαν μεν προ της 14ης Φεβρουαρίου 2012, αλλά έλαβαν κάποια αύξηση στις αποδοχές τους στο διάστημα μεταξύ 14ης Φεβρουαρίου 2012 και 31ης Δεκεμβρίου 2023 και ο μισθός τους, όμως, είναι κάτω από τον κατώτατο μισθό, όπως αυτός θα είναι διαμορφωμένος μετά την 1η Ιανουαρίου 2024 με βάση το ξεπάγωμα των τριετιών. Η αύξηση την οποία θα λάβουν οι εργαζόμενοι αυτής της “ταχύτητας” (ανάλογα με το ύψος της διαφοράς μεταξύ του κατώτατου μισθού -ακόμα και με βάση την εγκύκλιο Αχτσιόγλου- με προϋπηρεσία και του ατομικού μισθού τους) θα ανέλθει.

3. Αμειβόμενοι με τον κατώτατο μισθό με προϋπηρεσία 2012-2023 ή/και πρώτη απασχόληση μετά το 2024

Στην τρίτη “ταχύτητα” ανήκουν όσοι εργαζόμενοι αμειβόμενοι με τον κατώτατο μισθό προσλήφθηκαν στο διάστημα μεταξύ της 14ης Φεβρουαρίου 2012 έως και της 31ης Δεκεμβρίου 2023, αλλά δεν έλαβαν καμία ατομική ή συλλογική αύξηση κατά το διάστημα αυτό ή όσοι προσληφθούν με τον κατώτατο μισθό από την 1η Ιανουαρίου 2024 και έπειτα.

Για τους εργαζομένους αυτούς δεν αναγνωρίζεται καμία προϋπηρεσία για το διάστημα 2012-2023 και εξομοιώνονται σε αυτό το επίπεδο με όσους προσληφθούν κατά την 1η Ιανουαρίου του 2024.