Δημογραφικό: «Βόμβα» για το ασφαλιστικό σύστημα η υπογονιμότητα και η ατεκνία – Τι προτείνει η επιτροπή σοφών

Η δημογραφική γήρανση του πληθυσμού, οδηγεί με μαθηματική ακρίβεια σε αύξηση κατά 73% των κοινωνικών δαπανών, δεδομένου ότι το ποσοστό του πληθυσμού ηλικίας 65 ετών και άνω θα αυξηθεί από 20%, σε 30% έως το 2070.

Καθώς η γενιά των «baby boomers» συνταξιοδοτείται σιγά -σιγά, διαφαίνονται όλο και πιο έντονα οι ελλείψεις εργατικού δυναμικού αλλά και οι μελλοντικοί κίνδυνοι για το ασφαλιστικό μας σύστημα.

Η δημογραφική γήρανση του πληθυσμού, οδηγεί με μαθηματική ακρίβεια σε αύξηση κατά 73% των κοινωνικών δαπανών, δεδομένου ότι το ποσοστό του πληθυσμού ηλικίας 65 ετών και άνω θα αυξηθεί από 20%, σε 30% έως το 2070.

Το κράτος πρόνοιας είναι ήδη προσανατολισμένο προς τους ηλικιωμένους, καθώς η ομάδα άνω των 65 ετών αποτελεί ένα αυξανόμενο ποσοστό του πληθυσμού, ενώ το μερίδιο των παιδιών, των νέων και των ατόμων σε ηλικία εργασίας μειώνεται.

Το ποσοστό γονιμότητας στην ΕΕ μειώθηκε απότομα κατά την περίοδο 1950-2000 και στη συνέχεια αυξήθηκε ελαφρά μεταξύ 2000 και 2010 πριν πέσει ξανά από το 2016 και μετά.

Σύμφωνα με τη Eurostat, το συνολικό ποσοστό γονιμότητας – ο αριθμός των παιδιών για κάθε γυναίκα σε αναπαραγωγική ηλικία – μειώθηκε κατά μέσο όρο στην ΕΕ από 2,4 το 1970 σε 1,5 σε 2020. Το 1990, τα περισσότερα κράτη μέλη είχαν ήδη ποσοστά γονιμότητας πολύ κάτω από 2,1, το επίπεδο που απαιτείται για αντικαταστήσει τον υπάρχοντα πληθυσμό.

Ένας σημαντικός παράγοντας πίσω από τη μείωση των ποσοστών γονιμότητας είναι η έλλειψη παιδιών, η οποία είναι εν μέρει το αποτέλεσμα ατόμων που αναβάλλουν τη γονεϊκότητα, εν μέρει ως συνειδητές αποφάσεις να μην κάνουν παιδιά.

Η ατεκνία έχει αυξηθεί στις περισσότερες ανεπτυγμένες χώρες. Στην ΕΕ, είναι υψηλότερο στην Αυστρία και την Ισπανία, όπου πάνω από το 20 % των γυναικών ηλικίας 40-44 ετών είναι άτεκνες. Η μέση ηλικία των γυναικών που γεννούν το πρώτο τους παιδί έχει επίσης αυξηθεί, από 29 έτη το 2001 σε 31 έτη το 2020.

Αυτό σημαίνει ότι τα παιδιά και οι νέοι αποτελούν μικρότερο ποσοστό του πληθυσμού και ανάλογα με τις προβλέψεις πληθυσμού, αυτή η τάση θα συνεχιστεί και τις επόμενες δεκαετίες.

Υποδηλώνει ότι ένα μειούμενο μερίδιο των δαπανών κοινωνικής πρόνοιας θα πάνε στις νεότερες γενιές, αν και θα μπορούσαν επίσης να επιτρέψουν τη διάθεση περισσότερων χρημάτων να επενδυθούν στην ανάπτυξη του κάθε παιδιού και νέου ατόμου.