Αντιμέτωπη με την πρόκληση της απορρόφησης προς όφελος της οικονομίας πάνω από 55 δισ. ευρώ, από το ΕΣΠΑ και το Ταμείο Ανάκαμψης τα επόμενα 4-6 χρόνια, είναι η κυβέρνηση, ενώ έχουν ήδη αρχίσει να διαφαίνονται οι πρώτες δυσκολίες.
Συνολικά, η χώρα έχει λαμβάνειν 36 δισ. ευρώ από το το Ταμείο Ανάκαμψης έως τον Αύγουστο του 2026 και άλλα 26 δισ. από το ΕΣΠΑ 2021-2027 έως το 2030, δηλαδή συνολικά 62 δισ. Εχει ήδη απορροφήσει 11,08 δισ. από το Ταμείο Ανάκαμψης, χωρίς να έχουν διοχετευθεί ακόμη όλα στην οικονομία. Ετσι, όπως είπε χθες σε σχετική συνέντευξη Τύπου ο αρμόδιος αναπληρωτής υπουργός Οικονομικών Νίκος Παπαθανάσης, «πάνω από 55 δισ. ευρώ θα μπουν στην οικονομία τα επόμενα 4-6 χρόνια».
Ωστόσο, στο εξής η απορρόφηση κάθε δόσης, ιδίως του Ταμείου Ανάκαμψης, θα είναι μια δοκιμασία, αφού θα εξαρτάται από την εκπλήρωση «οροσήμων» που πλέον συνδέονται με συγκεκριμένα έργα. «Τώρα απορροφάμε μόνο όταν έχουμε πραγματοποιήσει επενδύσεις», είπε χθες ο διοικητής του Ταμείου Ανάκαμψης Ορέστης Καβαλάκης. Ενδεικτικά, το τρίτο αίτημα πληρωμής που υποβλήθηκε τον Μάιο για επιχορηγήσεις 1,72 δισ. ευρώ δεν έχει ακόμη εγκριθεί, καθώς υπήρξε προσφυγή ενδιαφερόμενων εταιρειών (European Dynamics, Net Company-Intrasoft) στο Συμβούλιο Επικρατείας για τον διαγωνισμό του Εθνικού Συστήματος Ηλεκτρονικών Δημοσίων Συμβάσεων (ΕΣΗΔΗΣ) και επομένως το ορόσημο δεν έχει εκπληρωθεί.
Εκτός από τις επιχειρηματικές πρακτικές και τις καθυστερήσεις της δικαιοσύνης, η απορροφητικότητα έχει ως «αντίπαλο» τη δυσκαμψία της δημόσιας διοίκησης. «Για να απορροφήσουμε εγκαίρως τους διαθέσιμους πόρους, πρέπει να διπλασιάσουμε την ικανότητα της δημόσιας διοίκησης», σχολίασε ο Δημήτρης Σκάλκος, γενικός γραμματέας Δημοσίων Επενδύσεων και ΕΣΠΑ.
«Προφανώς, υπάρχει κυνήγι», σχολίασε σχετικά και ο κ. Παπαθανάσης. Σύμφωνα με τον ίδιο, το επόμενο αίτημα εκταμίευσης από το Ταμείο Ανάκαμψης που θα υποβάλει η χώρα, τον Δεκέμβριο, θα αφορά μόνο δάνεια 1,8 δισ. ευρώ και όχι και επιχορηγήσεις. Κανονικά, σύμφωνα με τον αρχικό προγραμματισμό, κάθε χρόνο υποβάλλονται δύο αιτήματα, εκ των οποίων το ένα περιλαμβάνει και δάνεια, εκτός από επιχορηγήσεις. Το επόμενο αίτημα θα υποβληθεί το α΄ τρίμηνο του 2024, είπε ο αναπληρωτής υπουργός και θα αφορά δάνεια και επιχορηγήσεις.
Στην ομαλή ροή των χρηματοδοτήσεων παρεμβλήθηκαν αυτή τη φορά και οι αναθεωρήσεις του Ταμείου Ανάκαμψης και του ΕΣΠΑ, που επανασχεδιάστηκαν μάλιστα μετά τις καταστροφές στη Θεσσαλία, ώστε να μετακινηθούν πόροι για την αποκατάσταση των σχετικών ζημιών. Η τελική έγκριση αναμένεται από το ECOFIN στις 8 Δεκεμβρίου. Πάντως, έχουν ήδη εξασφαλισθεί, σύμφωνα με τον κ. Παπαθανάση, 330 εκατ. ευρώ από το προηγούμενο ΕΣΠΑ για την πρώτη αρωγή και 686 εκατ. ευρώ από το Ταμείο Ανάκαμψης, τα οποία θα κατευθυνθούν σε Θεσσαλία και Εβρο για την αποκατάσταση οδικού δικτύου και γεφυρών (420 εκατ. ευρώ), το σιδηροδρομικό δίκτυο (180 εκατ. ευρώ) και για αντιδιαβρωτικά και αντιπλημμυρικά έργα (86 εκατ. ευρώ).
Ο κ. Παπαθανάσης ανακοίνωσε ότι τον Οκτώβριο θα δημοσιευθούν δύο νέες προσκλήσεις, μία για νεοσύστατες επιχειρήσεις στον τουρισμό και μία για τη γενική επιχειρηματικότητα των νεοσύστατων επιχειρήσεων, προϋπολογισμού 350 εκατ. ευρώ.