Νόμπελ Ειρήνης: Ποια είναι τα φετινά φαβορί

Ο Ουκρανός πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι και ο Ρώσος αντιπολιτευόμενος Αλεξέι Ναβάλνι είναι μεταξύ των φαβορί για το φετινό βραβείο Νόμπελ Ειρήνης, αλλά ειδικοί υποστηρίζουν ότι ακτιβιστές υπέρ των δικαιωμάτων των γυναικών, των αυτοχθόνων αλλά και της προστασίας του περιβάλλοντος μπορεί να κλέψουν την παράσταση.

Με δεδομένα όσα έχουν συμβεί στο παρελθόν, η Νορβηγική Επιτροπή Νόμπελ μπορεί επίσης να κάνει την απόλυτη έκπληξη στην ανακοίνωση στις 6 Οκτωβρίου. Αν και τα γραφεία στοιχημάτων δίνουν τον Ζελένσκι ως τον βασικό υποψήφιο για να συμπεριληφθεί στον κατάλογο των βραβευθέντων, μαζί με τον Νέλσον Μαντέλα και τον Μάρτιν Λούθερ Κινγκ, ειδικοί στα βραβεία Νόμπελ πιστεύουν ότι ως ηγέτης εν καιρώ πολέμου, ο Ουκρανός πρόεδρος είναι μάλλον απίθανο να επικρατήσει.

Οι πιθανότητες του φυλακισμένου Ναβάλνι είναι επίσης περιορισμένες καθώς Ρώσοι αντιφρονούντες κέρδισαν πέρυσι και πρόπερσι. Ένα ακόμα φαβορί των γραφείων στοιχημάτων είναι ο φυλακισμένος Ουιγούρος ακτιβιστής Ιλχάμ Τοχτί, αν και κάτι τέτοιο θα προκαλούσε την έντονη αντίδραση της Κίνας. Όταν ο φυλακισμένος αντιφρονών Λιου Σιαομπό κέρδισε το βραβείο ειρήνης, το Πεκίνο πάγωσε τις διπλωματικές σχέσεις με το Όσλο για έξι χρόνια.

Ο Χένρικ Ούρνταλ, διευθυντής του Peace Research Institute Oslo, δήλωσε ότι σε μια χρονιά που σηματοδοτεί την 75η επέτειο από την Οικουμενική Διακήρυξη των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου, η επιτροπή ίσως αποφασίσει να επισημάνει τη συνεισφορά των ακτιβιστών στην ειρήνη. Σύμφωνα με τον ίδιο, η απονομή του βραβείου στον Τοχτί ή άλλο ακτιβιστή στην Κίνα θα είναι μια καλοδεχούμενη κίνηση που θα συγκέντρωνε την προσοχή στην ολοένα και πιο αυταρχική διακυβέρνηση του Πεκίνου.

Ο Ούρνταλ αναφέρθηκε επίσης στην Ναργκίς Μοχαμάντι, που μάχεται υπέρ των δικαιωμάτων των γυναικών και κατά της θανατικής ποινής και βρίσκεται τώρα στη φυλακή· στην Μαχμπούμπα Σεράζ, που παρά την απαγόρευση από τους Ταλιμπάν, συνεχίζει να μάχεται για τα δικαιώματα των κοριτσιών στην εκπαίδευση και για άλλα δικαιώματα των γυναικών και παραμένει στην Καμπούλ.

«Πιστεύω ίσως ότι οι πιο πιθανοί υποψήφιοι θα είναι υπερασπιστές των ανθρωπίνων δικαιωμάτων», δήλωσε.

“Αποσύνθεση της ειρήνης”

Χιλιάδες άνθρωποι μπορούν να προτείνουν ονόματα, συμπεριλαμβανομένων πρώην βραβευθέντων, μελών κοινοβουλίων και καθηγητών πανεπιστημίου Ιστορίας ή Δικαίου. Οι υποψηφιότητες παραμένουν μυστικές για 50 χρόνια αλλά εκείνοι που υποβάλλουν προτάσεις μπορούν να επιλέξουν να αποκαλύψουν τις επιλογές τους.

Το περυσινό βραβείο, που θεωρήθηκε από πολλούς μορφή προς τον πρόεδρο Βλαντίμιρ Πούτιν, απονεμήθηκε στον Λευκορώσο ακτιβιστή Άλες Μπιαλιάτσκι, τη ρωσική οργάνωση υπέρ των δικαιωμάτων Memorial και την ουκρανική οργάνωση Κέντρο για τις Πολιτικές Ελευθερίες.

Η αρμόδια επιτροπή για τα Νόμπελ ίσως θελήσει να φέρει στο προσκήνιο την κλιματική αλλαγή, ένα θέμα στο οποίο εστίασε το 2007 απονέμοντας το βραβείο στην Διακυβερνητική Επιτροπή για την Κλιματική Αλλαγή και τον πρώην αντιπρόεδρο των ΗΠΑ Αλ Γκορ.

«Είναι μια περίοδος αποσύνθεσης της ειρήνης. Παράλληλα, είναι η περίοδος που μας βαραίνει η πίεση της μαζικής οικολογικής κρίσης», δήλωσε ο Νταν Σμιθ, διευθυντής του Stockholm International Peace Research Institute. «Η κλιματική αλλαγή, προφανώς σε ορισμένες συνθήκες, οδηγεί σε νέες συγκρούσεις».

Ο Σμιθ ανέφερε το κίνημα ‘Παρασκευές για το Μέλλον’ το οποίο ξεκίνησε η Γκρέτα Τούνμπεργκ, ως πιθανή υποψηφιότητα, όπως και τον ιθαγενή αρχηγό Ραονί Μετουκτίρε της φυλής Καγιαπό της Βραζιλίας, που για δεκαετίες μάχεται για την προστασία του τροπικού δάσους του Αμαζονίου.

Ο Ούρνταλ συμφώνησε ότι τα δικαιώματα των αυτοχθόνων μπορεί να βρεθούν στο προσκήνιο, αναφέροντας τη Βικτόρια Ταουλί-Κόρπουζ από τις Φιλιππίνες, που ήταν προηγουμένως Ειδική Εισηγήτρια των Ηνωμένων Εθνών για τα Δικαιώματα των Αυτοχθόνων και τον ιθαγενή αρχηγό Χουάν Κάρλος Χίντιατς από τον Ισημερινό. Στις πιθανές υποψηφιότητες περιλαμβάνεται και ένας διεθνής οργανισμός, όπως το Διεθνές Δικαστήριο, η Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους πρόσφυγες UNHCR, το ταμείο για τα παιδιά UNICEF, ή η Διεθνής Επιτροπή Ερυθρού Σταυρού (ICRC).