Υπερδιπλάσιο σε σχέση με την υπόλοιπη Ε.Ε. είναι το ποσοστό των ακινήτων που αποκτήθηκαν στην Ελλάδα, με αποκλειστικό στόχο την αξιοποίησή τους ως καταλύματα βραχυχρόνιας μίσθωσης. Σύμφωνα με σχετική έρευνα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής σε διάφορες χώρες της Ε.Ε., προκύπτει ότι το 41,5% των ακινήτων που είναι αναρτημένα σε πλατφόρμες βραχυχρόνιας μίσθωσης έχουν αποκτηθεί ακριβώς για τον σκοπό αυτό, δηλαδή για να αξιοποιηθούν επενδυτικά.
Το ποσοστό αυτό επιμερίζεται σε 30,2% μεταξύ όσων έχουν τουλάχιστον δύο ακίνητα υπό τον έλεγχό τους και σε 11,3% για όσους έχουν ένα ακίνητο. Τα αντίστοιχα ποσοστά στην Ε.Ε. δεν ξεπερνούν το 5,7% και 12,8%, δηλαδή δεν ξεπερνούν αθροιστικά το 18,5%. Το γεγονός αυτό, σύμφωνα με το τελευταίο εβδομαδιαίο δελτίο οικονομικών εξελίξεων της Alpha Bank, «συνάδει με την άνοδο των ξένων άμεσων επενδύσεων σε ακίνητα στην Ελλάδα και αποτελεί έναν από τους παράγοντες αύξησης της ζήτησης».
Οπως γίνεται λοιπόν εμφανές, η ελληνική αγορά ακινήτων προσείλκυσε μεγάλο ποσοστό ξένων επενδυτών, ακριβώς λόγω της απήχησης της βραχυχρόνιας μίσθωσης και της επιτυχίας της. Ρόλο στην άνοδο των ξένων επενδύσεων, οι οποίες το 2022 ανήλθαν σε 2 δισ. ευρώ, σημειώνοντας αύξηση κατά 68% σε ετήσια βάση (έναντι μόλις 156 εκατ. ευρώ το 2013), διαδραμάτισε ασφαλώς και το πρόγραμμα χορήγησης αδειών παραμονής σε πολίτες τρίτων χωρών «χρυσή βίζα». Οπως αναφέρει η Alpha Bank, στις περιοχές που καταγράφεται έντονη τουριστική δραστηριότητα, δηλαδή σε Αθήνα, Θεσσαλονίκη, Κρήτη και Νότιο Αιγαίο, ο αριθμός των καταλυμάτων βραχυχρόνιας μίσθωσης που είχε τουλάχιστον μία αξιολόγηση, ανήλθε σε σχεδόν 43.000, ενώ μέχρι το 2016 ήταν λιγότερα από 10.000. Παράλληλα, το 2022, ο συνολικός αριθμός των εγγεγραμμένων ακινήτων στις πλατφόρμες ήταν σημαντικά υψηλότερος, καθώς προσέγγισε τις 73.000 στις παραπάνω περιοχές και πάνω από 100.000 σε πανελλαδικό επίπεδο.
Σύμφωνα με την Alpha Bank, σε μελέτη του Κέντρου Προγραμματισμού και Οικονομικών Ερευνών, επισημαίνεται ότι μια επιπλέον επίπτωση της αγοράς βραχυχρόνιας μίσθωσης σε μια χώρα, είναι ότι δύναται να περιορίσει την προσφορά ακινήτων για μακροχρόνια μίσθωση και να οδηγήσει σε άνοδο των ενοικίων. Ωστόσο, ο βαθμός στον οποίο θα συμβεί αυτό εξαρτάται, μεταξύ άλλων παραγόντων, από τα επιμέρους χαρακτηριστικά της αγοράς βραχυχρόνιας μίσθωσης, π.χ. εάν θα διατεθεί ολόκληρο το ακίνητο ή ένα μέρος αυτού.
Επενδύσεις σε κατοικίες
Εν τω μεταξύ, η αγορά ακινήτων στην Ελλάδα καταγράφει πλέον ισχυρή δυναμική, η οποία, σύμφωνα με την Alpha Bank, θα διατηρηθεί και στο μέλλον. Κατά τη διάρκεια του φετινού πρώτου εξαμήνου οι επενδύσεις σε κατοικίες αυξήθηκαν με το εντυπωσιακό 46,8% σε σχέση με το περυσινό διάστημα, όταν η αντίστοιχη αύξηση δεν είχε ξεπεράσει το 16,4%. Επιπλέον, ο δείκτης παραγωγής στις κατασκευές αυξήθηκε κατά 16,8% σε ετήσια βάση (από 22,8% το περυσινό πρώτο εξάμηνο). Οπως τονίζεται στη σχετική ανάλυση, η ανάκαμψη της αγοράς ακινήτων, που ξεκίνησε το 2018, συμπίπτει χρονικά με την αύξηση τόσο των επενδύσεων σε ακίνητα όσο και των οικοδομικών αδειών.
Με βάση τα στοιχεία που ανακοίνωσε χθες η ΕΛΣΤΑΤ, κατά το φετινό πρώτο εξάμηνο η ιδιωτική οικοδομική δραστηριότητα αυξήθηκε κατά 11,6% με βάση τον αριθμό των οικοδομικών αδειών, κατά 15% με βάση την επιφάνεια και κατά 15,9% με βάση τον όγκο. Τον Ιούνιο εκδόθηκαν 2.423 οικοδομικές άδειες, που αντιστοιχούν σε 495.334 τ.μ. επιφανείας και 2.350.370 κυβικά μέτρα όγκου, παρουσιάζοντας αύξηση κατά 11,9% στον αριθμό των οικοδομικών αδειών, αύξηση κατά 9,6% στην επιφάνεια και αύξηση κατά 26,7% στον όγκο, σε σχέση με τον αντίστοιχο μήνα του 2022.
Τα παραπάνω στοιχεία αποτυπώνονται και στην πορεία των τιμών των κατοικιών, οι οποίες έχουν συμπληρώσει επτά διαδοχικά τρίμηνα διψήφιας ανόδου. Κατά το φετινό δεύτερο τρίμηνο οι τιμές αυξήθηκαν κατά 13,9% σε ετήσια βάση, έναντι αύξησης κατά 15% που είχε σημειωθεί κατά το πρώτο τρίμηνο. Από το τρίτο τρίμηνο του 2017 και μέχρι φέτος οι τιμές των κατοικιών έχουν αυξηθεί κατά περίπου 54%, αλλά εξακολουθούν να υπολείπονται κατά 11,4% από τα υψηλότερα επίπεδα στα οποία είχαν βρεθεί πριν από την οικονομική κρίση, το τρίτο τρίμηνο του 2008. Σε άνοδο βρίσκονται και οι τιμές γραφείων και καταστημάτων, σημειώνοντας ετήσια αύξηση κατά 3,1% και 5,3% αντιστοίχως κατά το δεύτερο τρίμηνο. Η αύξηση των ενοικίων γραφείων και καταστημάτων ήταν 1,8% και 4,7% αντιστοίχως.