Κομισιόν: Ρύθμιση για το lobbying με το βλέμμα σε Κίνα και Ρωσία

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προωθεί τα σχέδιά της για έναν νέο νόμο κατά το πρότυπο του Νόμου για τους Ξένους Πράκτορες των ΗΠΑ, σε μια προσπάθεια να αντιμετωπίσει τη ρωσική και κινεζική επιρροή, εν μέσω προειδοποιήσεων ότι το νομοσχέδιο θα μπορούσε τελικά να πλήξει περισσότερο τις ομάδες της κοινωνίας των πολιτών παρά τα ξένα καθεστώτα.

Αν και επέμεινε ότι ο νέος νόμος δεν θα είναι ένας «νόμος περί ξένων πρακτόρων», αξιωματούχος της Επιτροπής δήλωσε στο Euractiv ότι η νομοθετική πρόταση έχει σχεδιαστεί για να «προστατεύσει τις δημοκρατίες μας επιβάλλοντας υποχρεώσεις διαφάνειας σχετικά με τα κεφάλαια ή τους δεσμούς με τρίτες χώρες σε οντότητες που επιδιώκουν να επηρεάσουν την κοινή γνώμη και τη δημοκρατική σφαίρα».

«Λαμβάνοντας υπόψιν τις ενέργειες του Κρεμλίνου και άλλων φορέων τρίτων χωρών, δεν πρέπει να είμαστε αφελείς. Είναι καιρός να φέρουμε στο φως την κρυφή ξένη επιρροή και τη σκιώδης χρηματοδότηση», πρόσθεσε ο αξιωματούχος.

Η πρωτοβουλία θεωρείται ότι αποτελεί μέρος της απάντησης στο σκάνδαλο διαφθοράς Qatargate που ξέσπασε τον Δεκέμβριο του 2022, ενώ η πρόεδρος της Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν υποσχέθηκε να αντιμετωπίσει τη ρωσική και κινεζική επιρροή στον πολιτικό χώρο της ΕΕ στην ομιλία της για την κατάσταση της Ένωσης τον Σεπτέμβριο.

Η Γενική Διεύθυνση Δικαιοσύνης έχει αναλάβει την προετοιμασία ενός σχεδίου οδηγίας και βρίσκεται κοντά στην ολοκλήρωση της εκτίμησης επιπτώσεων, ενώ ο νόμος αναμένεται να δημοσιευθεί τον Νοέμβριο, όπως καταλαβαίνει το Euractiv.

Η δρομολόγηση του νομοσχεδίου, ως μέρος μιας ευρύτερης δέσμης μέτρων για την υπεράσπιση της δημοκρατίας, είχε αρχικά προγραμματιστεί για το δεύτερο τρίμηνο του 2023, όμως οι αντιδράσεις των ομάδων της κοινωνίας των πολιτών ώθησαν την Επιτροπή να προβεί σε ενδελεχή αξιολόγηση των επιπτώσεων, καθυστερώντας την πρόταση.

Η καθυστέρηση αυτή αφήνει ένα πολύ στενό περιθώριο για την έγκριση της νομοθεσίας από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και τους εθνικούς υπουργούς, και οι ειδικοί προειδοποιούν ότι αν το σχέδιο οδηγίας δεν διαθέτει περιορισμένο πεδίο εστίασης, έχει ελάχιστες πιθανότητες να ολοκληρωθεί πριν από τις ευρωεκλογές του επόμενου Ιουνίου.

Υπάρχουν επίσης ανησυχίες ότι μια φιλόδοξη οδηγία – η οποία δίνει κάποια ευελιξία στις εθνικές κυβερνήσεις κατά την εφαρμογή της – θα μπορούσε να επιτρέψει σε ορισμένες κυβερνήσεις να διαστρεβλώσουν τον σκοπό του νόμου για να στοχοποιήσουν τις ΜΚΟ.

Ο νόμος πρόκειται να βασιστεί στον νόμο των Ηνωμένων Πολιτειών για την καταγραφή των ξένων πρακτόρων που υιοθετήθηκε αρχικά το 1938, ο οποίος σχεδιάστηκε για να περιορίσει την επιρροή ξένων κυβερνήσεων και της ξένης προπαγάνδας στις ΗΠΑ και απαιτεί από τις εταιρείες άσκησης πίεσης και τις ΜΚΟ να αναφέρουν τη χρηματοδότησή τους και τη συνεργασία τους με «ξένους φορείς».

Οι ακτιβιστές της κοινωνίας των πολιτών στις Ηνωμένες Πολιτείες υποστηρίζουν εδώ και χρόνια ότι ο ευρύς ορισμός του «Foreign Agents Registration Act» του «ξένου εντολέα», ο οποίος καλύπτει ξένες κυβερνήσεις, ιδιώτες, ιδρύματα, μη κερδοσκοπικούς οργανισμούς και εταιρείες, έχει επιβάλει μεγαλύτερες απαιτήσεις υποβολής εκθέσεων στις ΜΚΟ από ό,τι σε εταιρείες όπως η Huawei και η Gazprom.

«Αν η Επιτροπή θέλει να αντιμετωπίσει τις απειλές επιρροής για τη δημοκρατία στην ΕΕ, θα πρέπει να απλώσει το δίχτυ της σε μεγάλο εύρος και να απαιτήσει μεγαλύτερη διαφάνεια και οικονομικές αποκαλύψεις για όλους τους εκπροσώπους συμφερόντων, χρηματοδοτούμενους ή μη από το εξωτερικό», δήλωσε ο Nick Aiossa, αναπληρωτής διευθυντής της Διεθνούς Διαφάνειας ΕΕ, στο Euractiv.

«Υπάρχουν ήδη μητρώα λόμπι σε επίπεδο Ένωσης και σε κράτη μέλη όπως η Γαλλία και η Γερμανία, τα οποία διαθέτουν κρίσιμα στοιχεία σχετικά με το ποιος πληρώνει για να επηρεάσει την πολιτική. Η Επιτροπή θα πρέπει να εμπνευστεί από αυτά τα παραδείγματα», πρόσθεσε.