Σχεδόν 3 δισεκατομμύρια άνθρωποι δεν έχουν χρησιμοποιήσει ποτέ το Διαδίκτυο και οι δισεκατομμυριούχοι Ιλον Μασκ και Τζεφ Μπέζος έχουν εμπλακεί σε μια αποστολή που θα μπορούσε να περιορίσει το ψηφιακό χάσμα.
Με τα δίκτυά τους –Starlink και Project Kuiper- οι δύο επιχειρηματίες ανταγωνίζονται για την εκτόξευση χιλιάδων μικρών δορυφόρων που θα σαρώσουν όλο τον κόσμο σε αυτό που είναι γνωστό ως χαμηλή τροχιά της Γης (LEO), συνδέοντας μέρη που είναι πολύ απομακρυσμένα για επίγειες ευρυζωνικές συνδέσεις ή έχουν αποκόπει από φυσικές καταστροφές ή συγκρούσεις.
Όπως μεταδίδει το Bloomberg, η Κίνα και τα ευρωπαϊκά έθνη υποστηρίζουν τα ανταγωνιστικά συστήματα LEO από φόβο μήπως αποκλειστούν από μια κρίσιμη μελλοντική τεχνολογία. Αλλά η εγκατάσταση σε αυτό του ειδικό τμήμα της ατμόσφαιρας συνοδεύεται από βαρύ κόστος εκκίνησης, επιπλοκές, καθώς και δυνητικά επικίνδυνες προκλήσεις.
Η αλήθεια μέσα από 7 ερωταπαντήσεις
1. Πόσο χαμηλά είναι η LEO;
Οι περισσότεροι δορυφόροι στη χαμηλή τροχιά της Γης κάνουν κύκλους σε απόσταση, από 500 χιλιόμετρα έως 2.000 χιλιόμετρα πάνω από την επιφάνεια του πλανήτη, ώστε να μπορούν να στέλνουν δεδομένα στο έδαφος πιο γρήγορα από τους παραδοσιακούς δορυφόρους επικοινωνίας που βρίσκονται σε απόσταση περίπου 36.000 χιλιομέτρων. Αυτά τα συστήματα υψηλής τροχιάς έχουν καθυστέρηση σήματος σχεδόν 600 χιλιοστών του δευτερολέπτου — πολύ αργό για τεχνολογίες όπως streaming και αυτόνομα αυτοκίνητα. Το Starlink και αυτού του είδους οι δορυφόροι ελπίζουν να μπορούν να ανταγωνιστούν τα ταχύτερα επίγεια δίκτυα.
2. Γιατί το Starlink χρειάζεται τόσους πολλούς δορυφόρους;
Οι δορυφόροι που βρίσκονται πιο κοντά στη Γη βλέπουν ένα μικρότερο τμήμα της επιφάνειάς της, επομένως χρειάζονται περισσότεροι από αυτούς. Επίσης, η ταχύτητα που χρειάζεται ένα αντικείμενο για να διατηρήσει μια σταθερή τροχιά αυξάνεται όταν βρίσκεται σε χαμηλότερα ύψη, έτσι ένας δορυφόρος πρέπει να ταξιδεύει με περίπου 27.000 χλμ/ώρα για να παραμείνει ψηλά, κάνοντας τον κύκλο του πλανήτη σε 90 έως 120 λεπτά. Καθώς κάθε δορυφόρος έρχεται μόνο για σύντομο χρονικό διάστημα σε επαφή με έναν επίγειο πομπό, ένας άλλος πρέπει να εμφανιστεί στον ορίζοντα πριν ο πρώτος φύγει εκτός ορατότητας.
3. Πώς θα βγάλουν χρήματα η Starlink και οι ανταγωνιστές της;
Πωλώντας τις υπηρεσίες τους σε καταναλωτές, κυβερνήσεις, επιχειρήσεις που εργάζονται σε απομακρυσμένες περιοχές και παρόχους επίγειων ασύρματων και σταθερών ευρυζωνικών υπηρεσιών 5G που πρέπει να καλύψουν τα κενά στα δικά τους δίκτυα. Η Starlink έχει επίσης προσελκύσει το ενδιαφέρον από πελάτες στον στρατιωτικό τομέα. Η χρήση του Starlink στην Ουκρανία πυροδότησε διαμάχη αφού προέκυψε ότι ο Μασκ είχε αρνηθεί αίτημα της κυβέρνησης της χώρας να επεκτείνει την κάλυψη του Starlink στη ρωσοκρατούμενη Κριμαία για να βοηθήσει σε μια ναυτική επίθεση με drones σε ρωσικούς στόχους το 2022. Ο Μασκ είχε γράψει στην πλατφόρμα κοινωνικής δικτύωσης X ότι «Το Starlink πρέπει να είναι ένα πολιτικό δίκτυο».
4. Μπορεί κάποιος να προμηθευτεί το Starlink;
Είναι διαθέσιμο σε έναν αυξανόμενο αριθμό χωρών, σε διαφορετικές τιμές. Ένα πακέτο Starlink κόστιζε 120 δολ. το μήνα στη Νέα Υόρκη, 90 δολ. στην Αλάσκα και 92 δολ. στο Ηνωμένο Βασίλειο, εξαιρουμένων του κόστους υλικών και των τελών παράδοσης.
5. Τι ώθησε την εισβολή στη LEO;
Τεχνολογικές εξελίξεις, μειωμένο κόστος εκτόξευσης και αυξανόμενη ζήτηση για συνδεσιμότητα σε απομακρυσμένα μέρη. Προηγούμενα projects όπως το Iridium, το Globalstar και το Orbcomm χρεοκόπησαν. Οι σημερινοί «παίκτες» είναι πιο βιώσιμοι καθώς το κόστος των εκτοξεύσεων δορυφόρων έχει πέσει με την εισαγωγή ελαφρύτερων, επαναχρησιμοποιήσιμων πυραύλων. Το Falcon 9 του Μασκ μπορεί να στείλει έναν δορυφόρο με κόστος 2.600 δολ. ανά κιλό, από 10.000 δολ. περίπου πριν από δύο δεκαετίες. Η SpaceX εκτίμησε ότι το Starlink μπορεί να κοστίσει έως και 30 δισεκατομμύρια δολάρια για την εγκατάσταση και ο Μασκ είπε ότι τα ετήσια έσοδα θα μπορούσαν τελικά να φτάσουν τα 50 δισεκατομμύρια δολάρια, βοηθώντας να χρηματοδοτήσει την απόλυτη φιλοδοξία του – τον αποικισμό του Άρη.
6. Προλαβαίνουν οι ανταγωνιστές του Starlink;
Τον Απρίλιο του 2022, η Amazon.com Inc. του Μπέζοσ έκλεισε τη μεγαλύτερη συμφωνία εκτόξευσης που έχει γίνει ποτέ, για να στείλει περισσότερους από 3.000 δορυφόρους για το δίκτυό του. Η Κίνα κατασκευάζει έναν αστερισμό και οι κορυφαίες δορυφορικές και αεροδιαστημικές εταιρείες της Ευρώπης συνεργάστηκαν για να υποβάλουν προσφορά για ένα δορυφορικό έργο 6 δισεκατομμυρίων ευρώ (6,4 δισεκατομμύρια δολάρια) γνωστό ως IRIS² με επικεφαλής την Ευρωπαϊκή Ένωση. Ο Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν δήλωσε ότι η δημιουργία μιας ευρωπαϊκής «παρτίδας» δορυφόρων που θα μπορούσε να ανταγωνιστεί τον Μασκ είναι «θέμα κυριαρχίας». Μέχρι το τέλος της δεκαετίας, θα μπορούσαν να υπάρχουν περισσότεροι από 100.000 δορυφόροι γύρω από τη Γη.
7. Ποιο είναι το μειονέκτημα;
Επειδή οι δορυφόροι κινούνται τόσο γρήγορα, οι συγκρούσεις είναι πιο δύσκολο να προβλεφθούν και μπορεί να είναι καταστροφικές. Ένα κομμάτι συντριμμιών 10 εκατοστών που ταξιδεύει στη LEO μπορεί να περιέχει ενέργεια όσο 7 κιλά TNT, αρκετή για να σπάσει έναν δορυφόρο σε χιλιάδες κομμάτια. Τα συστήματα ανίχνευσης ραντάρ μπορούν να υπολογίσουν την τροχιά ενός δορυφόρου μόνο μέσα σε λίγα μίλια, καθώς η ηλιακή ακτινοβολία και η ατμοσφαιρική αντίσταση καθιστούν τις τροχιακές διαδρομές ελαφρώς ακανόνιστες. Υπάρχει ανησυχία ότι μερικές συγκρούσεις θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε περαιτέρω συντριβές, δημιουργώντας σύννεφα από συντρίμμια που θα θέτουν εκτός τις πιο χρήσιμες τροχιές της LEO για αιώνες. Υπάρχουν διάφορες προτάσεις για την αφαίρεση διαστημικών σκουπιδιών. Αλλά θα κόστιζε δισεκατομμύρια δολάρια και οι κυβερνήσεις δεν μπορούν να αποφασίσουν ποιος θα πληρώσει τον λογαριασμό.