Η απαγόρευση των εξαγωγών ρυζιού και ντίζελ από τους κορυφαίους προμηθευτές τους παγκοσμίως, έχουν εκτοξεύσει τις τιμές των εν λόγω εμπορευμάτων στις διεθνείς αγορές.
Η τιμή των εμπορευμάτων καθορίζεται από την προσφορά και τη ζήτηση. Όταν πρόκειται για τρόφιμα και καύσιμα, οι περικοπές στην προσφορά έχουν επιθετικό αντίκτυπο στην τιμή τους, αφού η ζήτηση παραμένει ανθεκτική λόγω της σπουδαιότητας των τροφίμων και των καυσίμων για την επιβίωση του ανθρώπου.
Η Ινδία κυριαρχεί στην αγορά του ρυζιού, αφού οι εξαγωγές της αντιπροσωπεύουν άνω του 40% του παγκόσμιου εμπορίου. Η χώρα της Ασίας εξάγει κατά 230% περισσότερο ρύζι από το Νο2 της σχετικής λίστας, την Ταϊλάνδη.
Οι κακές καιρικές συνθήκες και η μείωση της παραγωγής στην Κίνα, στην Ινδία και στο Βιετνάμ -το Νο1, Νο2 και Νο5 στη λίστα με τους μεγαλύτερους παραγωγούς ρυζιού στον κόσμο, αντίστοιχα- έδωσε μια πρώτη ώθηση στην τιμή του εμπορεύματος στον δείκτη FAO, τον Μάρτιο του 2023. Αλλά όταν η Ινδία περιόρισε τις εξαγωγές ρυζιού στις 20 Ιουλίου 2023 είχε ως αποτέλεσμα η τιμή του εμπορεύματος να σκαρφαλώσει σε υψηλό 15 ετών στα τέλη του Αυγούστου.
Οι ΗΠΑ δεν έχουν επηρεαστεί από τον παγκόσμιο πληθωρισμό των τιμών του ρυζιού, επειδή έχει αυξήσει την παραγωγή και τις προμήθειές της, σε τέτοιο βαθμό που οι πιο πρόσφατες προοπτικές για το αμερικανικό ρύζι δείχνουν ότι οι αμερικανικές εξαγωγές προς την παγκόσμια αγορά θα αυξηθούν κατά 32% λόγω της αύξησης της εγχώριας παραγωγής ρυζιού κατά 38%. Στην πραγματικότητα, τα futures του ρυζιού που διαπραγματεύονται στις ΗΠΑ έχουν υποχωρήσει άνω του 10% από την αρχή του έτους.
Όσον αφορά το ντίζελ, σήμερα οι τιμές είναι 5% πάνω σε σύγκριση με τις αρχές του έτους, σύμφωνα με τα European Low Sulfur Gasoil Futures. Όμως, το μισό -και παραπάνω- ποσοστό αυτής της αύξησης έχει προκύψει την τελευταία εβδομάδα, μετά την απαγόρευση στις εξαγωγές πετρελαιοειδών -συμπεριλαμβανομένου του ντίζελ- που ανακοίνωσε η Ρωσία στις 20 Σεπτεμβρίου 2023.
Τόσο η Ρωσία όσο και η Ινδία απαγόρευσαν τις εξαγωγές αυτών των σημαντικών προϊόντων για να διασφαλίσουν τη διαθεσιμότητα και να μειώσουν τις τιμές στην εγχώρια αγορά. Η Ρωσία είναι πιθανό να άρει την απαγόρευση των εξαγωγών ντίζελ πολύ νωρίτερα από ό,τι η Ινδία θα άρει την απαγόρευση των εξαγωγών ρυζιού, καθώς τα διυλιστήρια που παράγουν ντίζελ μπορούν να λειτουργούν συνεχώς, 24 ώρες τη μέρα, 7 μέρες την εβδομάδα, 365 μέρες τον χρόνο. Μόλις γεμίσουν οι δεξαμενές καυσίμων στη Ρωσία, το ντίζελ θα μπορεί να διοχετευθεί μόνο στο εξωτερικό. Σε αυτό το σημείο η Ρώσια θα άρει τις απαγορεύσεις για το ντίζελ, προκειμένου να αποκομίσει η ίδια τα απαραίτητα έσοδα και οι διάφορες χώρες να προμηθευθούν τα απαραίτητα καύσιμα.
Η Ινδία εμπορεύεται ένα γεωργικό προϊόν. Επομένως πρέπει να περάσει ακόμα μία καλλιεργητική περίοδος για να αναπληρώσει τις προμήθειες – και αυτό, εφόσον οι καιρικές συνθήκες βοηθήσουν. Θα περάσει αρκετός καιρός μέχρι να αποκλιμακωθούν οι πιέσεις στην τιμή του ρυζιού, καθώς ο κύκλος γεωργικής παραγωγής εξαρτάται από τη φύση.
Ευτυχώς, άλλοι παραγωγοί/εξαγωγείς, με επικεφαλής τις ΗΠΑ, είναι σε καλό δρόμο για να προμηθεύσουν με ακόμη μεγαλύτερες ποσότητες ρυζιού την παγκόσμια αγορά, γεγονός που θα “ψαλιδίσει” την αύξηση των τιμών του εμπορεύματος.