Με βασικό σενάριο τη συνέχιση της σύγκλισης με τον μέσο όρο της Ε.Ε. και της συνετής δημοσιονομικής πολιτικής, αλλά με “μέρισμα ανάπτυξης” που αποτυπώνεται με μέσα ενίσχυσης των εισοδημάτων συνολικού ύψους 1,58 δισ. ευρώ, έρχεται το προσχέδιο του Προϋπολογισμού του 2024, το οποίο θα κατατεθεί τη Δευτέρα στη Βουλή.
Η εκτίμηση του ΥΠΕΘΟ είναι ότι το 2024 θα είναι άλλη μία δύσκολη χρονιά, λόγω διεθνούς συγκυρίας (υψηλά επιτόκια, οικονομική επιβράδυνση, πληθωρισμός). Ωστόσο η Ελλάδα έχει τις προϋποθέσεις να συνεχίσει τη σύγκλισή της με τον μέσο όρο της Ε.Ε., σε όρους εισοδήματος, απασχόλησης και επενδύσεων, παράγοντες οι οποίοι θα αποτελέσουν τους οδηγούς για τη συνέχιση της ανάπτυξης της οικονομίας μεσοπρόθεσμα.
Από την άλλη, η επίτευξη ρυθμού ανάπτυξης για τον επόμενο χρόνο 3%, όπως έχει τεθεί ως στόχος από το ΠΣΑ 2023-3026, αναμένεται να διατηρηθεί ως έχει στο προσχέδιο του Προϋπολογισμού, αφού θα διατηρηθούν οι προβλέψεις για αύξηση των επενδύσεων κατά 10%, της ιδιωτικής κατανάλωσης κατά 2% και των εξαγωγών κατά 6,2%. Η υλοποίηση του Ταμείου Ανάκαμψης αναμένεται να προσθέσει στο ΑΕΠ περίπου 2,5% μέσα στο 2024. “Ατμομηχανή” για την ανάπτυξη θα αποτελέσει για άλλη μία χρονιά το πρόγραμμα δημοσίων επενδύσεων, το οποίο θα αγγίξει τα 12 δισ. ευρώ μαζί με την ανακατανομή πόρων για την αποκατάσταση των ζημιών από τις πλημμύρες στη Θεσσαλία. Ωστόσο θεωρείται ότι θα υπάρχει μια προσαρμογή στην πρόβλεψη για τον μέσο πληθωρισμό του επόμενου χρόνου, με την πρόβλεψη να αναθεωρείται στο 2,6%, από 2,4% που ήταν η προηγούμενη, λόγω της εμμονής των ανατιμήσεων στα τρόφιμα αλλά και της αβεβαιότητας στον τομέα της ενέργειας.
Δημοσιονομική πειθαρχία Βασικός πυλώνας του επόμενου Προϋπολογισμού θα είναι και η προσήλωση στους δημοσιονομικούς στόχους και την επόμενη χρονιά. Για το 2023 θεωρείται ότι ο επίσημος στόχος για την επίτευξη του στόχου για πρωτογενές πλεόνασμα 0,7% του ΑΕΠ είναι διασφαλισμένος, παρά τον συμπληρωματικό προϋπολογισμό των 600 εκατ. ευρώ που ψηφίστηκε πρόσφατα. Τούτο διότι τα 350 εκατ. που θα συνεισφέρει ο Προϋπολογισμός θα καλυφθούν από την υπεραπόδοση της οικονομίας. Σε ό,τι αφορά το 2024, ο στόχος για το πρωτογενές πλεόνασμα θα παραμείνει στο 2,1% του ΑΕΠ. Ο υψηλός στόχος, εκτός από εφικτός, θεωρείται απαραίτητος λόγω συγκυρίας…
Το χρέος θα συνεχίσει και τον επόμενο χρόνο την ταχεία αποκλιμάκωσή του, φτάνοντας στο τέλος του επόμενου χρόνου το 150% του ΑΕΠ, από 162,3% του ΑΕΠ που αναμένεται να φτάσει στο τέλος του 2023.
Πρόσθετοι πόροι από Ε.Ε. Με βάση τους υπολογισμούς του ΥΠΕΘΟ, τα φορολογικά έσοδα αναμένεται να αυξηθούν κατά 1,5 δισ. ευρώ, κυρίως λόγω της υψηλής ανάπτυξης και της μείωσης της ανεργίας. Ο Προϋπολογισμός αναμένεται να ενισχυθεί τον επόμενο χρόνο κατά περίπου 340 εκατ. ευρώ, που θα εξασφαλιστούν από την αύξηση του τέλους διανυκτέρευσης, το οποίο θα αυξήσει τον κουμπαρά για τις φυσικές καταστροφές από τα 300 εκατ. ευρώ φέτος στα 600 εκατ. ευρώ. Επιπλέον, μέσα στους πρώτους μήνες του επόμενου χρόνου θα πρέπει να αναμένουμε και τα κονδύλια από το Ταμείο Αλληλεγγύης, που μπορεί να φτάσουν έως τα 400 εκατ. ευρώ, ανάλογα με τον τελικό υπολογισμό του κόστους αποκατάστασης των ζημιών από τις πλημύρες, ο οποίος αναμένεται να κλείσει στα μέσα Οκτωβρίου.
Μόνιμα μέτρα ύψους 1,6 δισ. ευρώ Ο Προϋπολογισμός του επόμενου χρόνου δεν μπορεί να χαρακτηριστεί ως φτωχός, καθώς περιλαμβάνει μέτρα με συνολικό δημοσιονομικό κόστος ύψους περίπου 1,58 δισ. ευρώ, από τα οποία περίπου τα 800 εκατ. ευρώ θεσμοθετήθηκαν με το πρώτο νομοσχέδιο του ΥΠΕΘΟ τον περασμένο Ιούλιο. Σε αυτά περιλαμβάνονται:
1. Το νέο μισθολόγιο των δημοσίων υπαλλήλων, στους οποίους έπειτα από 14 χρόνια θα αυξηθούν οι αποδοχές κατά έναν ολόκληρο μισθό, με δημοσιονομικό κόστος 550 εκατ. ευρώ.
2. Η αύξηση του αφορολόγητου για οικογένειες με παιδιά κατά 1.000 ευρώ, με κόστος περίπου 100 εκατ. ευρώ.
3. Η θέσπιση μόνιμου επιδόματος νεότητας (Υouth Ρass ), ύψους 150 ευρώ, για νέους 18 έως 19 ετών, με κόστος 30 εκατ. ευρώ.
4. Η μείωση του ΕΝΦΙΑ για τις κατοικίες που ασφαλίζονται για σεισμό, πυρκαγιά και πλημμύρα, με κόστος 30 εκατ. ευρώ.
5. Η μονιμοποίηση της πλήρους απαλλαγής πρώην δικαιούχων επιδόματος ΕΚΑΣ από τη συμμετοχή τους στη φαρμακευτική δαπάνη, με ετήσιο κόστος περίπου 38 εκατομμύρια ευρώ.
6. Η αύξηση των επιδομάτων αναπηρίας κατά 8%, που προηγήθηκε τον Απρίλιο, με κόστος 95 εκατ. ευρώ.
Όλα αυτά ψηφίστηκαν στο πρώτο νομοσχέδιο του ΥΠΕΘΟ τον περασμένο Ιούλιο. Σε αυτά προστέθηκαν μέσα από τις εξαγγελίες στη ΔΕΘ:
7. Η αύξηση από 1/1/2024 στις συντάξεις με βάση τον μέσο όρο του ΑΕΠ και του πληθωρισμού (με τα τωρινά δεδομένα, που ενδεχομένως να μεταβληθούν). Η αύξηση υπολογίζεται περί το 3%, με κόστος περί τα 400 εκατ. ευρώ ετησίως.
8. Η αύξηση στα έξοδα διανυκτέρευσης ενστόλων στα επίπεδα που ισχύουν με το νέο μισθολόγιο για τους υπόλοιπους δημοσίους υπαλλήλους από 1/1/2024. Κόστος 12 εκατ. ευρώ ετησίως.
9. Η κατάργηση του πέναλτι του 30% όσων συνταξιούχων εργάζονται, που αντικαθίσταται με εισφορά της τάξεως του 10% επί των επιπρόσθετων αμοιβών από την εργασία. Το κόστος του μέτρου είναι 600.000 ευρώ.
10. Η αύξηση από 1/1/2024 του επιδόματος μητρότητας στους ελεύθερους επαγγελματίες και τους αγρότες στους 9 μήνες, στο ύψος του κατώτατου μισθού. Το κόστος υπολογίζεται σε 40 εκατ. ευρώ ετησίως.
11. Το “ξεπάγωμα” από 1/1/2024 των τριετιών, καθώς και του κάθε επιδόματος προϋπηρεσίας, που βρίσκονταν σε αναστολή από το 2012.
12. Η μείωση από 1/1/2024 του φόρου συγκέντρωσης κεφαλαίων από 0,5% στο 0,2%, με κόστος 22 εκατ. ευρώ, και κατά 50% του φόρου χρηματιστηριακών συναλλαγών, με κόστος 21 εκατ. ευρώ ετησίως.
13. Αύξηση στο ελάχιστο εγγυημένο εισόδημα κατά 8%, με κόστος 43 εκατ. ευρώ.
14. Η καταβολή του επιδόματος θέρμανσης –ύψους 237 εκατ. ευρώ–, από το οποίο τα 50 εκατ. ευρώ θα δοθούν το 2024.
15. Τέλος, με την κατάθεση του Προϋπολογισμού θα προστεθεί η παράταση των χαμηλών συντελεστών ΦΠΑ σε μεταφορές, τουρισμό, εστίαση, θέατρα, κινηματογράφους, γυμναστήρια και σχολές χορού, ένα μέτρο με κόστος 250 εκατ. ευρώ.