ΦΠΑ: Η συρρίκνωση του «φορολογικού κενού» αφήνει περιθώρια για πρόσθετα μέτρα στήριξης

Σοβαρές προσδοκίες για συνέχιση των παρεμβάσεων και των μέτρων στήριξης των εισοδημάτων, σε βάθος τετραετίας, αφήνει ο σταδιακός περιορισμός του αποκαλούμενου … «φορολογικού κενού» στο ΦΠΑ.

Η πορεία σύγκλισης με τον ευρωπαϊκό μέσο όρο, η οποία έχει ήδη ξεκινήσει από το 2020, μπορεί να αποδώσει έως και 2 δισ. ευρώ, καθώς ο περιορισμός της φοροδιαφυγής στο συγκεκριμένο φόρο θα μετασχηματισθεί σε πρόσθετο δημοσιονομικό χώρο.

Σύμφωνα με την Κομισιόν το 2019 το κενό ΦΠΑ στην Ελλάδα ήταν 23,4% με την χώρα μας να είναι «πρωταθλήτρια» μαζί με τη Ρουμανία και τη Μάλτα καταγράφοντας τις μεγαλύτερες απώλειες στο φόρο. Από το 2020 η κατάσταση άρχισε να αλλάζει με το εισπρακτικό κενό να συρρικνώνεται και να υποχωρεί σε πρώτη φάση στο 19,7%.

Στελέχη του υπουργείου Οικονομικών εκτιμούν ότι η Ελλάδα βρίσκεται σήμερα στο 15% και στόχος είναι το «φορολογικό κενό» να πέσει στο 9% (είναι ο ευρωπαϊκός μέσος όρος) έως το 2026.

Ήδη η αύξηση της εισπραξιμότητας του ΦΠΑ έχει αποφέρει πρόσθετα έσοδα της τάξεως των 2 δισ. ευρώ από το 2019 μέχρι σήμερα με τα επιπλέον 500 εκατ. ευρώ να προέρχονται κατά κύριο λόγο από την αύξηση του φόρου εισοδήματος στα νομικά πρόσωπα. Αντίστοιχα κέρδη στα ταμεία του κράτους εκτιμάται πως θα φέρει και η μείωση της απόστασης από το 15% στο 9%.

Με 2 δισ. ευρώ περισσότερα έσοδα, από το 2026 θα μπορούσε για παράδειγμα να μειωθούν κατά μία μονάδα οι συντελεστές ΦΠΑ και να υπάρξει και νέα πρόσθετη μείωση των ασφαλιστικών εισφορών.

Αν και στο προσχέδιο του προϋπολογισμού για το 2024 δεν υπάρχει εκτίμηση για το ύψος των εσόδων από τον περιορισμό της φοροδιαφυγής τα μέτρα που δρομολογούνται από το 2024 με επίκεντρο τους ελεύθερους επαγγελματίες εκτιμάται ότι θα έχουν σημαντικά αποτελέσματα σε συνδυασμό με την ενίσχυση των κινήτρων για ηλεκτρονικές πληρωμές.

Μεταξύ των μέτρων συγκαταλέγονται: η διασύνδεση POS-ταμειακών, οι προσυμπληρωμένες δηλώσεις ΦΠΑ και εισοδήματος μόνο στη βάση τιμολογίων εσόδων και εξόδων που περνούν από το MyDATA, η επέκταση των POS σε όλη την αγορά, οι αλλαγές στον τρόπο φορολόγησης των ελευθέρων επαγγελματιών, η υποχρέωση αγοραπωλησίας ακινήτων μόνο με τραπεζικά μέσα πληρωμής, η ενεργοποίηση του ψηφιακού δελτίου αποστολής (πιλοτικά από τις αρχές του 2024 και πλήρως πριν από το τέλος του ίδιου έτους) κ.αλ.)

Επί του παρόντος, το προσχέδιο προϋπολογισμού 2024 ενσωματώνει μέτρα δημοσιονομικού κόστους 2,137 δισ. ευρώ χωρίς να έχουν εγγραφεί πρόσθετα έσοδα από την πάταξη της φοροδιαφυγής.

Γενικότερα πάντως η κυβέρνηση θα επιδιώξει να αξιοποιήσει κάθε δημοσιονομικό περιθώριο που αφήνει ο προϋπολογισμός για να ενισχύσει τα μέτρα στήριξης που ενσωματώνει ο νέος προϋπολογισμός.

Τούτο προκύπτει και από τις χθεσινές δηλώσεις του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη στην τηλεόραση του ALPHA.

Όπως είπε: «οι πολιτικές μείωσης των φόρων τις οποίες δρομολογήσαμε όλη την προηγούμενη τετραετία δημιούργησαν ένα απόθεμα διαθέσιμου εισοδήματος, το οποίο φαίνεται και στις καταθέσεις των Ελλήνων πολιτών, το οποίο είναι ένα «μαξιλάρι» ασφάλειας. Προσέξτε, δεν αφορά όλους. Υπάρχουν συμπολίτες μας σήμερα, οι οποίοι πραγματικά τα βγάζουν πέρα πολύ δύσκολα. Κι εγώ δεσμεύομαι ότι θα ξύσω τον πάτο του βαρελιού ώστε αυτοί οι συμπολίτες μας που όντως δεν έχουν κανένα απόθεμα και καμία άλλη δυνατότητα στήριξης, να μπορέσω να κάνω ό,τι περνάει από το χέρι μου, βλέποντας και την εξέλιξη του Προϋπολογισμού έως το τέλος του χρόνου, για να δω αν μπορούμε να κάνουμε κάτι παραπάνω να τους βοηθήσουμε», εφόσον όμως δεν απειλείται ο στόχος για πρωτογενές πλεόνασμα 1,1% του ΑΕΠ το τρέχον έτος.