ΕΕ: Συμφωνία των 27 στις Βρυξέλλες για τη μεταναστευτική μεταρρύθμιση

Τα κράτη – μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης συμφώνησαν επί κρίσιμης σημασίας κειμένου της μεταρρύθμισης της μεταναστευτικής πολιτικής, όπως ανακοίνωσε η ισπανική προεδρία της ΕΕ.

«Συμφωνία! Οι πρεσβευτές της ΕΕ κατέληξαν σε συμφωνία σχετικά με τον κανονισμό για την αντιμετώπιση καταστάσεων κρίσης και ανωτέρας βίας στον τομέα της μετανάστευσης και του ασύλου», ανέφερε η ισπανική προεδρία στο Χ, πρώην Twitter.

📣 Deal! EU Ambassadors have reached an agreement on the regulation addressing situations of crisis and force majeure in the field of migration and asylum.#COREPERII #EU2023ES #EUMigration pic.twitter.com/9ikt98a7sg

— Presidencia española del Consejo de la UE (@eu2023es) October 4, 2023

Η προκαταρκτική συμφωνία που επιτεύχθηκε την Τετάρτη ανοίγει το δρόμο για τη θέσπιση κοινών κανόνων για τη διαχείριση μιας απροσδόκητης μαζικής άφιξης αιτούντων άσυλο, ένα κρίσιμο στοιχείο της μεταναστευτικής μεταρρύθμισης της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Η συμφωνία υπό την ονομασία Crisis Regulation επισφραγίστηκε κατά τη διάρκεια συνάντησης των πρεσβευτών στις Βρυξέλλες, οι οποίοι είχαν αναλάβει να ολοκληρώσουν τις εργασίες που οι υπουργοί Εσωτερικών δεν μπόρεσαν να ολοκληρώσουν την περασμένη εβδομάδα, όταν η Ιταλία μπλόκαρε απροσδόκητα το σχέδιο κειμένου.

Η Ιταλία αμφισβήτησε ένα μικρό μέρος της νομοθεσίας που επικεντρώνεται στις υπηρεσίες έρευνας και διάσωσης που παρέχονται από σκάφη ΜΚΟ στη Μεσόγειο Θάλασσα, τις οποίες η Ρώμη θεωρεί «παράγοντα έλξης» που προσελκύει περισσότερους μετανάστες στις ευρωπαϊκές ακτές.

Η Γερμανία, η ψήφος της οποίας ήταν απαραίτητη για την επίτευξη της απαιτούμενης ειδικής πλειοψηφίας, υπερασπίστηκε τα σκάφη των ΜΚΟ, υποστηρίζοντας ότι η διάσωση ζωών στη θάλασσα αποτελεί νομικό, ανθρωπιστικό και ηθικό καθήκον. Ιταλοί αξιωματούχοι είχαν επικρίνει προηγουμένως τη γερμανική κυβέρνηση για την παροχή κρατικής χρηματοδότησης σε αυτές τις ΜΚΟ.

Η αντιπαράθεση μεταξύ Ρώμης και Βερολίνου ματαίωσε την προσπάθεια επίτευξης συμφωνίας την περασμένη εβδομάδα, παρά τις ελπίδες που γέννησε ένα νέο συμβιβαστικό κείμενο που κατέθεσε η Ισπανία, η χώρα που ασκεί επί του παρόντος την εκ περιτροπής προεδρία του Συμβουλίου της ΕΕ.

Μετά από διαβουλεύσεις με τις εθνικές τους κυβερνήσεις, οι πρέσβεις κατάφεραν να βγουν από το αδιέξοδο νωρίς το απόγευμα της Τετάρτης.

Το Συμβούλιο θα χρησιμοποιήσει τώρα αυτή την προκαταρκτική συμφωνία ως κοινή θέση στις διαπραγματεύσεις με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο.

Τι είναι ο κανονισμός Crisis Regulation;

Ο προτεινόμενος κανονισμός Crisis Regulation ορίζει τους κανόνες που θα εφαρμόζονται σε εξαιρετικές περιπτώσεις, όταν το σύστημα ασύλου του μπλοκ απειλείται από ξαφνική και μαζική άφιξη μεταναστών, όπως συνέβη κατά τη διάρκεια της μεταναστευτικής κρίσης του 2015-2016.

Προκειμένου να αντιμετωπίσουν αυτή την απροσδόκητη εισροή, τα κράτη – μέλη θα μπορούν να εφαρμόζουν αυστηρότερα μέτρα, όπως η παραμονή των αιτούντων άσυλο στα σύνορα για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα, ενώ εξετάζονται οι αιτήσεις τους για διεθνή προστασία.

Η κράτηση των απορριφθέντων αιτούντων θα μπορούσε επίσης να παραταθεί πέραν του νόμιμου ανώτατου ορίου των 12 εβδομάδων έως ότου ολοκληρωθεί η διαδικασία επιστροφής.

Οι ΜΚΟ πιστεύουν ότι αυτές οι παρεκκλίσεις θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε μεγάλης κλίμακας εγκλεισμό, να υποβαθμίσουν την ποιότητα των διαδικασιών ασύλου και να αυξήσουν τον κίνδυνο επαναπροώθησης (αποστολή μεταναστών πίσω σε χώρες όπου αντιμετωπίζουν σοβαρή βλάβη).

Η Γερμανία είχε εκφράσει παρόμοιες ανησυχίες, ιδίως όσον αφορά τα δικαιώματα των παιδιών και των μελών της οικογένειας, και μέχρι πρόσφατα είχε μπλοκάρει τον νόμο επιλέγοντας να απέχει.

Από την άλλη πλευρά, ο κανονισμός Crisis Regulation προβλέπει τη δυνατότητα ταχείας εξέτασης των αιτήσεων ασύλου των ατόμων που διαφεύγουν από μια κατάσταση έκτακτου κινδύνου, όπως μια ένοπλη σύρραξη. Το ειδικό καθεστώς θα παρακάμπτει ουσιαστικά το συμβατικό σύστημα ασύλου, το οποίο τείνει να είναι δυσκίνητο και χρονοβόρο, και θα παρέχει στους πρόσφυγες άμεση πρόσβαση σε κατοικία, εργασία, εκπαίδευση και κοινωνική βοήθεια.