Ε.Ε.: Αναζητεί επειγόντως λύση για το μεταναστευτικό

Η μεταναστευτική διπλωματία έχει πάρει «φωτιά» το τελευταίο διάστημα, καθώς η νέα ευρωτουρκική συμφωνία είναι το μεγάλο στοίχημα για την Ευρωπαϊκή Ένωση. Με το Ταμείο Ανάκαμψης και τα εμβόλια την περίοδο της πανδημίας η Ε.Ε. απέδειξε πως παρά το γεγονός ότι είναι ένα «αργοκίνητο καράβι» μπορεί να στρίψει σχετικά γρήγορα αν πιεστεί. Μια ολοκληρωμένη πολιτική μετανάστευσης είναι πιο απαραίτητη από ποτέ. Κατά τη σύνοδο της 17ης και 18ης Μαρτίου του 2016, οι ηγέτες της γηραιάς ηπείρου σε μια μαραθώνια συνεδρίαση συζήτησαν περαιτέρω μέτρα για την αντιμετώπιση της μεταναστευτικής κρίσης, τη συνεργασία ΕΕ-Τουρκίας, καθώς και τη δύσκολη οικονομική κατάσταση εκείνης της εποχής. Έχουν διαμορφωθεί σήμερα συνθήκες 2015 σε επίπεδο παράτυπων αφίξεων; Οι αφίξεις είναι αρκετές, αλλά δεν μπορούν να συγκριθούν με ό,τι γινόταν οχτώ χρόνια πριν. Υπάρχει ομοιότητα κυρίως σε ό,τι αφορά την άνοδο των ακροδεξιών δυνάμεων στην Ευρώπη.

Ο αριθμός των μεταναστών και προσφύγων που πέρασαν τον Σεπτέμβριο τα ελληνικά σύνορα ήταν ανησυχητικά μεγάλος. Ωστόσο τα στοιχεία δείχνουν πως από τις 25 του περασμένου μήνα υπάρχει αισθητή πτώση των ροών στο Αιγαίο και στον Έβρο.Το υπουργείο Μετανάστευσης και οι ελληνικές αρχές βρίσκονται σε συναγερμό. Στις ακτές της Ιταλίας οι ροές αυξάνονται από ανθρώπους που προσπαθούν να βρουν μια καλύτερη ζωή και η γειτονική χώρα αυτή τη στιγμή βρίσκεται στο «μάτι του κυκλώνα». Ο πρόεδρος της Τυνησίας, Καΐς Σάγεντ, δήλωσε ότι η χώρα του αρνείται το ποσό που της χορηγεί η Ευρωπαϊκή Ένωση το οποίο, όπως είπε, παραπέμπει σε «ελεημοσύνη», καθώς δεν αντιστοιχεί με τη συμφωνία που επιτεύχθηκε τον Ιούλιο μεταξύ των δύο πλευρών. Το πρόβλημα με την Τουρκία εξακολουθεί να υφίσταται, καθώς είναι ένας κόμβος παράνομης μετανάστευσης . Δεν απαιτεί βίζα για πολίτες από την υποσαχάρια Αφρική, τη Μέση Ανατολή κα τη νότια Ασία. Από την ελληνική πλευρά έχει ζητηθεί να υπάρχει επικοινωνία μεταξύ του λιμενικού και της τουρκικής ακτοφυλακής.

Αυτό που απαιτείται να γίνει άμεσα είναι η επίτευξη μιας νέας συμφωνίας Ευρωπαϊκής Ένωσης – Τουρκίας. Ο Ταγίπ Ερντογάν επιθυμεί να ενταχθεί στη ζώνη Σένγκεν. Να ταξιδεύουν δηλαδή οι συμπατριώτες του στην Ευρώπη χωρίς να χρησιμοποιούν βίζα. Είναι σαφές πως η τουρκική πλευρά έχει πολλά να κερδίσει και για αυτό, άλλωστε εργαλειοποιεί πολύ συχνά το μεταναστευτικό. Το πρόβλημα σήμερα είναι το εξής: κανείς από όσους δεν λαμβάνουν άσυλο δεν επιστρέφουν στην Τουρκία ή στις χώρες προέλευσής τους. Και επίσης κανείς δεν μπορεί να υποσχεθεί πως μετανάστες από το Αφγανιστάν, που δεν θέλουν να παραμείνουν στην Ελλάδα, δεν θα βρεθούν εγκλωβισμένοι στη χώρα μας αν οι δίοδοι προς την Ευρώπη κλείσουν εξαιτίας των αυξημένων ροών. Το πρόβλημα είναι πολυπαραγοντικό και χρειάζεται γενναίες παρεμβάσεις με συνεργασία πολλών χωρών. Η ελληνοτουρκική συμφωνία που σχεδιάζεται θα έρθει ως συμπληρωματική με την ευρωτουρκική του 2016, καθώς οι σχετικές διαπραγματεύσεις γίνονται σε συμφωνία με την ΕΕ.

Σύμφωνα με όσα έχουν συζητηθεί έως τώρα και απομένει να εξειδικευτούν η Τουρκία θα αναλάβει:

– Να περιορίσει τις μεταναστευτικές ροές από τα δικά της παράλια. – Να χτυπήσει τα δίκτυα των διακινητών που δρουν στο έδαφός της. – Να δεχθεί περισσότερες επιστροφές μεταναστών από την Ελλάδα και την ΕΕ γενικότερα.

Ως αντάλλαγμα αναμένεται να λάβει μεγαλύτερη ευρωπαϊκή χρηματοδότηση με νέα κεφάλαια, ενώ στο τραπέζι είναι και η άρση βίζας για τους Τούρκους πολίτες εντός Σένγκεν. Το διάστημα μέχρι τον Δεκέμβριο, που θα συνεδριάσει το Ανώτατο Συμβούλιο Συνεργασίας Ελλάδας – Τουρκίας, θα γίνονται συνεχώς διαβουλεύσεις μεταξύ των δυο χωρών. Ο Κυριάκος Μητσοτάκης θα συμμετέχει σήμερα στο άτυπο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο στη Γρανάδα όπου το μεταναστευτικό θα βρεθεί στο επίκεντρο. Στις 10 Οκτωβρίου ο υπουργός Μετανάστευσης Δημήτρης Καιρίδης θα μεταβεί στην Άγκυρα για να συναντηθεί με τον Τούρκο ομόλογό του Αλί Γερλίκαγια.  Κρίσιμο θεωρείται το επόμενο τακτικό Ευρωπαϊκό Συμβούλιο που θα πραγματοποιηθεί στα τέλη του μήνα στις Βρυξέλλες. Άπαντες συμφωνούν πως είναι καθοριστικής σημασίας να χτυπηθεί στη ρίζα του η βασική αιτία του προβλήματος που είναι τα δίκτυα των παράνομων διακινητών.