Πλησιάζει το τέλος των εταιρειών – ζόμπι

Ανεπιτυχής φαίνεται πως θα είναι τον επόμενο χρόνο η προσπάθεια των υπερχρεωμένων εταιρειών σε όλο τον κόσμο να επιστρέψουν στην κανονικότητα. Επιχειρήσεις σε Ευρώπη, Μέση Ανατολή και Αφρική θα επιχειρήσουν να κερδίσουν το δικό τους μερίδιο στην αναχρηματοδότηση, με τα ποσά να ξεπερνούν τα 500 δισεκατομμύρια δολάρια το πρώτο εξάμηνο του 2024.

Πολλές εξ αυτών θα πέσουν στο πεδίο αυτής της «μάχης», παρόλο που η αναμενόμενη κορύφωση των επιτοκίων θα μπορούσε να φέρει κάποια ανακούφιση.

Σπαταλήσουν αρκετά μετρητά στον μεγαλύτερο αγώνα δρόμου για εταιρική αναχρηματοδότηση που έχει παρατηρηθεί εδώ και χρόνια, καθώς οι τράπεζες περιορίζουν τον κίνδυνο ενόψει αυστηρότερων κεφαλαιακών κανόνων.

Η ανάλυση της εταιρείας συμβούλων αναδιάρθρωσης Alvarez & Marsal (A&M), που επικαλείται το Reuters, δείχνει ότι η αξία των δανείων και των ομολόγων των εταιρειών που λήγουν στο εξάμηνο, θα είναι υψηλότερη από οποιαδήποτε άλλη αντίστοιχη περίοδο από τώρα έως το τέλος του 2025.

Έρχεται μια νέα κρίση;

Τουλάχιστον αυτό διαφαίνεται, επισημαίνουν ειδικοί του χρηματοπιστωτικού κλάδου, με πολλές ασθενέστερες και μικρότερες επιχειρήσεις να αναζητούν νέα ιδιωτικά δάνεια και ρυθμίσεις στα χρέη τους προς το δημόσιο, ακριβώς τη στιγμή που το κόστος δανεισμού των κυβερνήσεων – το οποίο επηρεάζει τα επιτόκια των δανείων – εκτοξεύεται παγκοσμίως.

Η αδυναμία εξασφάλισης των μετρητών που χρειάζονται, σε τιμές που μπορούν να αντέξουν οικονομικά, θα μπορούσε να οδηγήσει σε αφερεγγυότητα και απολύσεις.

«Οι αυξήσεις των επιτοκίων γίνονται όλο και μεγαλύτερο ζήτημα για τις εταιρείες, ιδίως για τις επιχειρήσεις-ζόμπι που άντεξαν με μια παρατεταμένη περίοδο χαμηλών επιτοκίων, αλλά μόλις και μετά βίας μπορούν να εξυπηρετήσουν το χρέος τους», δήλωσε η Julie Palmer, εταίρος της βρετανικής εταιρείας αναδιάρθρωσης Begbies Traynor. «Επιτέλους ήρθε η ώρα να σταματήσουν να υπάρχουν αυτές οι εταιρείες».

Ο όρος «ζόμπι» χρησιμοποιείται ευρέως σε επιχειρηματικό πλαίσιο για να αναφερθεί σε εταιρείες που εξαρτώνται από τη στήριξη των κυβερνήσεων, των δανειστών και των επενδυτών για να παραμείνουν στη ζωή. Αυτό μπορεί να περιλαμβάνει την αναδιάρθρωση της αποπληρωμής των δανείων, την προσφορά μειωμένων επιτοκίων ή άλλων πιο χαλαρών όρων και οτιδήποτε θα μπορούσε να βοηθήσει τις τράπεζες να αποφύγουν τη διαγραφή δανείων.

Τα σημάδια της δυσφορίας, όμως, από την κατάσταση αυτή, είναι ήδη εμφανή. Σύμφωνα με τα τελευταία επίσημα στοιχεία της Εθνικής Στατιστικής Υπηρεσίας της Βρετανίας, οι εταιρικές πτωχεύσεις στην Αγγλία και την Ουαλία ανήλθαν σε 2.308 τον Αύγουστο, αυξημένες κατά 19% σε σχέση με το προηγούμενο έτος.

Η τριμηνιαία έκθεση Red Flag Report της Begbies Traynor για την εταιρική δυσπραγία, που καλύπτει την περίοδο Απριλίου-Ιουνίου, διαπίστωσε ότι 438.702 επιχειρήσεις σε όλο το Ηνωμένο Βασίλειο βρίσκονταν σε δυσπραγία – ένας αριθμός αυξημένος κατά 8,5% σε σχέση με ένα χρόνο νωρίτερα. Είναι χαρακτηριστικό ότι πρόσφατα η βρετανική εκπτωτική εταιρεία λιανικής Wilko τέθηκε σε καθεστώς πτώχευσης, οδηγώντας σε χιλιάδες περικοπές θέσεων εργασίας. Ενώ και η έκτη μεγαλύτερη εταιρεία λιανικής πώλησης της Γαλλίας Casino μόλις ολοκλήρωσε μια αναδιάρθρωση χρέους για να αποφύγει την πτώχευση.

«Οι κεντρικές τράπεζες παίρνουν μια ανάσα, αλλά δεν είναι έτοιμες να πουν ότι οι αυξήσεις των επιτοκίων τελείωσαν», δήλωσε στο Reuters η Nicola Marinelli, επίκουρη καθηγήτρια χρηματοοικονομικών στο Πανεπιστήμιο Regent’s. «Οι τράπεζες και οι ιδιωτικές επενδυτικές επιχειρήσεις περίμεναν να δουν αν θα γύριζε το ρεύμα, αλλά τα υψηλότερα επιτόκια δεν επιτρέπουν πλέον να κρύβονται».

Ένα προεπιλεγμένο σενάριο

Η Τράπεζα της Αγγλίας προέτρεψε τους δανειστές να μην υποτιμούν τον κίνδυνο αθέτησης των εταιρικών δανείων και να αποφεύγουν να βασίζονται σε μοντέλα που μετρούν τον κίνδυνο σε ολόκληρους τομείς και όχι σε μεμονωμένους δανειολήπτες, αφού η Αγγλία και η Ουαλία είχαν το δεύτερο τρίμηνο της τρέχουσας χρονιάς τον υψηλότερο αριθμό πτωχεύσεων επιχειρήσεων από το 2009.

«Είναι ενδεικτικό της κατάστασης ότι μια μεγάλη τράπεζα παραπέμπει 100 μικρές επιχειρήσεις τον μήνα στην ομάδα αναδιάρθρωσης, που είναι ένας αριθμός δεκαπλάσιος σε σχέση με 18 μήνες πριν», δήλωσε ο Paul Kirkbright, διευθύνων σύμβουλος στο τμήμα αναδιάρθρωσης της A&M.

Αυτή η ανθεκτικότητα οφείλεται εν μέρει στη ρευστότητα που διοχετεύθηκε στην οικονομία κατά τη διάρκεια της πανδημίας, αλλά οι αξιολογήσεις της ποιότητας του ενεργητικού των τραπεζών στο τέλος του έτους – οι οποίες μετρούν την υποκείμενη ισχύ ενός δανείου – θα είναι το κλειδί, δήλωσε ο Kirkbright.

Τα στοιχεία της Τράπεζας της Αγγλίας έδειξαν ότι ο ακαθάριστος δανεισμός το πρώτο εξάμηνο του 2023 ήταν 12% χαμηλότερος από το προηγούμενο εξάμηνο. Ο εμπορικός οργανισμός UK Finance περιέγραψε τη ζήτηση για δανεισμό μεταξύ των μικρότερων επιχειρήσεων ως «υποτονική» στην επισκόπηση της χρηματοδότησης των επιχειρήσεων για το δεύτερο τρίμηνο που δημοσίευσε στα μέσα Σεπτεμβρίου.

Η αναχρηματοδότηση

Οι αυστηρότεροι κεφαλαιακοί κανόνες για τις τράπεζες που τίθενται σε ισχύ από το 2025 αναμένεται να περιορίσουν τη διάθεση για στήριξη εταιρειών που χρειάζονται νέα χρηματοδότηση, δήλωσαν ειδικοί του κλάδου.

Η Katie Murray, οικονομική διευθύντρια της NatWest Group (NWG.L) δήλωσε σε συνέδριο τον περασμένο μήνα ότι «η τράπεζά της είχε ανησυχίες σχετικά με το πώς οι κεφαλαιακοί κανόνες της Βασιλείας ΙΙΙ θα μπορούσαν να επηρεάσουν τον δανεισμό των μικρών επιχειρήσεων».

«Ορισμένοι δανειστές έχουν αυστηροποιήσει τους πιστωτικούς όρους και έχουν ακόμη ξεφορτωθεί εντελώς ορισμένους πελάτες μικρότερων επιχειρήσεων, καθώς επανεξετάζουν την κερδοφορία αυτών των σχέσεων – ιδίως για τους τομείς των κατασκευών και του λιανικού εμπορίου, όπου βλέπουμε πως οι πιέσεις είναι πιο έντονες», δήλωσε ο Naresh Aggarwal, διευθυντής πολιτικής της Association of Corporate Treasurers.

Οι εταιρείες που έχουν ανάγκη από μετρητά είναι επίσης πιθανό να αξιοποιήσουν τις εταιρείες ιδιωτικών κεφαλαίων, οι οποίες γίνονται επίσης πιο απαιτητικές όσον αφορά τις εταιρείες που υποστηρίζουν.

Τι θα γίνει όμως μετά το τέλος των ζόμπι; «Τυχόν μεγάλες εταιρικές πτωχεύσεις είναι πιθανό να έχουν μολυσματική επίδραση», δήλωσε ο Tim Metzgen, διευθύνων σύμβουλος της A&M. «Μοιάζει με σχοινοβάτη – μπορεί κάλλιστα να φτάσει στο τέλος της διαδρομής, αλλά στην πραγματικότητα υπάρχουν μερικοί αρκετά ισχυροί αντίθετοι άνεμοι που θα μπορούσαν να τον ανατρέψουν».