Ένας τεχνητός δορυφόρος λάμπει περισσότερο από πολλά αστέρια

Περίπου 530 χιλιόμετρα πάνω από τη Γη, περιφέρεται ένας τεχνητός δορυφόρος που το φως του είναι τόσο ισχυρό ώστε να λάμπει περισσότερο από πολλά αστέρια. Η κατάσταση αυτή έχει ανησυχήσει την αστρονομική κοινότητα καθώς δυσκολεύει και άλλο η συλλογή δεδομένων για τον νυχτερινό ουρανό.

Η φωτορύπανση γύρω από τον πλανήτη μας αναμένεται μέσα στα επόμενα χρόνια να επιδεινωθεί καθώς πολλές εταιρείες σχεδιάζουν να στείλουν χιλιάδες ακόμα δορυφόρους σε τροχιά, χωρίς να υπάρχουν κανονισμοί σχετικά με τη φωτεινότητά τους.

Το 2022, η εταιρεία AST SpaceMobile με έδρα το Τέξας εκτόξευσε στο διάστημα τον δορυφόρο «BlueWalker 3» για να παρέχει υπηρεσίες κινητής τηλεφωνίας σε όλες τις ηπείρους. Ωστόσο, σύμφωνα με μελέτη που δημοσιεύθηκε πρόσφατα, ο δορυφόρος έλαμπε σε εξαιρετικό βαθμό με αποτέλεσμα να συγκαταλέγεται στα 10 πιο φωτεινά αντικείμενα στον ουρανό. Η νέα μελέτη κατέγραψε τη φωτεινότητα του δορυφόρου επί 130 ημέρες. Ερασιτέχνες και επαγγελματίες αστρονόμοι εντόπισαν τον δορυφόρο πάνω από τη Χιλή, τις Ηνωμένες Πολιτείες, το Μεξικό, τη Νέα Ζηλανδία, τις Κάτω Χώρες και το Μαρόκο.

Το ζήτημα με τη φωτεινότητα έγκειται στο μέγεθός του δορυφόρου. Η συστοιχία κεραιών του εκτείνεται σε 64 τετραγωνικά μέτρα. Πρόκειται δηλαδή για το μεγαλύτερο εμπορικό σύστημα κεραιών που βρίσκεται αυτή τη στιγμή σε χαμηλή γήινη τροχιά. Το σύστημα βοηθά στην αναπήδηση των σημάτων κινητής τηλεφωνίας μπρος-πίσω σε όλο τον κόσμο. Ωστόσο, αντανακλά επίσης πολύ φως πίσω στη Γη.

Σύμφωνα με τους ειδικούς, η φωτορύπανση έχει επιπτώσεις τόσο για τη συλλογή δεδομένων από αστρονόμους όσο και για ζητήματα ασφαλείας. Για παράδειγμα, οι ραβδώσεις των δορυφόρων θα μπορούσαν να καλύψουν αντικείμενα που βρίσκονται κοντά στη Γη, όπως ένας αστεροειδής. Η φωτορύπανση επηρεάζει επίσης τους κιρκάδιους ρυθμούς των ανθρώπων αλλά και τα μεταναστευτικά μοτίβα ορισμένων ζώων.

Οι αστρονόμοι αντιμετωπίζουν ήδη προβλήματα από τα σμήνη δορυφόρων που βρίσκονται πλέον σε τροχιά γύρω από τη Γη, όπως το Starlink της SpaceX. Χιλιάδες δορυφόροι Starlink βρίσκονται πλέον γύρω από τη Γη και κάθε μεμονωμένος δορυφόρος είναι ήδη 10 φορές πιο φωτεινός από ό,τι θα ήθελε η αστρονομική κοινότητα.

Ενδεικτικά, ο «Blue Walker» είναι έξι φορές μεγαλύτερος και πολύ φωτεινότερος από έναν δορυφόρο Starlink. Με την πρόσφατη εκτόξευση ως πρωτότυπο, η AST SpaceMobile σχεδιάζει να στείλει εκατοντάδες ακόμη στο διάστημα.