Βρετανία: Εξέγερση στους Τόρις κατά Σούνακ

Στις 25 Οκτωβρίου του 2022 ο Ρίσι Σούνακαναλάμβανε την ηγεσία των Τόρις και τις τύχες του Ηνωμένου Βασιλείου μετά τα πολιτικά συντρίμμια που άφησε πίσω της η Λιζ Τρας, η πρωθυπουργός με την πλέον βραχύβια θητεία στα χρονικά της χώρας. Μόλις 44 ημέρες άντεξαν η Τρας και η αμφιλεγόμενη οικονομική ατζέντα της στο Νο. 10 της Ντάουνινγκ Στριτ, με τη Βρετανία να περνάει από τη μία πολιτική κρίση στην επόμενη.

Ο Ρίσι Σούνακ, ο πρώτος ασιατικής καταγωγής πρωθυπουργός του Ηνωμένου Βασιλείου, διεκδίκησε και κέρδισε την ηγεσία των Τόρις με τη δέσμευση να βγάλει τους Συντηρητικούς και τη χώρα από το τέλμα στη σκιά της ταραχώδους θητείας του Μπόρις Τζόνσον και του ακόλουθου «πειράματος» με την Λιζ Τρας, Όμως πριν καν συμπληρώσει ένα έτος στα ηνία, ο Σούνακ έχει χάσει (και αυτός) τον έλεγχο του Συντηρητικού Κόμματος που συνολικά βρίσκεται αντιμέτωπο με ένα όλο και πιο θυμωμένο εκλογικό σώμα.

Η «άβυσσος» χωρίζει τους Τόρις από τους Εργατικούς στις δημοσκοπήσεις, παρ’ όλα αυτά στο κόμμα γιγαντώνεται η εξέγερση κατά Σούνακ και η Λιζ Τρας βρίσκεται στην πρώτη γραμμή. Στο ετήσιο συνέδριο των Τόρις στο Μάντσεστερ ο Σούνακ και οι πολιτικές του αμφισβητήθηκαν ανοιχτά και γκρεμίστηκαν οι όποιες ελπίδες του ότι ο κοινός φόβος της συντριβής στις βουλευτικές εκλογές του 2024 θα ενθάρρυνε το κατακερματισμένο κόμμα του να ενωθεί πίσω από ένα κοινό σκοπό.

Κάλπες δεν θα στηθούν πριν το Δεκέμβριο του επόμενου έτους, όμως το πολιτικό δράμα έχει επιστρέψει και ουδείς μπορεί να αποκλείσει μία νέα αλλαγή φρουράς στο Νο. 10 της Ντάουνινγκ Στριτ στο μεσοδιάστημα. Μπροστά στο ενδεχόμενο παραίτησης Σούνακ και μίας ακόμη εσωκομματικής διαδικασίας προς ανάδειξη νέου ηγέτη των Τόρις, που θα αναλάμβανε δίχως να έχει εκλεγεί και την πρωθυπουργία, οι φωνές των Εργατικών που θα ζητήσουν πρόωρες εκλογές αναμένεται να είναι πιο δυνατές από ποτέ.

Το αντιπολιτευόμενο Εργατικό Κόμμα έχει ενισχύσει το δημοσκοπικό του προβάδισμα έναντι των Τόρις στις 20 ποσοστιαίες μονάδες, από 17 τον Ιούλιο. Την ίδια στιγμή, η δημοτικότητα του Ρίσι Σούνακ βρίσκεται σε ελεύθερη πτώση. Για την ακρίβεια σήμερα είναι τόσο αντιδημοφιλής όσο και ο Μπόρις Τζόνσον όταν οι Τόρις του έδειξαν την «έξοδο» στη σκιά του σκανδάλου Partygate. Το 67% των ερωτηθέντων εκφέρει αρνητική άποψη για τον Βρετανό πρωθυπουργό στην τελευταία μέτρηση του ινστιτούτου YouGov, ενώ εξίσου αντιδημοφιλές είναι στο σύνολό του το Συντηρητικό Κόμμα με το 70% των Βρετανών να «αποκηρύσσουν» τους Τόρις. Για τον Σούνακ, οι Βρετανοί κατά βάση θεωρούν πως είναι εν πολλοίς εκτός πραγματικότητας, και σίγουρα δεν κατανοεί τη δική τους.

Οι καταστροφικές επιδόσεις του Σούνακ -πέμπτου πρωθυπουργού σε 13 χρόνια αδιάλειπτης διακυβέρνησης των Τόρις- έρχονται καθώς το Ηνωμένο Βασίλειο παλεύει με τον ακόμα υψηλό πληθωρισμό και την πτώση του βιοτικού επιπέδου, που έχουν οδηγήσει σε συνεχείς απεργιακές κινητοποιήσεις για τις συνθήκες εργασίας και τις αμοιβές. Χιλιάδες επαγγελματίες του ιατρικού κλάδου διαδήλωσαν την περασμένη εβδομάδα έξω από το χώρο όπου διεξαγόταν το συνέδριο των Τόρις, απαιτώντας δικαιότερους μισθούς, ενώ ακολούθησαν και νέες απεργίες των εργαζομένων στους σιδηροδρόμους.

Από το βήμα του συνεδρίου των Τόρις, ο Ρίσι Σούνακ επιχείρησε να επανεδραιώσει την εξουσία του και να παραθέσει μία σειρά πολιτικών που ελπίζει ότι θα τον βοηθήσουν να κερδίσει την υποστήριξη τόσο του εκλογικού σώματος, όσο και του κόμματός του. Ωστόσο, η ομιλία της Τετάρτης στο Μάντσεστερ τελικά άνοιξε περισσότερα μέτωπα από όσα έκλεισε, κυρίως λόγω της ανακοίνωσης ότι βάζει στο «συρτάρι» λόγω υψηλού κόστους ένα μεγάλο έργο σιδηροδρομικής σύνδεσης υψηλής ταχύτητας που επρόκειτο να ενώσει το βόρειο με το νότιο τμήμα της χώρας.

Το αποτέλεσμα ήταν να ξεσπάσει «εμφύλιος» στο κόμμα με τους προκατόχους του στην πρωθυπουργία να στρέφονται σύσσωμοι εναντίον του. Ντέιβιντ Κάμερον, Τερέζα Μέι, Μπόρις Τζόνσον και Λις Τρας επέκριναν εν χορώ την κίνηση Σούνακ, την οποία ο ίδιος απέδωσε στο γεγονός ότι το κόστος του έργου είχε διπλασιαστεί, ενώ δήλωσε ότι θα διαθέσει τα κονδύλια για άλλα έργα μεταφορών. «Η χώρα οδεύει στη λάθος κατεύθυνση» ήταν η δημόσια δήλωση Κάμερον, ο οποίος  στηλίτευσε το γεγονός ότι η απόφαση ελήφθη χωρίς να έχει προηγηθεί διαβούλευση με το υπουργικό συμβούλιο, τη Βουλή των Κοινοτήτων και τα τοπικά συμβούλια.

Με την ανακοίνωση «πέταξε 15 χρόνια διακομματικής συναίνεσης, η οποία διατηρήθηκε επί έξι κυβερνήσεις, και θα καταστήσει πολύ πιο δύσκολη την επίτευξη συναίνεσης για οποιαδήποτε μελλοντικά έργα», ανέφερε ο Τζέιμς Κάμερον, ενώ ν για να «χτυπήσει» ξανά τον διάδοχό της. Παρά τη θεαματική πτώση υπό το βάρος των οικονομικών σχεδίων της α λα Θάτσερ που θορύβησαν και τις αγορές και το κόμμα, η Τρας διατηρεί ισχυρά ερείσματα και ηγείται της ομάδας των βουλευτών που έχουν εξεγερθεί κατά του Ρίσι Σούνακ.

Η Βρετανίδα πρωθυπουργός των 44 ημερών θύμισε ανησυχητικά τον Ντόναλντ Τραμπ μιλώντας σε εκδήλωση στο περιθώριο του συνεδρίου των Τόρις στο Μάντσεστερ. «Μake America great Again», ήταν το περιβόητο σύνθημα Τραμπ με τον οποίο εφόρμησε στον Λευκό Οίκο το 2016. «Make Britain grow again» ήταν το σύνθημα της Τρας στο συνέδριο όταν παρέθετε την ατζέντα των προτάσεών της, μεταξύ των οποίων η επαναφορά του εταιρικού φόρου στο 19%.