Σταθερή υπεραπόδοση της ελληνικής οικονομίας τόσο για το 2023 όσο και για το 2024 έναντι της ευρωζώνης αναμένει το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, βάσει της έκθεσης World Economic Outlook.
Το Ταμείο προχωρά σε μικρή υποβάθμιση της εκτίμησής του για την ανάπτυξη φέτος στο 2,5% (από 2,6% που ανέμενε την άνοιξη), ενώ διατηρεί αμετάβλητη την πρόβλεψη για το 2024 στο 1,5% και τοποθετεί την ανάπτυξη στο 1,1% για το 2028 όπως γράφει η Σοφία Ζαφείρη.
Την ίδια ώρα αναμένει ότι η ευρωζώνη θα τρέξει το 2023 με ρυθμό 0,7%, ενώ θα ανοίξει ελαφρώς τον βηματισμό της με ανάπτυξη 1,2% το 2024, με ιδιαίτερα δυσάρεστη πρόβλεψη για τη γερμανική οικονομία καθώς εκτιμά ότι θα συρρικνωθεί το 2023 κατά 0,5%.
Αλλαγές καταγράφονται στις εκτιμήσεις του ΔΝΤ για τον πληθωρισμό, με πρόβλεψη ότι το 2023 θα φθάσει στο 4,1% (από 4% πριν) και θα υποχωρήσει στο 2,8% το 2024 (από 2,90%). Ευχάριστα τα νέα από τον τομέα της ανεργίας, με εκτίμηση ότι θα βρεθεί φέτος στο 10,8%, αλλά θα υποχωρήσει κάτω από το ορόσημο του 10% το 2024 και θα διαμορφωθεί στο 9,3%. Σημειώνεται ότι την άνοιξη το Ταμείο ανέμενε ότι η ανεργία θα έφθανε φέτος στο 11,20% και θα υποχωρούσε στο 10,4% το 2024.
Ελλειμματικό αλλά βελτιωμένο σε σύγκριση με τις εκτιμήσεις της άνοιξης και το ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών, με πρόβλεψη ότι το έλλειμμα για το 2023 θα διαμορφωθεί στο 6,9% του ΑΕΠ (έναντι ελλείμματος 8% του ΑΕΠ πρoηγούμενη πρόβλεψη) και θα υποχωρήσει στο 6% του ΑΕΠ το επόμενο έτος, χωρίς μεταβολή σε σύγκριση με την προηγούμενη εκτίμηση.
Άνιση η διεθνής ανάπτυξη
Όπως αναφέρεται στην έκθεση, η ανάκαμψη μετά την πανδημία και την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία παραμένει αργή και άνιση. Η οικονομική δραστηριότητα εξακολουθεί να υπολείπεται από την προ της πανδημίας πορεία της, ιδίως στις αναδυόμενες αγορές και στις αναπτυσσόμενες οικονομίες, και υπάρχουν διευρυνόμενες διαφορές μεταξύ των διαφόρων περιοχών.
Αρκετές δυνάμεις συγκρατούν την ανάκαμψη. Ορισμένες αντανακλούν τις μακροπρόθεσμες συνέπειες της πανδημίας, τον πόλεμο στην Ουκρανία και τον αυξανόμενο γεωοικονομικό κατακερματισμό. Άλλες είναι περισσότερο κυκλικής φύσης, συμπεριλαμβανομένων των επιπτώσεων της σύσφιξης της νομισματικής πολιτικής που είναι αναγκαία για τη μείωση του πληθωρισμού, της απόσυρσης της δημοσιονομικής στήριξης εν μέσω υψηλού χρέους και των ακραίων καιρικών φαινομένων.
Η παγκόσμια ανάπτυξη προβλέπεται να επιβραδυνθεί από 3,5% το 2022 σε 3,0% το 2023 και 2,9% το 2024. Οι προβλέψεις παραμένουν κάτω από τον ιστορικό (2000-19) μέσο όρο του 3,8% και η πρόβλεψη για το 2024 είναι μειωμένη κατά 0,1 ποσοστιαία μονάδα από την επικαιροποίηση του Ιουλίου 2023 για το World Economic Outlook.
Για τις προηγμένες οικονομίες, η αναμενόμενη επιβράδυνση είναι από 2,6% το 2022 σε 1,5% το 2023 και 1,4% το 2024, εν μέσω ισχυρότερης από την αναμενόμενη δυναμικής των ΗΠΑ αλλά ασθενέστερης από την αναμενόμενη ανάπτυξης στη ζώνη του ευρώ. Οι αναδυόμενες και αναπτυσσόμενες οικονομίες αναμένεται να παρουσιάσουν μέτρια μείωση της ανάπτυξης, από 4,1% το 2022 σε 4,0% τόσο το 2023 όσο και το 2024, με αναθεώρηση προς τα κάτω κατά 0,1 ποσοστιαία μονάδα το 2024, λόγω της κρίσης στον τομέα των ακινήτων στην Κίνα.
Οι προβλέψεις για την παγκόσμια ανάπτυξη μεσοπρόθεσμα, στο 3,1%, βρίσκονται στο χαμηλότερο επίπεδο των τελευταίων δεκαετιών και οι προοπτικές για τις χώρες να καλύψουν το χαμένο έδαφος για υψηλότερο βιοτικό επίπεδο είναι αδύναμες.
Για την ευρωζώνη εκτιμάται ότι η ανάπτυξη θα φθάσει φέτος στο 0,7% και θα ενισχυθεί στο 1,2% το 2024, ενώ για τις ΗΠΑ τοποθετείται στο 2,1% το 2023 και στο 1,5% το 2024 και για την Κίνα στο 5% φέτος και στο 4,2% το επόμενο έτος, με την Ινδία να τρέχει με πιο ταχύ ρυθμό που θα φθάσει το 2023 το 6,3% και θα διατηρηθεί στο ίδιο επίπεδο και το 2024.
Επίμονος πληθωρισμός
Ο παγκόσμιος πληθωρισμός προβλέπεται να μειωθεί σταθερά, από 8,7% το 2022 σε 6,9% το 2023 και 5,8% το 2024. Ωστόσο, οι προβλέψεις για το 2023 και το 2024 αναθεωρούνται προς τα πάνω κατά 0,1 και 0,6 ποσοστιαίες μονάδες αντίστοιχα και ο πληθωρισμός δεν αναμένεται να επιστρέψει στο στόχο πριν από το 2025 στις περισσότερες περιπτώσεις.
Αρκετά δυσάρεστα τα μηνύματα για τον πληθωρισμό στην ευρωζώνη, καθώς όλα δείχνουν ότι θα αργήσει αρκετά να επιστρέψει στο επίπεδο του 2% που έχει θέσει η ΕΚΤ, καθώς εκτιμάται ότι για το 2023 θα φθάσει στο 5,6% και θα διαμορφωθεί στο 3,3% το 2024 και θα υποχωρήσει στο 1,9% το 2028.
Οι κίνδυνοι για τις προοπτικές είναι πιο ισορροπημένοι από ό,τι ήταν πριν από έξι μήνες, λόγω της επίλυσης των εντάσεων σχετικά με το ανώτατο όριο χρέους των ΗΠΑ και της αποφασιστικής δράσης των ελβετικών και αμερικανικών αρχών για τον περιορισμό των χρηματοπιστωτικών αναταράξεων.
Η πιθανότητα μιας σκληρής προσγείωσης έχει υποχωρήσει, αλλά η ισορροπία των κινδύνων για την παγκόσμια ανάπτυξη εξακολουθεί να κλίνει προς τα κάτω. Η κρίση στον τομέα των ακινήτων στην Κίνα θα μπορούσε να βαθύνει, με παγκόσμιες επιπτώσεις, ιδίως για τους εξαγωγείς εμπορευμάτων.
Υπάρχουν περιοχές όπου οι βραχυπρόθεσμες προσδοκίες για τον πληθωρισμό έχουν αυξηθεί και θα μπορούσαν να συμβάλουν -μαζί με τις σφιχτές αγορές εργασίας- στην επιμονή των πιέσεων στον δομικό πληθωρισμό και στην ανάγκη υψηλότερων επιτοκίων πολιτικής από τα αναμενόμενα. Περισσότερα κλιματικά και γεωπολιτικά σοκ θα μπορούσαν να προκαλέσουν πρόσθετες αιχμές στις τιμές των τροφίμων και της ενέργειας
Ο εντεινόμενος γεωοικονομικός κατακερματισμός θα μπορούσε να περιορίσει τη ροή των βασικών εμπορευμάτων στις αγορές, προκαλώντας πρόσθετη μεταβλητότητα των τιμών και περιπλέκοντας την πράσινη μετάβαση. Εν μέσω της αύξησης του κόστους εξυπηρέτησης του χρέους, περισσότερες από τις μισές αναπτυσσόμενες χώρες με χαμηλό εισόδημα βρίσκονται ή διατρέχουν υψηλό κίνδυνο δυσχέρειας χρέους. Δεν υπάρχουν πολλά περιθώρια λάθους στο μέτωπο της πολιτικής. Οι κεντρικές τράπεζες πρέπει να αποκαταστήσουν τη σταθερότητα των τιμών, χρησιμοποιώντας παράλληλα εργαλεία πολιτικής για την ανακούφιση από ενδεχόμενη χρηματοπιστωτική πίεση, όταν χρειάζεται.
Οι προτάσεις του ΔΝΤ
Οι οικονομολόγοι του Ταμείου στις συστάσεις τους τονίζουν τα ακόλουθα:
Τα αποτελεσματικά πλαίσια νομισματικής πολιτικής και η επικοινωνία είναι ζωτικής σημασίας για την εδραίωση των προσδοκιών και την ελαχιστοποίηση του κόστους παραγωγής του αποπληθωρισμού. Οι υπεύθυνοι χάραξης δημοσιονομικής πολιτικής θα πρέπει να αποκαταστήσουν τα δημοσιονομικά περιθώρια ελιγμών και να αποσύρουν τα μη στοχευμένα μέτρα, προστατεύοντας παράλληλα τους ευάλωτους. Οι μεταρρυθμίσεις για τη μείωση των διαρθρωτικών εμποδίων στην ανάπτυξη -μεταξύ άλλων, με την ενθάρρυνση της συμμετοχής στην αγορά εργασίας- θα εξομαλύνουν την υποχώρηση του πληθωρισμού στο στόχο και θα διευκολύνουν τη μείωση του χρέους. Απαιτείται ταχύτερος και αποτελεσματικότερος πολυμερής συντονισμός για την επίλυση του χρέους, ώστε να αποφευχθεί η δυσπραγία του χρέους. Απαιτείται επίσης συνεργασία για τον μετριασμό των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής και την επιτάχυνση της πράσινης μετάβασης, μεταξύ άλλων με την εξασφάλιση σταθερών διασυνοριακών ροών των απαραίτητων ορυκτών.