Επιστρέφει η ενεργειακή κρίση;

Δεν είναι μόνο το μέτωπο στη Μέση Ανατολή που κάνει το φάντασμα της ενεργειακής κρίσης να χτυπά ξανά την πόρτα μας και να εκτινάσσει και πάλι το πετρέλαιο πάνω από τα 90 δολάρια. Αλλά και ο άλλος πόλεμος στον Βορρά.

Αν και η σύγκρουση με τη Χαμάς δείχνει τη νευρικότητα στην αγορά πετρελαίου και έχει τραβήξει την προσοχή της παγκόσμιας κοινής γνώμης από την Ουκρανία, γεγονότα, όπως το σαμποτάζ στις υποδομές της Φινλανδίας, λίγους μήνες μετά την ένταξη της στο ΝΑΤΟ, δείχνουν πόσο εύκολα μπορεί να αναζωπυρωθεί μια ενεργειακή κρίση. Τον κίνδυνο τιμολογούν ήδη οι αγορές με άνοδο του φυσικού αερίου χθες στα 56 ευρώ, δηλαδή 50% μέσα σε μια εβδομάδα.

Σε λιγότερο από ένα χρόνο, σημειώθηκαν δύο περιστατικά δολιοφθοράς που αφορούσαν τον Nord Stream και τον πρόσφατο υποθαλάσσιο αγωγό φυσικού αερίου και το τηλεπικοινωνιακό καλώδιο που συνδέει την Εσθονία με τη Φινλανδία.

Και το Κρεμλίνο όχι μόνο είναι από τους μεγάλους «κερδισμένους» της κρίσης στη Μ. Ανατολή, καθώς βλέπει με ικανοποίηση να ανοίγει ένα δεύτερο μέτωπο για τη Δύση, αλλά πρωταγωνιστεί και στη νέα χθεσινή άνοδο του πετρελαίου μια ανάσα από τα 91 δολάρια. Η ανησυχία κλιμάκωσης στη Μ. Ανατολή, αλλά και οι κυρώσεις που επέβαλαν την Πέμπτη οι ΗΠΑ σε δυο ναυτιλιακές επειδή παραβίαζαν το πλαφόν τιμών των 60 δολαρίων για το ρωσικό αργό, εκτίναξαν το μπρεντ 5%, υπενθυμίζοντας στους Δυτικούς το φιάσκο με τον μηχανισμό ο οποίος υποτίθεται θα συγκρατούσε τα έσοδα της Μόσχας από το πετρέλαιο.

Αυτό συμβαίνει χωρίς οι αγορές να αντανακλούν τον αντίκτυπο της νέας κατάστασης στη Μέση Ανατολή. Με το αδιέξοδο στην περιοχή να συνεχίζεται και με μόνη προοπτική την κλιμάκωση, η ανησυχία των διεθνών παραγόντων είναι ο κίνδυνος εμπλοκής της Χεζμπολάχ στη σύγκρουση, η οποία θα μπορούσε να οδηγήσει σε μια γενικευμένη σύγκρουση στην περιοχή.

Η υπόθεση της ιρανικής εμπλοκής είναι ο ελέφαντας στο δωμάτιο. Εφόσον άνοιγε ένα τέτοιο μέτωπο, οι συνέπειες θα μπορούσαν να είναι τεράστιες στο σενάριο που η Τεχεράνη θα ενεργοποιούσε το μεγάλο της «όπλο», δηλαδή να κλείσει τα Στενά του Ορμούζ τα οποία ελέγχει και από τα οποία διέρχεται το 30% της παγκόσμιας προσφοράς πετρελαίου και πάνω από το 25% υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG). Αν συνέβαινε αυτό, κάποιες προβλέψεις, όπως η χθεσινή του Bloomberg Economics μιλούν για πετρέλαιο ακόμη και στα 150 δολάρια.

Τελικά, συνέβη αυτό που όλοι απεύχονταν ενόψει του φετινού χειμώνα. Το ασύμμετρο γεγονός ενός πολέμου στη Μ. Ανατολή που απειλεί την ευρύτερη περιφερειακή ασφάλεια και σταθερότητα, συνδυαστικά με ένα νέο ράλι στις τιμές του φυσικού αερίου που ξυπνά μνήμες Nord Stream, κι όλα αυτά σε περιβάλλον υψηλού πληθωρισμού στα τρόφιμα, τον οποίο τροφοδοτεί η συνέχιση των περιορισμών στις εξαγωγές σιτηρών, όπου και πάλι πρωταγωνιστής είναι η Ρωσία.

Η πείνα είναι ένα άλλο μη πολεμικό όπλο, μαζί με την ενέργεια, το οποίο χρησιμοποιείται ως πίεση προς τη διεθνή κοινότητα σε παγκόσμιο επίπεδο, όπως η απόσυρση από τη συμφωνία για τα σιτηρά της Μαύρης Θάλασσας, η οποία υποσχόταν φθηνές εξαγωγές σε αφρικανικές χώρες.

Μπορεί να φανταστεί κανείς ενόψει χειμώνα ένα πιο εκρηκτικό κοκτέιλ πάνω από τις ούτως ή άλλως νευρικές αγορές; Δύο μέτωπα, ένα στο Νότο και ένα στον Βορρά, με το Bloomberg Economics να μην αποκλείει μετασεισμούς σε όλο τον κόσμο και να κάνει σενάρια για πετρέλαιο στα 95 δολάρια στο σενάριο ενός πολέμου δι’ αντιπροσώπων (με εμπλοκή της Χεζμπολάχ) και στα 150 δολάρια στο σενάριο μιας απευθείας αντιπαράθεσης Ισράηλ – Ιράν, το οποίο πάντως οι ειδικοί θεωρούν απίθανο.

Τα πάντα αυτή τη στιγμή είναι ανοικτά. Τα βλέμματα όλων είναι στραμμένα στο Ισραήλ και στα σύνορα του με τον Λίβανο, εκεί που μπορεί να υπάρξει η θρυαλλίδα για μια πολύ επικίνδυνη σύγκρουση, η οποία θα μπορούσε να αποδειχθεί καταστροφική για τον έλεγχο του πληθωρισμού, πυροδοτώντας νέα κύματα δυσαρέσκειας στις ευρωπαϊκές κοινωνίες, προς μεγάλη φυσικά ικανοποίηση της Ρωσίας. Τα πάντα κινούνται με βάση την αβεβαιότητα χωρίς να δικαιολογούνται από τα θεμελιώδη. Το γεγονός ότι οι ευρωπαϊκές αποθήκες είναι γεμάτες κατά 95% αφήνει εντελώς ασυγκίνητες τις αγορές. Τιμολογούν τον παράγοντα κίνδυνο.