Τα γεγονότα στη Γάζα και η επίδρασή τους στην ελληνική οικονομία

Ο ελληνικός προβληματισμός εστιάζει κυρίως στην αγορά ενέργειας.

Ο Ισραηλινός πρωθυπουργός Μπενιαμίν Νετανιάχου δηλώνει πως θα συντρίψει την εξτρεμιστική οργάνωση Χαμάς, ως απάντηση στην απρόκλητη και αποτρόπαια επίθεση εναντίον των Ισραηλινών. 

Ωστόσο, αυτή η κλιμάκωση των εχθροπραξιών τροφοδοτεί τις οικονομικές ανησυχίες, με τη χώρα μας να μην αποτελεί, βέβαια, εξαίρεση.

Πιο συγκεκριμένα, ο κίνδυνος μιας νέας ενεργειακής κρίσης, που μπορεί να προκαλέσει πιθανή γενίκευση των εχθροπραξιών στην εύφλεκτη περιοχή του Περσικού Κόλπου, επανήλθε για την Ευρώπη πριν καλά καλά προλάβει να συνέλθει από αυτή που προκάλεσε πέρυσι η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία και μάλιστα την πιο κρίσιμη στιγμή: της έλευσης της χειμερινής περιόδου, όπου η ζήτηση για ενέργεια ανεβαίνει κατακόρυφα.

Οι εκτιμήσεις των διεθνών αναλυτών για εκτίναξη της τιμής του πετρελαίου στα 150 δολάρια το βαρέλι –στο κακό σενάριο εμπλοκής του Ιράν στις εχθροπραξίες– προκαλούν τρόμο για τις επιπτώσεις στο εύθραυστο οικονομικό περιβάλλον, όχι μόνον της Ευρώπης, αφού «θα μπορούσε να είναι το έναυσμα μιας παγκόσμιας ύφεσης», σύμφωνα με τους αναλυτές, αντίστοιχης με αυτή του 1973, που οδήγησε σε μια σχεδόν δεκαετία παρατεταμένης οικονομικής ανάπτυξης με πληθωρισμό τρεις φορές πάνω από τον μέσο όρο της δεκαετίας του 1960. Το Ιράν παράγει μόλις το 4% της παγκόσμιας προσφοράς πετρελαίου, έχει όμως τον έλεγχο των Στενών του Ορμούζ απ’ όπου περνάει το 30% της παγκόσμιας προσφοράς πετρελαίου και πάνω από το 25% της παγκόσμιας προσφοράς LNG.

Η ελληνική περίπτωση

Τα γεγονότα διαμορφώνουν μια νέα κατάσταση ενόψει της χειμερινής περιόδου, ιδιαίτερα ανησυχητική για την ελληνική οικονομία, η οποία είναι εξαρτημένη σε ποσοστό 74% από εισαγωγές πετρελαίου και φυσικού αερίου. Το 2022 χρειάστηκε να δαπανήσουμε περί τα 14 δισ. ευρώ για εισαγωγές ενέργειας, ποσό που αντιστοιχεί σχεδόν στο 60% του αρνητικού ισοζυγίου εξωτερικών συναλλαγών, δηλαδή του εμπορικού ελλείμματος.

Οι επιπτώσεις δεν θα αργήσουν να κάνουν την εμφάνισή τους σε νοικοκυριά και επιχειρήσεις. Ηδη η χονδρεμπορική τιμή ρεύματος που θα καθορίσει και τα τιμολόγια λιανικής του Νοεμβρίου κινείται ανοδικά (εκτινάχθηκε στα 136,33 ευρώ η μεγαβατώρα την Πέμπτη). Ενας βαρύς χειμώνας που θα εξαντλήσει τα αποθέματα φυσικού αερίου ή οποιαδήποτε διαταραχή στις προμήθειες LNG από τις οποίες η Ευρώπη εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό μετά τον περιορισμό των ρωσικών ροών αερίου, μπορεί να εκτοξεύσει τις τιμές φυσικού αερίου, συμπαρασύροντας προς τα πάνω και τις τιμές ρεύματος.