Μεσανατολικό: Ανησυχία για αντιφατικά μηνύματα της Ε.Ε.

Η πρόεδρος Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν δεν σεβάστηκε καν την κοινή γραμμή των 27 κρατών-μελών

Σχεδόν εννέα ημέρες μετά την έναρξη των εχθροπραξιών σε Ισραήλ και Γάζα,  η Ευρωπαϊκή Eνωση κατόρθωσε να συμφωνήσει σε κοινό ανακοινωθέν σε σχέση με την εξελισσόμενη κατάσταση στη Μέση Ανατολή.  Ευρωπαίοι διπλωμάτες πάντως εκφράζουν προβληματισμό ότι η σημερινή έκτακτη τηλεδιάσκεψη των 27 Ευρωπαίων ηγετών –που συγκάλεσε ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Σαρλ Μισέλ – δεν θα μπορέσει να «διορθώσει» την εικόνα της Eνωσης και τα μεικτά μηνύματα που έχουν σταλεί, ιδιαίτερα κατά την πρόσφατη επίσκεψη της προέδρου της Κομισιόν Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν στο Ισραήλ, που έγινε χωρίς πρώτα να συνεννοηθεί με τα κράτη-μέλη.

Στις δηλώσεις της, μάλιστα, απέφυγε να παροτρύνει το Ισραήλ να σεβαστεί το διεθνές δίκαιο σε ό,τι αφορά τα αντίποινα έναντι της Χαμάς. «Το πώς θα απαντήσει το Ισραήλ θα καταδείξει ότι είναι δημοκρατία», ήταν η φράση που ενόχλησε αρκετές ευρωπαϊκές πρωτεύουσες, καθώς δεν υπαινίχθηκε καν το πλαίσιο σεβασμού στο διεθνές δίκαιο και παρά το γεγονός ότι επρόκειτο για θέση που είχαν υιοθετήσει οι υπουργοί Εξωτερικών της Ε.Ε. κατά την έκτακτη συνεδρίασή τους την περασμένη Τρίτη. Αυτό επισήμανε χθες –και όχι τυχαία– Ευρωπαίος αξιωματούχος, λέγοντας μάλιστα ότι η πρόεδρος δεν σεβάστηκε την κοινή γραμμή των 27 κρατών-μελών, ότι δηλαδή συμφωνούν στο δικαίωμα του Ισραήλ στην αυτοάμυνα, αλλά σε «πλήρη ευθυγράμμιση με το διεθνές ανθρωπιστικό δίκαιο».

Η επικεφαλής της Κομισιόν αναγκάστηκε να εκδώσει «διορθωτική» δήλωση το περασμένο Σάββατο, μετά την τηλεφωνική επικοινωνία της με τον γενικό γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών Αντόνιο Γκουτέρες και με την οποία ανακοίνωσε παράλληλα τον τριπλασιασμό της ανθρωπιστικής βοήθειας προς τη Γάζα ύψους άνω των 75 εκατ. ευρώ. Σε αυτό το πλαίσιο, η Κομισιόν δημοσιοποίησε χθες την πρόθεσή της να ξεκινήσει ειδική επιχείρηση «αερογέφυρας». Συγκεκριμένα θα πραγματοποιηθεί σειρά πτήσεων –οι δύο πρώτες θα λάβουν χώρα αυτή την εβδομάδα– με προορισμό την Αίγυπτο «ώστε να παραδοθούν είδη πρώτης ανάγκης σε ανθρωπιστικές οργανώσεις που λειτουργούν στη Γάζα», όπως φάρμακα, είδη καταφυγίου και υγιεινής.

Το ζήτημα της ανθρωπιστικής βοήθειας επισημαίνεται και στο κοινό ανακοινωθέν που δημοσιεύθηκε από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο την Κυριακή με σαφή αναφορά στην ανάγκη διασφάλισης «ότι δεν γίνεται κατάχρησή της από τρομοκρατικές οργανώσεις», ενώ ευρωπαϊκή διπλωματική πηγή υπογράμμισε χθες με νόημα ότι το κείμενο προσδιορίζει με σαφήνεια την «κοινή θέση» των 27 κρατών-μελών. Ο Ευρωπαίος αξιωματούχος επιβεβαίωνε έτσι ότι το κείμενο που εκδόθηκε πολύ πριν από τη σημερινή τηλεδιάσκεψη αποτελεί –επί της ουσίας– «μομφή» κατά της προέδρου, καθώς υπογράμμισε παράλληλα ότι η αρμοδιότητα της εξωτερικής πολιτικής «ανήκει στα κράτη-μέλη και το Συμβούλιο». Σκοπός της σημερινής τηλεδιάσκεψης είναι να διεξαχθεί μια «ειλικρινής και ανοιχτή συζήτηση» σχετικά με τις επιπτώσεις του πολέμου βραχυπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα, ανέφερε Ευρωπαίος αξιωματούχος δίνοντας μεγάλη έμφαση στο μεταναστευτικό, καθώς χώρες που ήδη φιλοξενούν μεγάλο αριθμό προσφύγων από τη Συρία, όπως η Αίγυπτος, εφράζουν ανησυχία για αύξηση των ροών. Το θέμα θα απασχολήσει άλλωστε ξεχωριστά και τη συνεδρίαση των υπουργών Εσωτερικών της Ε.Ε., την ερχόμενη Παρασκευή. Πιθανή κλιμάκωση της βίας στην ευρύτερη περιοχή επίσης αναμένεται να συζητηθεί εκτενώς σήμερα από τους 27 Ευρωπαίους ηγέτες, αλλά και η απελευθέρωση ομήρων –ανάμεσά τους είναι και αρκετοί Ευρωπαίοι πολίτες– καθώς και η πιθανότητα εκεχειρίας.