Ρεύμα: Εκρηκτικό σπιράλ κινδύνων και αλματώδης αύξηση τιμών

Η φωτιά που έχει ανάψει στη γειτονιά μας και απειλεί με αποσταθεροποίηση την παγκόσμια οικονομία αποτυπώνεται ήδη στις τιμές ρεύματος για τον Νοέμβριο.

Τα τιμολόγια που ανακοίνωσαν σήμερα οι πάροχοι αναδεικνύουν το ανοδικό σπιράλ που προκαλεί στις διεθνείς αγορές η κατάσταση στη Μ. Ανατολή, με αυξήσεις για τον επόμενο μήνα που φτάνουν ακόμη και το 50%, 60% και 70%. Σε μία προσπάθεια να συγκρατηθούν το ανοδικό σπιράλ, η ΔΕΗ, που έχει τον μεγαλύτερο όγκο των πελατών, περιορίστηκε σε αυξήσεις λίγο κάτω του 10%, με τους καταναλωτές να αισθανθούν τελικά πολύ μικρότερες επιβαρύνσεις καθώς παραμένουν σε ισχύ μέχρι το τέλος του 2023 οι οριζόντιες επιδοτήσεις.

Τα αίτια

Η πλειονότητα των προμηθευτών κινείται με αυξήσεις από 10% έως και 40%. Ποσοστά τα οποία προκύπτουν συγκρίνοντας τις καθαρές τιμές, δηλαδή χωρίς τις επιδοτήσεις.

Οι μεγάλες ανατιμήσεις έχουν να κάνουν με το κλίμα αβεβαιότητας που έχει προκληθεί στις ευρωπαϊκές αγορές ενέργειας τόσο από τη δολοιοφθορά στον αγωγό αερίου της Βαλτικής όσο και από τα πολεμικά γεγονότα στη Μέση Ανατολή.

Το αποτέλεσμα ήταν να ανέβει η τιμή του φυσικού αερίου TTF κατά 40% στο διάστημα των προηγούμενων 15 ημερών.

Ανάλογες ανοδική τροχιά πήρε και η τιμή της χονδρεμπορικής αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας με αποτέλεσμα οι πάροχοι να προχωρήσουν σε μεγάλες αυξήσεις.

Η εκρηκτική αυτή κατάσταση έχει σημάνει συναγερμό στην κυβέρνηση ώστε να αντιμετωπιστούν οι προκλήσεις και να μειωθούν στο ελάχιστο δυνατό οι επιπτώσεις, με πρώτη βεβαίως αυτή στο ρεύμα. Την επόμενη εβδομάδα ο αρμόδιος υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Θοδωρής Σκυλακάκης, φέρνει στη Βουλή ρύθμιση για την καθιέρωση ενός κοινού και υποχρεωτικού κυμαινόμενου τιμολογίου για όλους τους παρόχους, 12μηνης διάρκειας, που θα διαφοροποιείται μόνο ως προς το περιθώριο κέρδους.

Το λινκ που θα αναγράφουν οι λογαριασμοί και θα παραπέμπει στο συγκριτικό πίνακα τιμολογίων που θα αναρτά κάθε μήνα η Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας, θα επιτρέπει στους καταναλωτές να συγκρίνουν ποιος είναι ο φθηνότερος, μια άσκηση πρακτικά αδύνατη σήμερα.

Ο υπουργός προσδοκά ότι ακριβώς επειδή μέσω του κοινού τιμολογίου θα φαίνεται πλέον ποιος είναι ο ακριβότερος στην αγορά, οι εταιρείες θα σπεύσουν να πάρουν πελάτες από αυτό και να το μεταφέρουν στα άλλα τους προϊόντα, ο ανταγωνισμός θα ενισχυθεί και υπάρχουν ελπίδες αν όχι να πέσουν οι τιμές, τουλάχιστον να συγκρατηθούν σε λογικά επίπεδα.

Και φυσικά η κυβέρνηση ελπίζει να μην χρειαστεί να ανατρέξει στις δημοσιονομικές μας εφεδρείες για να διαχειριστεί μια νέα ενεργειακή κρίση, όπως είπε πρόσφατα και ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης. Τα περιθώρια είναι συγκεκριμένα και η κυβέρνηση μετά και την απόκτηση της επενδυτικής βαθμίδας από τη S&P δεν θέλει επουδενί να σταλεί το μήνυμα ότι μπορεί να τεθεί εν αμφιβόλω η πολιτική της δημοσιονομικής σταθερότητας με επιστροφή στις οριζόντιες επιδοτήσεις στο ρεύμα, γεγονός που θα άνοιγε το δρόμο για αντίστοιχες κινήσεις και σε άλλα μέτωπα (market pass, κλπ).

Το θετικό ενδεχόμενο

Το θετικό σενάριο θα ήταν φυσικά ο πόλεμος στη Μέση Ανατολή να λήξει σύντομα, οι τιμές στο πετρέλαιο (93 δολ. χθες) και στο φυσικό αέριο (50 ευρώ/ μεγαβατώρα) να αποκλιμακωθούν και ο φετινός χειμώνας να μην είναι ιδιαίτερα κρύος.

Η διαθεσιμότητα του LNG στις αγορές να είναι μεγάλη, το «χαράτσι» που επέβαλε η Βουλγαρία στο ρωσικό φυσικό αέριο να μην επηρεάσει τις τιμές, να μην επαναληφθούν γεγονότα όπως το πρόσφατο σαμποτάζ στις ενεργειακές υποδομές της Φινλανδίας, ο πληθωρισμός να υποχωρήσει και η ΕΚΤ που συνεδριάζει στις 26 Οκτωβρίου στην Αθήνα να μην αυξήσει ξανά τα επιτόκια.