«Το επίπεδο του χρέους είναι γιγαντιαίο», λέει ο Κάρστεν Ρέμχελντ, στρατηγικός αναλυτής κεφαλαιαγοράς στην επενδυτική εταιρεία Fidelity. Μόνο το χρέος των ΗΠΑ έχει αυξηθεί σχεδόν κατά το ήμισυ από το 2019, με το συνολικό ποσό να ανέρχεται σε περίπου 33,2 τρισεκατομμύρια δολάρια στα τέλη Σεπτεμβρίου.
Φέτος, το δημοσιονομικό έλλειμμα των Ηνωμένων Πολιτειών ανέρχεται σε περίπου7% του ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος (ΑΕΠ), και αυτό σε περιόδους ανόδου της οικονομίας.
Εάν δεν υπάρξει δραστική στροφή, το χρέος θα αυξηθεί στα 52 τρισεκατομμύρια δολάρια μέσα στα επόμενα δέκα χρόνια, σύμφωνα με το μη κομματικό Γραφείο Προϋπολογισμού του Κογκρέσου των ΗΠΑ (CBO). Μέχρι το 2053, θα φτάσει το 195% του ΑΕΠ. «Αυτό είναι πολύ ανησυχητικό», λέει ο Ρέμχελντ.
Πρόβλημα και στην Ευρωζώνη
Και στην ευρωζώνη, επίσης, το χρέος έχει αυξηθεί κατά περίπου το 1/3 τα τελευταία δέκα χρόνια, από 9,3 τρισεκατομμύρια ευρώ σε 12,5 τρισεκατομμύρια ευρώ. Και εδώ, το μεγαλύτερο μέρος αυτού προστέθηκε τα τελευταία τρία χρόνια. Ωστόσο, ο λόγος του χρέους προς την οικονομική παραγωγή μειώθηκε σημαντικά, από 97% το 2020 σε περίπου 91% σήμερα.
Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο οι υποχρεώσεις ελάχιστα γίνονται πρωτοσέλιδα αυτή τη στιγμή. Διότι και στις ΗΠΑ ο λόγος του χρέους παρέμεινε περίπου ο ίδιος, λίγο κάτω από το 120% του ΑΕΠ, παρά το μεγάλο νέο χρέος. Δεν είναι λοιπόν όλα τόσο άσχημα;
Αυτό θα ήταν λανθασμένη εκτίμηση. Εξάλλου, η εξέλιξη αυτή κατέστη δυνατή μόνο λόγω μιας μοναδικής κατάστασης: ο πληθωρισμός αυξήθηκε δραστικά από το 2021, ενώ τα επιτόκια παρέμειναν χαμηλά για μεγάλο χρονικό διάστημα. Το γεγονός αυτό διόγκωσε μέρος του χρέους.
«Ωστόσο, συχνά ξεχνιέται ότι το κόστος εξυπηρέτησης του χρέους αυξάνεται επίσης με την πάροδο του χρόνου», λέει ο Κάρστεν Γιούνιους, επικεφαλής οικονομολόγος της ελβετικής ιδιωτικής τράπεζας J. Safra Sarasin. Ως εκ τούτου, λέει, η διαδικασία της κρυφής ελάφρυνσης του χρέους δεν αναμένεται να συνεχιστεί, ακόμη και αν ο πληθωρισμός παραμείνει πάνω από το 2%.
Ο Γιούνιους το απεικόνισε αυτό με μια προσομοίωση. Με ένα επίπεδο χρέους 90% της οικονομικής παραγωγής και έναν εθνικό προϋπολογισμό που είναι ισοσκελισμένος χωρίς πληρωμές τόκων, το χρέος θα μειωθεί στο 86,1% μόνο μέσα σε δέκα χρόνια με ρυθμό πληθωρισμού 3%.
«Μόνο με σημαντικά υψηλότερους ρυθμούς πληθωρισμού θα αναμενόταν σημαντική μείωση του χρέους», λέει. Έτσι, το 90% θα γινόταν 64% μόνο μέσα σε μια δεκαετία με ετήσιο πληθωρισμό τιμών 10%. «Αυτό είναι αρκετά απογοητευτικό».
Εναλλακτικά, βέβαια, τα κράτη θα μπορούσαν να απαλλαγούν από το χρέος μέσω υψηλότερης ανάπτυξης. Αλλά αυτό ακριβώς θα γίνει όλο και πιο δύσκολο τα επόμενα χρόνια λόγω των δημογραφικών τάσεων, ιδίως στην Ευρώπη. Οι οικονομολόγοι Ντέιβιντ Ε. Μπλουμ και Ράινερ Κότσι έχουν υπολογίσει ότι η ανάπτυξη στη Γερμανία θα είναι περίπου 0,9 ποσοστιαίες μονάδες χαμηλότερη έως το 2050 λόγω της γήρανσης από ό,τι θα ήταν αν τα δημογραφικά στοιχεία παρέμεναν αμετάβλητα.
ΧΡΟΝΟΣ ΑΝΑΓΝΩΣΗΣ 5 '
Το σχόλιο σας