Ο πόλεμος στη Γάζα και η αναβάθμιση της νατοϊκής βάσης στη Σούδα

Σε ετοιμότητα για την πιθανότητα ενεργοποίησης έκτακτων σχεδίων απομάκρυνσης Αμερικανών πολιτών από το Ισραήλ και τον Λίβανο είναι ο κυριότερος λόγος για τον οποίο τις τελευταίες ημέρες ένας μεγάλος αριθμός στρατιωτικών μεταγωγικών αεροσκαφών των ΗΠΑ έχει μετασταθμεύσει στην αεροπορική βάση της Σούδας, ενώ ανάλογο ρόλο, αν και σημαντικά περιορισμένο, θα διαδραματίσει και η 112 Πτέρυγα Μάχης στην Ελευσίνα. Τα αεροπλάνα που έχουν προσγειωθεί τα τελευταία 24ωρα είναι μεγάλα μεταγωγικά τύπου C-17, C-130 για ειδικές επιχειρήσεις, ιπτάμενα τάνκερ τύπου KC-135, αεροσκάφη ναυτικών επιχειρήσεων P-8 Poseidon και αεροσκάφη ηλεκτρονικού πολέμου.

Αεροσκάφη έχουν προσγειωθεί στην Ελλάδα από διάφορες ευρωπαϊκές βάσεις (Ιταλία, Γερμανία και Ηνωμένο Βασίλειο), ο κύριος σκοπός των οποίων είναι να βρίσκονται σε επιφυλακή σε περίπτωση που ενεργοποιηθεί ένα σχέδιο εκκένωσης κάποιων από τους περίπου 600.000 Αμερικανούς πολίτες που ζουν στο Ισραήλ και τον Λίβανο. Το σχέδιο αυτό αποκαλύφθηκε από δημοσίευμα της Washington Post, αλλά φαίνεται ότι ο σκοπός της αμερικανικής παρουσίας στην περιοχή δεν είναι μόνο η πιθανή εκκένωση πολιτών από τις χώρες της λεκάνης της Ανατολικής Μεσογείου.

Η κάθετη αύξηση της παρουσίας αεροπορικής ισχύος των Ηνωμένων Πολιτειών στην Ελλάδα βασίζεται σε δύο ξεχωριστές διαδικασίες. Η πρώτη συνδέεται με τις υφιστάμενες πρόνοιες στο πλαίσιο της Συμφωνίας Αμοιβαίας Αμυντικής Συνεργασίας (MDCA), κατά τις οποίες οι ΗΠΑ χρησιμοποιούν κάποιες βάσεις κατά το δοκούν. Η δεύτερη οφείλεται σε αιτήματα προσωρινής στάθμευσης, όπως είναι για παράδειγμα η παρουσία C-130 στην αεροπορική βάση της Ελευσίνας.

Η κατάσταση είναι διαφορετική στην περίπτωση της αεροπορικής βάσης της Σούδας, όπου ένα μεγάλο μέρος του αεροδρομίου χρησιμοποιείται αποκλειστικά από την Πολεμική Αεροπορία των ΗΠΑ. Πράγματι, σε αυτό το στάδιο, η αμερικανική πλευρά συμμετέχει ενεργά σε επιχειρησιακές δραστηριότητες, οπότε οι πληροφορίες που φτάνουν στην Αθήνα δημοσιοποιούνται κυριολεκτικά την τελευταία στιγμή.

Ένας περιφραγμένος δρόμος μεταξύ της αεροπορικής βάσης της Σούδας και των αμερικανικών ναυτικών εγκαταστάσεων στο Μαράθι επιτρέπει τη μεταφορά προμηθειών και προσωπικού που φθάνουν αεροπορικώς στην Κρήτη. Το γεγονός ότι ιπτάμενα τάνκερ σταθμεύουν στην αεροπορική βάση της Σούδας και ένας αριθμός πετρελαιοφόρων του αμερικανικού ναυτικού είναι αγκυροβολημένα στην Ανατολική Μεσόγειο επιβεβαιώνει ότι σχεδιάζεται μια μακροπρόθεσμη, συνδυασμένη αεροπορική εκστρατεία ενόψει της άφιξης ενός δεύτερου αμερικανικού αεροπλανοφόρου στην περιοχή, το οποίο φυσικά θα συνοδεύεται από αντιτορπιλικά, καταδρομικά και υποβρύχια της Task Force. Επιπλέον, το αεροδρόμιο που συνδέει τη Σούδα με διάφορες αμερικανικές βάσεις στην Ευρώπη είναι επίσης μια περιοχή που περιπολούν αμερικανικά μαχητικά αεροσκάφη για προληπτικούς λόγους ασφαλείας.

Η αυξημένη εμπιστοσύνη την οποία δείχνει η Ουάσιγκτον στην Αθήνα σ’ αυτόν τον τομέα δεν μπορεί παρά να συγκριθεί, αναπόφευκτα, με την προφανή προσπάθεια των ΗΠΑ να μη χρησιμοποιούν τις πολύ σημαντικές βάσεις που διαθέτουν στην Τουρκία (όπως το Ιντσιρλίκ, που βρίσκεται ακόμη πιο κοντά στο δυνητικό θέατρο των επιχειρήσεων σε Ισραήλ, Λίβανο και Συρία). Η χρήση βάσεων της Ελλάδας, αλλά και κρατών τα οποία βρίσκονται στην αραβική περιφέρεια της περιοχής στην οποία εκτυλίσσεται η κρίση (Σαουδική Αραβία, Κουβέιτ, Ιορδανία, Ιράκ, Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και Κατάρ) αποτελεί για ορισμένους και μια ουσιαστική απόδειξη της μακροπρόθεσμης απουσίας εμπιστοσύνης στις αμερικανοτουρκικές σχέσεις, παρά το γεγονός ότι το Στέιτ Ντιπάρτμεντ αποφεύγει τις νύξεις εναντίον της Άγκυρας.