Προϋπολογισμός: Πρωτογενές πλεόνασμα 5,99 δισ. το 9μηνο – Ποιοι φόροι ενίσχυσαν τα έσοδα

Στα 5,99 δισ. ευρώ διαμορφώθηκε το πρωτογενές πλεόνασμα την περίοδο Ιανουαρίου – Σεπτεμβρίου 2023, έναντι στόχου για πρωτογενές πλεόνασμα 2,44 δισ., σύμφωνα με τα στοιχεία εκτέλεσης του κρατικού προϋπολογισμού, σε τροποποιημένη ταμειακή βάση.

Αναλυτικά, βάσει των οριστικών στοιχείων και όπως ανακοίνωσε το υπουργείο Οικονομικών, παρουσιάζεται έλλειμμα στο ισοζύγιο του κρατικού προϋπολογισμού ύψους 397 εκατ. ευρώ έναντι στόχου για έλλειμμα 2.704 εκατ. ευρώ που έχει περιληφθεί για το αντίστοιχο διάστημα του 2023 στην εισηγητική έκθεση του Προϋπολογισμού 2023 και ελλείμματος 4.221 εκατ. ευρώ το αντίστοιχο διάστημα του 2022. Το πρωτογενές αποτέλεσμα διαμορφώθηκε σε πλεόνασμα ύψους 5.987 εκατ. ευρώ, έναντι στόχου για πρωτογενές πλεόνασμα 2.436 εκατ. ευρώ και πρωτογενούς πλεονάσματος 52 εκατ. ευρώ για την ίδια περίοδο το 2022.

Την περίοδο Ιανουαρίου – Σεπτεμβρίου 2023, το ύψος των καθαρών εσόδων του κρατικού προϋπολογισμού ανήλθε σε 48.296 εκατ. ευρώ, παρουσιάζοντας μικρή αύξηση κατά 23 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου που έχει περιληφθεί για το αντίστοιχο διάστημα στην εισηγητική έκθεση του Προϋπολογισμού 2023, παρά τα μειωμένα έσοδα ΠΔΕ, καθώς και τη μη είσπραξη: α) του τιμήματος, ύψους 1.496 εκατ. ευρώ για την παραχώρηση του δικαιώματος χρήσης και εκμετάλλευσης του αυτοκινητοδρόμου της Εγνατίας Οδού και τριών κάθετων οδικών αξόνων της, για χρονική περίοδο 35 ετών, που είχε προβλεφθεί ότι θα εισπραχθεί κατά τον μήνα Ιούνιο, καθόσον η σχετική διαδικασία για την έγκριση της σύμβασης είναι σε εξέλιξη και β) της τρίτης δόσης ύψους 1.718 εκατ. ευρώ από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (ΤΑΑ), που είχε προβλεφθεί ότι θα εισπραχθεί κατά τον μήνα Σεπτέμβριο. Αντιθέτως, στις υπόλοιπες κατηγορίες εσόδων σημειώθηκε υπερεκτέλεση, που οφείλεται κυρίως στα αυξημένα φορολογικά έσοδα του εννεάμηνου, καθώς και στην είσπραξη ποσού 603 εκατ. ευρώ από ANFAs, που δεν είχαν προβλεφθεί στον Προϋπολογισμό 2023.

Τα συνολικά έσοδα του κρατικού προϋπολογισμού ανήλθαν σε 53.281 εκατ. ευρώ, αυξημένα κατά 583 εκατ. ευρώ ή 1,1% έναντι του στόχου.

Πιο συγκεκριμένα τα έσοδα των μειζόνων κατηγοριών του κρατικού προϋπολογισμού έχουν ως ακολούθως:

1. Τα έσοδα από φόρους ανήλθαν σε 44.916 εκατ. ευρώ, αυξημένα κατά 3.089 εκατ. ευρώ ή 7,4% έναντι του στόχου που έχει περιληφθεί στην εισηγητική έκθεση του Προϋπολογισμού 2023. Τμήμα της αύξησης αυτής, ποσού 470 εκατ. ευρώ περίπου, αφορά στην παράταση της προθεσμίας πληρωμής των τελών κυκλοφορίας μέχρι το τέλος Φεβρουαρίου 2023, ενώ είχε εκτιμηθεί ότι το ποσό αυτό θα εισπραττόταν κατά τον μήνα Δεκέμβριο 2022. Το υπόλοιπο ποσό της υπερεκτέλεσης προέρχεται από την καλύτερη απόδοση των φόρων εισοδήματος φυσικών και νομικών προσώπων του προηγούμενου έτους που εισπράχθηκαν σε δόσεις μέχρι και το τέλος Φεβρουαρίου 2023, καθώς και από την καλύτερη απόδοση στην είσπραξη των φόρων τρέχοντος έτους.

Ειδικότερα για τους κυριότερους φόρους της κατηγορίας αυτής παρατηρούνται τα εξής:

• Τα έσοδα από ΦΠΑ ανήλθαν σε 17.201 εκατ. ευρώ και είναι αυξημένα έναντι του στόχου κατά 779 εκατ. ευρώ.
• Τα έσοδα των ΕΦΚ ανήλθαν σε 5.192 εκατ. ευρώ και είναι μειωμένα έναντι του στόχου κατά 100 εκατ. ευρώ.
• Τα έσοδα των φόρων ακίνητης περιουσίας ανήλθαν σε 2.086 εκατ. ευρώ και είναι μειωμένα έναντι του στόχου κατά 6 εκατ. ευρώ.
• Τα έσοδα των φόρων εισοδήματος ανήλθαν σε 14.918 εκατ. ευρώ και είναι αυξημένα έναντι του στόχου κατά 1.614 εκατ. ευρώ. Εξ’ αυτών ο Φόρος Εισοδήματος Φυσικών Προσώπων είναι αυξημένος κατά 830 εκατ. ευρώ και ο Φόρος Εισοδήματος Νομικών Προσώπων αυξημένος κατά 569 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου.

2. Τα έσοδα της κατηγορίας «Κοινωνικές Εισφορές» ανήλθαν σε 43 εκατ. ευρώ και είναι αυξημένα έναντι του στόχου κατά 1 εκατ. ευρώ.

3. Τα έσοδα της κατηγορίας «Μεταβιβάσεις» ανήλθαν σε 4.979 εκατ. ευρώ, μειωμένα κατά 2.133 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου που έχει περιληφθεί στην εισηγητική έκθεση του Προϋπολογισμού 2023, εξαιτίας κυρίως της μη είσπραξης της τρίτης δόσης ύψους 1.718 εκατ. ευρώ από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (ΤΑΑ), καθώς και των μειωμένων εσόδων ΠΔΕ και παρά την είσπραξη ποσού 603 εκατ. ευρώ από ANFAs, όπως προαναφέρθηκε. Από το ως άνω εισπραττόμενο ποσό των 4.979 εκατ. ευρώ, ποσό 2.438 εκατ. ευρώ αφορά έσοδα ΠΔΕ, τα οποία είναι μειωμένα κατά 1.049 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου.

4. Τα έσοδα της κατηγορίας «Πωλήσεις αγαθών και υπηρεσιών» ανήλθαν σε 639 εκατ. ευρώ, μειωμένα κατά 1.603 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου που έχει περιληφθεί στην εισηγητική έκθεση του Προϋπολογισμού 2023, εξαιτίας κυρίως της μη είσπραξης κατά το μήνα Ιούνιο, του τιμήματος ύψους 1.496 εκατ. ευρώ για τον αυτοκινητόδρομο της Εγνατίας Οδού, όπως προαναφέρθηκε.

5. Τα έσοδα της κατηγορίας «Λοιπά τρέχοντα έσοδα» ανήλθαν σε 2.702 εκατ. ευρώ, αυξημένα κατά 1.233 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου που έχει περιληφθεί στην εισηγητική έκθεση του Προϋπολογισμού 2023, εξαιτίας κυρίως των αυξημένων εσόδων από επιστροφές δαπανών κατά 628 εκατ. ευρώ και από τόκους καταθέσεων στην Τράπεζα της Ελλάδος, κατά 260 εκατ. ευρώ τον μήνα Ιούνιο. Από το ως άνω εισπραττόμενο ποσό των 2.702 εκατ. ευρώ, ποσό 263 εκατ. ευρώ αφορά έσοδα ΠΔΕ, τα οποία είναι αυξημένα κατά 150 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου.

Οι επιστροφές εσόδων ανήλθαν σε 4.985 εκατ. ευρώ, αυξημένες κατά 561 εκατ. ευρώ από τον στόχο (4.424 εκατ. ευρώ), μέρος των οποίων οφείλεται στην επιστροφή ΦΠΑ, κατά τον μήνα Μάρτιο, στον Διαχειριστή Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας και Εγγυήσεων (ΔΑΠΕΕΠ Α.Ε.) ποσού 220 εκατ. ευρώ περίπου, που προκύπτει από έσοδα που έχουν εισπραχθεί από τον ΔΑΠΕΕΠ και αποδοθεί στο Κράτος από τον Προσωρινό Μηχανισμό Επιστροφής Μέρους Εσόδων Αγοράς Επόμενης Ημέρας.

Τα συνολικά έσοδα του Προϋπολογισμού Δημοσίων Επενδύσεων (ΠΔΕ) ανήλθαν σε 2.701 εκατ. ευρώ, μειωμένα κατά 899 εκατ. ευρώ από τον στόχο (3.600 εκατ. ευρώ).

Ειδικότερα, τον Σεπτέμβριο 2023 το σύνολο των καθαρών εσόδων του κρατικού προϋπολογισμού ανήλθε στα 5.178 εκατ. ευρώ, μειωμένο κατά 39 εκατ. ευρώ έναντι του μηνιαίου στόχου. Τα συνολικά έσοδα του κρατικού προϋπολογισμού ανήλθαν σε 5.646 εκατ. ευρώ, μειωμένα έναντι του μηνιαίου στόχου κατά 250 εκατ. ευρώ.

Πιο συγκεκριμένα τα έσοδα ανά μείζονα κατηγορία του κρατικού προϋπολογισμού, για τον Σεπτέμβριο 2023 έχουν ως ακολούθως:

1. Τα έσοδα από φόρους ανήλθαν σε 5.078 εκατ. ευρώ, μειωμένα κατά 255 εκατ. ευρώ ή 4,8% έναντι του στόχου, κυρίως λόγω της πρόβλεψης, ότι το ποσό που αφορά την εκκαθάριση του φόρου εισοδήματος φυσικών προσώπων, θα εισπραχθεί σε 3 διμηνιαίες δόσεις, κατά τους μήνες Ιούλιο, Σεπτέμβριο και Νοέμβριο, σύμφωνα με την ισχύουσα, κατά την κατάθεση της εισηγητικής έκθεσης του Προϋπολογισμού 2023, νομοθεσία. Αντί αυτού με τη νέα νομοθεσία ορίστηκε η πληρωμή του φόρου σε 8 μηνιαίες δόσεις, αρχής γενομένης τον Ιούλιο 2023.

Ειδικότερα για τους κυριότερους φόρους της κατηγορίας αυτής παρατηρούνται τα εξής:

• Τα έσοδα από ΦΠΑ ανήλθαν σε 1.713 εκατ. ευρώ και είναι μειωμένα έναντι του στόχου κατά 26 εκατ. ευρώ.
• Τα έσοδα των ΕΦΚ ανήλθαν σε 598 εκατ. ευρώ και είναι μειωμένα έναντι του στόχου κατά 40 εκατ. ευρώ.
• Τα έσοδα των φόρων ακίνητης περιουσίας ανήλθαν σε 148 εκατ. ευρώ και είναι μειωμένα έναντι του στόχου κατά 17 εκατ. ευρώ.
• Τα έσοδα των φόρων εισοδήματος ανήλθαν σε 2.065 εκατ. ευρώ και είναι μειωμένα έναντι του στόχου κατά 96 εκατ. ευρώ.

2. Τα έσοδα της κατηγορίας «Κοινωνικές Εισφορές» ανήλθαν σε 5 εκατ. ευρώ σύμφωνα με τον στόχο.

3. Τα έσοδα της κατηγορίας «Μεταβιβάσεις» ανήλθαν σε 364 εκατ. ευρώ, αυξημένα κατά 95 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου που έχει περιληφθεί στην εισηγητική έκθεση του Προϋπολογισμού 2023. Ποσό 348 εκατ. ευρώ αφορά έσοδα ΠΔΕ, τα οποία είναι αυξημένα κατά 95 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου.

4. Τα έσοδα της κατηγορίας «Πωλήσεις αγαθών και υπηρεσιών» ανήλθαν σε 49 εκατ. ευρώ, μειωμένα κατά 72 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου που έχει περιληφθεί στην εισηγητική έκθεση του Προϋπολογισμού 2023.

5. Τα έσοδα της κατηγορίας «Λοιπά τρέχοντα έσοδα» ανήλθαν σε 150 εκατ. ευρώ, μειωμένα κατά 18 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου που έχει περιληφθεί στην εισηγητική έκθεση του Προϋπολογισμού 2023. Ποσό 1 εκατ. ευρώ αφορά έσοδα ΠΔΕ, τα οποία είναι μειωμένα κατά 6 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου.

Οι επιστροφές εσόδων ανήλθαν σε 468 εκατ. ευρώ, μειωμένες κατά 212 εκατ. ευρώ από τον στόχο (679 εκατ. ευρώ).

Τα συνολικά έσοδα του Προϋπολογισμού Δημοσίων Επενδύσεων (ΠΔΕ) ανήλθαν σε 349 εκατ. ευρώ, αυξημένα κατά 89 εκατ. ευρώ από τον στόχο (260 εκατ. ευρώ).

Οι δαπάνες του Κρατικού Προϋπολογισμού για την περίοδο του Ιανουαρίου – Σεπτεμβρίου 2023 ανήλθαν στα 48.693 εκατ. ευρώ και παρουσιάζονται μειωμένες κατά 2.284 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου (50.977 εκατ. ευρώ), που έχει περιληφθεί στην εισηγητική έκθεση του Προϋπολογισμού 2023. Επίσης είναι αυξημένες, σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο του 2022, κατά 449 εκατ. ευρώ, κυρίως λόγω των αυξημένων δαπανών τόκων κατά 2.096 εκατ. ευρώ, λαμβάνοντας υπόψη και αντίρροπες μεταβολές σε λοιπές κατηγορίες δαπανών.

Στο σκέλος του Τακτικού Προϋπολογισμού οι πληρωμές παρουσιάζονται μειωμένες έναντι του στόχου κατά 1.165 εκατ. ευρώ. Η εξέλιξη αυτή οφείλεται κυρίως στην υποεκτέλεση των επιχορηγήσεων προς τους ΟΚΑ κατά 1.342 εκατ. ευρώ.

Ως αξιοσημείωτες πληρωμές μπορούν να αναφερθούν: η επιχορήγηση προς την Κοινωνία της Πληροφορίας Μ.Α.Ε. ύψους 755 εκατ. ευρώ, προς εξυπηρέτηση των αναγκών του Market Pass και της επέκτασης αυτού, η απόδοση προς το Ταμείο Ενεργειακής Μετάβασης ύψους 367 εκατ. ευρώ των υπερκερδών παραγωγών ενέργειας, για την περίοδο από την 1η Οκτωβρίου 2021 έως και την 30ή Ιουνίου 2022, καθώς και οι φετινές πληρωμές επιδότησης Diesel θέρμανσης ύψους 100 εκατ. ευρώ. Όλες οι προαναφερθείσες πληρωμές καλύφθηκαν με ανακατανομή πιστώσεων από το αποθεματικό για προώθηση δράσεων για την αντιμετώπιση της ενεργειακής κρίσης (πιστώσεις υπό κατανομή).

Οι πληρωμές στο σκέλος των επενδυτικών δαπανών ανήλθαν στα 6.568 εκατ. ευρώ, παρουσιάζοντας υστέρηση ύψους 1.119 εκατ. ευρώ, λόγω της υποεκτέλεσης του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας κατά 1.626 εκατ. ευρώ. Οι δαπάνες του ΠΔΕ περιλαμβάνουν ποσό ύψους 98 εκατ. ευρώ προς εξυπηρέτηση μέτρων COVID-19, με σημαντικότερα εξ αυτών, την ενίσχυση των φορέων υγείας με επικουρικό προσωπικό για την ανταπόκριση στις ανάγκες λόγω της πανδημίας COVID-19 στις Περιφέρειες, τη στήριξη των νεοφυών επιχειρήσεων στο πλαίσιο του Elevate Greece, τη δημιουργία δικτύου νοσηλευτών για τη λήψη δειγμάτων βιολογικού υλικού και τη νοσηλευτική βοήθεια στα ύποπτα κρούσματα κορωνοϊού κατ’ οίκον και την επιχορήγηση υφιστάμενων μικρομεσαίων επιχειρήσεων του κλάδου του λιανεμπορίου, που διατηρούν φυσικό κατάστημα, για την ανάπτυξη, αναβάθμιση και διαχείριση ηλεκτρονικού καταστήματος.