Πατέλης για συνεδρίαση ΕΚΤ στην Αθήνα: Ιστορική ημέρα – Είμαστε αισιόδοξοι για επενδυτικό ενδιαφέρον

Είναι μια ιστορική μέρα, είπε ο Αλέξης Πατέλης οικονομικός σύμβουλος του πρωθυπουργού αναφορικά με την συνεδρίαση του Διοικητικού Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας στην Αθήνα.

«Τελευταία φορά που συνέβη αυτό, δηλαδή μια συνεδρίαση της ΕΚΤ στην Αθήνα ήταν το μακρινό 2008 και όπως καταλαβαίνουμε πολλά έχουν συμβεί και στη χώρα μας και στην Ευρώπη έκτοτε. Ευτυχώς, σήμερα είμαστε σε πολύ καλύτερη κατάσταση» είπε.

Ο κ. Πατέλης μίλησε μεταξύ άλλων για την υποχώρηση του Δημοσίου από τις τράπεζες, τονίζοντας ότι «Είμαστε αισιόδοξοι ότι θα υπάρξει μεγάλο επενδυτικό ενδιαφέρον και για τις μετοχές, όμως είναι και μια ευκαιρία το ελληνικό τραπεζικό σύστημα να αποκτήσει ακόμα περισσότερους «καλούς» μετόχους για να εκσυγχρονιστεί περαιτέρω και γιατί όχι, να διασυνδεθεί και με το ευρωπαϊκό τραπεζικό σύστημα».

Αναφέρθηκε στη συνέχεια στην επενδυτική βαθμίδα ενώ μιλώντας για την ακρίβεια ανέφερε ότι «Ο ρυθμός αύξησης των τιμών ήταν χαμηλότερος από αλλού. (…) Μπορεί οι τιμές να μην αυξάνονται πια, αλλά να έχουν σταθεροποιηθεί σε ένα υψηλό επίπεδο. Η λύση σε αυτό κάποια στιγμή είναι η αύξηση του εισοδήματος»

Ακολουθεί ολόκληρη η συνέντευξη του Αλέξη Πατέλη Η ελληνική κρίση άφησε κληρονομιά στις τράπεζες πολλές τραπεζικές μετοχές, τις οποίες τώρα το ελληνικό δημόσιο θέλει να τις πουλήσει. Είναι πολλές μετοχές αξίας δισεκατομμυρίων. Στην αγορά όλοι το ξέρουν. Πώς θα καταφέρει λοιπόν να πουλήσει αυτές τις μετοχές χωρίς να μειώσει τις τιμές τους και χωρίς να ρίξει και ολόκληρη την αγορά;

Έχουμε λοιπόν μπροστά μας τη λεγόμενη αποεπένδυση του Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας, που είναι οργανισμός που έχει τις μετοχές. Σύμφωνα με το νόμο αυτή θα διαρκέσει μέχρι το τέλος του 2025. Ξεκινήσαμε με τη Eurobank που έγινε η πρώτη αμιγώς ιδιωτική τράπεζα.Είδαμε και προχθές μια μεγάλη έκπληξη. Η UniCredit, τραπεζικός κολοσσός, η δεύτερη μεγαλύτερη τράπεζα στην Ιταλία, έκανε μια προσφορά για το 9% των μετοχών της Alpha Bank. Θα ακολουθήσει το πιο πιθανό η Εθνική τον Νοέμβριο, πιθανώς η Πειραιώς την άνοιξη. Είμαστε αισιόδοξοι ότι θα υπάρξει μεγάλο επενδυτικό ενδιαφέρον και για τις μετοχές, όμως είναι και μια ευκαιρία το ελληνικό τραπεζικό σύστημα να αποκτήσει ακόμα περισσότερους «καλούς» μετόχους για να εκσυγχρονιστεί περαιτέρω και γιατί όχι, να διασυνδεθεί και με το ευρωπαϊκό τραπεζικό σύστημα.

Δεν σας ανησυχεί ότι όλη αυτή η υπερπροσφορά μπορεί να μειώσει τις τιμές;

Θα δούμε τι θα γίνει, αλλά κατά την άποψή μας υπάρχουν πάρα πολλοί επενδυτές οι οποίοι ενδιαφέρονται για τη χώρα και δεν έχουν πάντα ευκαιρίες να τοποθετηθούν, γιατί σε κάποιο βαθμό παραμένουμε μια μικρή χώρα με μια σχετικά μικρή χρηματιστηριακή αγορά, οπότε τέτοιες ευκαιρίες να επενδύσουν στις μεγάλες ελληνικές επιχειρήσεις, στις τράπεζες δεν έρχονται συχνά.

Τώρα λάβαμε την πρώτη μεγάλη επενδυτική βαθμίδα. Ποιος είναι ο νέος στόχος για την ελληνική οικονομία;

Είχαμε λοιπόν τον στόχο της επενδυτικής βαθμίδας. Πολλοί λέγανε ότι δεν θα το πετύχουμε. Έγινε. Ο πρωθυπουργός είχε πει 100 μέρες από τις εκλογές ήταν λίγο παραπάνω από αυτό. Τώρα μπροστά μας είναι ο μεσοπρόθεσμος μας στόχος. Ποιος είναι αυτός; Την προηγούμενη δεκαετία μείναμε Ευρώπη. Τώρα θέλουμε να γίνουμε Ευρώπη. Ο στόχος τώρα είναι σύγκλιση και στους μισθούς αλλά και γενικότερα στο βιοτικό μας επίπεδο, στους θεσμούς μας, στα πάντα. Αυτός λοιπόν είναι η μεγάλη πρόκληση μπροστά μας.

Θα έρθω σε αυτό γιατί το βιοτικό επίπεδο είναι συνάρτηση και των τιμών, όχι μόνο των εισοδημάτων μας. Μέχρι σήμερα λέμε και ισχύει ότι η Ελλάδα αναπτύσσεται ταχύτερα από την υπόλοιπη Ευρώπη. Ωστόσο, ξεκινάμε από ένα πολύ χαμηλό σημείο και αυτό εξηγεί σε μεγάλο βαθμό αυτή την επίδοση. Από εδώ και πέρα τι είναι αυτό που θα συντηρεί, θα διατηρεί, Θα είναι το καύσιμο της ανάπτυξης. Πώς θα διαφοροποιείται η Ελλάδα σε σχέση με την υπόλοιπη Ευρώπη, η οποία μπαίνει σε πολύ ασθενικούς ρυθμούς ανάπτυξης.

Αν δείτε λοιπόν, τα τελευταία τέσσερα χρόνια η σωρευτική ανάπτυξη, το ΑΕΠ μας, έχει αυξηθεί περίπου πέντε μονάδες παραπάνω από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο και περίπου 7 μονάδες από τη Γερμανία. Οπότε, έχουμε μια πορεία στην οποία έχουμε καταφέρει να ξεπεράσουμε το μέσο όρο της Ευρωζώνης. Πιστεύουμε ότι αυτό θα συνεχίσει.

Η ευρωζώνη βέβαια, όπως είπατε, πολύ σωστά, βρίσκεται αυτή τη στιγμή σε χαμηλές πτήσεις και η πιο πρόσφατη ένδειξη για τους δείκτες και της μεταποίησης ήταν αρκετά χαμηλή. Ωστόσο, τι πρέπει να κάνουμε και που στηρίζεται η αισιοδοξία μας; Πρώτα αυτό που είπατε, ότι αφετηρία μας έχουμε μείνει πίσω όλα τα χρόνια της κρίσης, οπότε υπάρχουν από μόνες τους μεγαλύτερες προοπτικές.

Όμως οι μεταρρυθμίσεις, οι οποίες συνεχίζονται, πάνω από 400 νομοσχέδια ψηφίστηκαν στην προηγούμενη τετραετία, υπάρχει μια αναγνώριση από το εξωτερικό των μεταρρυθμιστικών προσπαθειών και η πολιτική σταθερότητα. Μεταρρυθμιστική κυβέρνηση με πλειοψηφία στο κοινοβούλιο δεν υπάρχουν πολλές πλέον, ούτε στην Ευρώπη ούτε στον κόσμο. Και φυσικά πρέπει να συνεχίσουμε να προσελκύουμε επενδύσεις και πιστεύουμε, όπως σας είπα, ότι θα ξεπεράσουμε το ρυθμό ανάπτυξης της ευρωζώνης.

Μιλάτε για μεταρρυθμίσεις, ο ΙΟΒΕ χτύπησε ένα καμπανάκι. Η επόμενη τριετία είναι κρίσιμη. Από εκεί και πέρα έρχονται δημογραφικές πιέσεις, έρχονται δημοσιονομικές πιέσεις που θα τα κάνουν πιο δύσκολα τα πράγματα. Με δεδομένο ότι, όπως είπατε, έχετε περάσει 400 μεταρρυθμιστικά νομοσχέδια. Ποιες είναι οι μεταρρυθμίσεις οι μεγάλες της επόμενης τετραετίας, οι οποίες θα αλλάξουν και το μοντέλο; Να θυμηθώ και τη μελέτη Πισσαρίδη στην οποία συμμετείχατε.

Ο ίδιος ο πρωθυπουργός μίλησε για τον πολυδιάστατο εκσυγχρονισμό και σε αυτό βασίζεται η μεταρρυθμιστική προσπάθεια της κυβέρνησης συνεχίζεται. Θα σταχυολογήσω μερικά. Έχουμε τη συνέχεια της καταπολέμησης της φοροδιαφυγής.

Ο υπουργός Οικονομικών, ο κ. Χατζηδάκης, θα καταθέσει σύντομα ένα πολύ σημαντικό νομοσχέδιο ως προς αυτή την κατεύθυνση. Έχουμε την επιτάχυνση της απονομής της δικαιοσύνης. Είναι πλέον το νούμερο ένα πρόβλημα διαρθρωτικό που αναφέρουν και ξένοι επενδυτές και όμως και εγχώριοι. Έχουμε τη συνέχεια της ψηφιακής και της πράσινης επανάστασης. Αυτά ξεκίνησαν αλλά θα διαρκέσουν για πολλά ακόμα χρόνια.

Ειδικά η πράσινη μετάβαση είναι πιθανώς η μεγαλύτερη πρόκληση που έχουμε μπροστά μας. Έχουμε τη λεγόμενη διεύρυνση του εργατικού δυναμικού. Να διευρύνουμε γενικότερα να συμμετέχουν πιο πολλοί Έλληνες στο εργατικό δυναμικό και φυσικά έχουμε την αναδιοργάνωση και ανασύσταση του κράτους. Έχουμε μπροστά μας το νομοσχέδιο της κυρίας Κεραμέως που ουσιαστικά τι κάνει, αποπολιτικοποιεί τις διοικήσεις του δημοσίου. Μια πολύ σημαντική μεταρρύθμιση όπως θα εφαρμοστεί όταν εφαρμοστεί.

Τώρα για την ακρίβεια, θα συμφωνήσω ότι η Ελλάδα είχε αντανακλαστικά στον πληθωρισμό, υποχωρεί ταχύτερα από την υπόλοιπη Ευρώπη, αλλά και στο 2% να φτάσει, οι τιμές ήδη έχουν σκαρφαλώσει και έχουν σκαλώσει ψηλά και προβληματίζουν όλους τους Έλληνες αυτή τη στιγμή. Πώς μπορεί να δοθεί μια λύση σε αυτό το θέμα;

Το ζήτημα της ακρίβειας είναι παντού, σε όλο τον κόσμο. Ξεκίνησε από την Αμερική, έφτασε στην Ευρώπη.

Στην Ελλάδα έχουμε χαμηλότερα διαθέσιμα εισοδήματα και ίσως το νιώθουμε πιο έντονα.

Ο ρυθμός αύξησης των τιμών ήταν χαμηλότερος από αλλού. Όμως παρατηρούμε μερικά αρχικά ενθαρρυντικά σημάδια που έρχονται πάλι από την Αμερική και από την Ευρώπη που αρχίζει και υποχωρεί αυτό το παγκόσμιο κύμα της ακρίβειας.

Στην Ελλάδα ο πληθωρισμός έχει πέσει στο 2,7%, όμως όπως είπατε πολύ σωστά, μάλλον πληθωρισμός είναι ο ρυθμός αύξησης των τιμών, ενώ ακρίβεια είναι το επίπεδο των τιμών. Δηλαδή μπορεί οι τιμές να μην αυξάνονται πια, αλλά να έχουν σταθεροποιηθεί σε ένα υψηλό επίπεδο. Η λύση σε αυτό κάποια στιγμή είναι η αύξηση του εισοδήματος.

Η κυβέρνηση αυτή σιγά σιγά μετατοπίζεται από μια πολιτική στην οποία είχε στοχευμένα επιδόματα και στήριξη των ευάλωτων ομάδων. Το market pass, για παράδειγμα, τελειώνει στο τέλος του χρόνου. Και πάμε τώρα σε μια πολιτική αύξησης των ονομαστικών εισοδημάτων.

Έχουμε για 1/1/2024 την πρώτη αύξηση στους μισθούς των δημοσίων υπαλλήλων εδώ και πολλά χρόνια και άλλη μια αύξηση στις συντάξεις. Θα έχουμε άλλη μια αύξηση του κατώτατου μισθού και προσδοκούμε ότι σε διάστημα χρόνου οι αυξήσεις στους μισθούς θα κερδίσουν πίσω εντός εισαγωγικών τη χαμένη αγοραστική δύναμη.

Αυτό είναι μια διαρκής προσαρμογή, η αύξηση των εισοδημάτων. Να έρθω στην ακρίβεια και πάλι. Ο πρωθυπουργός έκανε πρόσφατα μια δήλωση περί μπανανίας. Τι θα κάνετε ώστε εισαγωγείς ή έμποροι Έλληνες να μην τιμολογούν με καπέλα πάνω στα καπέλα. Να μην έχουμε αυτό το συγκριτικό μειονέκτημα όταν συγκρίνουμε ελληνικές τιμές με ευρωπαϊκές τιμές;

Κοιτάξτε, εδώ είναι ο ρόλος του υπουργείου Ανάπτυξης, προφανώς με ελέγχους στην αγορά. Είναι βέβαια και ο ρόλος της Επιτροπής Ανταγωνισμού, η οποία είναι ανεξάρτητη, να να, να παρεμβαίνει εκεί που χρειάζεται και φυσικά να μπαίνουν πρόστιμα. Αυτό έχει ήδη ξεκινήσει, έχουν μπει αρκετά πρόστιμα και θα υπάρχουν περαιτέρω έλεγχοι στην αγορά και όπου βρίσκουμε καρτέλ πρέπει να αυξάνουμε τον ανταγωνισμό.

Σήμερα οι ηγέτες συνομιλούν. Θα μιλήσουν για τον πόλεμο στο Ισραήλ, θα μιλήσουν και για έναν άλλο ενδοευρωπαϊκό πόλεμο, την επιστροφή του Συμφώνου Σταθερότητας, αυτό τον δημοσιονομικό κορσέ της Ευρωπαϊκής Ένωσης που τον βάλαμε στο ράφι τα χρόνια του μνημονίου, αλλά τώρα επανέρχεται και το ρολόι χτυπάει από τις αρχές του 2024 πρέπει να ισχύει. Ακόμη και τώρα οι δύο πλευρές, Γαλλία και Γερμανία, μένουν εντελώς μακριά. Τι θα γίνει με το Σύμφωνο Σταθερότητας και θα έρθει λιτότητα. Αυτό που βλέπουμε όλοι ότι τα πράγματα τα δημοσιονομικά σφίγγουν στην Ευρωπαϊκή Ένωση έχουν σφίξει και τα νομισματικά. Έχουμε μια νέα φάση μπροστά μας;

Κοιτάξτε, είναι πολύ δύσκολο να προβλέψει κανείς τι θα γίνει, για τον απλό λόγο ότι η απόσταση, όπως είπατε, ανάμεσα στις δύο πλευρές είναι πολύ μεγάλη. Στη Γερμανία έχουμε μια σχετικά ασταθή κυβέρνηση συνεργασίας και από την άλλη πλευρά έχουμε τη Γαλλία και την Ιταλία. Για την Ελλάδα σε κάποιο βαθμό το Σύμφωνο Σταθερότητας δεν έχει τόσο σημασία με ποια έννοια. Το κρατικό μας έλλειμμα φέτος θα είναι γύρω στο 2%. Λίγο πιο κάτω, λίγο πιο πάνω.

Του χρόνου θα είναι μικρότερο, γύρω στο 1%, ίσως κάτι καλύτερο από αυτό. Το έλλειμμα αυτό είναι μικρότερο όχι μόνο από το έλλειμμα από τα αντίστοιχα ελλείμματα της Γαλλίας, της Ισπανίας και της Ιταλίας, αλλά πλέον υπάρχει και η πρόβλεψη ότι θα έχουμε μικρότερο έλλειμμα απ ό, τι και από τη Γερμανία.

Να το πω λίγο απλά, ακόμη κι αν περάσει της Γερμανίας για αυστηρό σύμφωνο Σταθερότητας, είμαστε μέσα στους στόχους. Δεν χρειάζονται έξτρα παρεμβάσεις;

Δεν θα χρειαστούμε κάποια ξεχωριστή δημοσιονομική προσαρμογή. Το μεσοπρόθεσμο μας πρόγραμμα είναι απολύτως σταθερό και ουσιαστικά έχει προβλέψει όλη αυτή την προσαρμογή. Οπότε εμείς συνεχίζουμε. Και να πούμε και κάτι ακόμαΓια μας το πιο σημαντικό είναι οι αγορές. Πως θα τιμολογούν οι αγορές. Πολύ καλό το Σύμφωνο σταθερότητας, αλλά εν τέλει οι αγορές είναι αυτές που σε κρίνουν και σήμερα τιμολογούν την Ελλάδα καλύτερα από την Ιταλία και για πρώτη φορά αρχίζουμε και πλησιάζουμε την Ισπανία.