Με το τραγούδι «Greeks» έντυσε την ευχαριστήρια ανάρτησή της για τη φιλοξενία της συνεδρίασης της ΕΚΤ η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, Κριστίν Λαγκάρντ, η οποία δεν έκρυψε, και κατά την παρουσία της στην Ελλάδα, τις ανησυχίες της για τον πόλεμο και το ευρύτερο μεσανατολικό.
«Νωρίτερα αυτή την εβδομάδα, το Διοικητικό Συμβούλιο της ΕΚΤ συνεδρίασε στην Αθήνα. Θέλω να ευχαριστήσω τον Διοικητή Γιάννη Στουρνάρα και όλους τους συναδέλφους της Τράπεζας της Ελλάδος για την ευγενική τους φιλοξενία», έγραψε χαρακτηριστικά η κ. Λαγκάρντ.
Ως γνωστόν, στη διάρκεια της συνέντευξης Τύπου που παραχώρησε μετά τη συνεδρίαση του διοικητικού συμβουλίου της ΕΚΤ στο ιστορικό κτίριο της Τραπέζης της Ελλάδος, η Κριστίν Λαγκάρντ εξήγησε τους λόγους για τους οποίους αποφάσισαν να διατηρήσουν αμετάβλητα τα επιτόκια, ενώ απέδωσε τα εύσημα στη χώρα μας για τη «σκληρή δουλειά» που οδήγησε στην αποκατάσταση της εμπιστοσύνης των επενδυτών και των οίκων αξιολόγησης.
Υπενθυμίζεται ότι η παρουσία της στην Αθήνα για την ιστορική συνεδρίαση της ΕΚΤ σηματοδότησε τον τερματισμό της 15μηνης σειράς αυξήσεων των επιτοκίων της, αλλά και το επισφράγισμα του ταξιδιού της Ελλάδας από την προ δεκαετίας κρίση χρέους που παραλίγο να διαλύσει την Ευρωζώνη, στην ανάκτηση της επενδυτικής πιστοληπτικής της αξιολόγησης. Η Λαγκάρντ δέχθηκε απειλές κατά της ζωής της ως επικεφαλής του ΔΝΤ, αφού βοήθησε στην κατάρτιση ενός σκληρού σχεδίου λιτότητας στο πλαίσιο της διάσωσης της Ελλάδας. Θα ήταν «πιο αποτελεσματικό και πιθανώς πιο αποδεκτό αν είχαμε μεγαλύτερο χρονικό διάστημα για να προσαρμοστούμε», παραδέχεται σήμερα η ίδια, εκφράζοντας τη λύπη της που στο ΔΝΤ «όλα τα προγράμματα που είχαμε ήταν βραχυπρόθεσμα».
Πόλεμος στη Γάζα: Σοκ χωρίς δέος
Τα τελευταία τέσσερα χρόνια έφεραν μια απογοητευτική «σειρά από σοκ – έρχονταν αλλεπάλληλα, το ένα μετά το άλλο», επισημαίνει η 67χρονη σήμερα Λαγκάρντ. Πρώτα η πανδημία του κοροναϊού κατάφερε ένα τεράστιο πλήγμα στην παγκόμια οικονομία μόλις πέντε μήνες μετά την άφιξή της ως επικεφαλής του ευρωπαϊκού νομισματικού συστήματος. Δύο χρόνια αργότερα, η πλήρους κλίμακας εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία έστειλε τις τιμές της ενέργειας και των τροφίμων στα ύψη, εκτοξεύοντας τον πληθωρισμό της ευρωζώνης πάνω από πέντε φορές πάνω από τον στόχο της κεντρικής τράπεζας για 2%. Σε απάντηση, η ΕΚΤ αύξησε τα επιτόκια 10 φορές, σε μια κίνηση χωρίς προηγούμενο φτάνοντας στο υψηλότερο επίπεδο της ιστορίας της και συμπιέζοντας την οικονομία τόσο σκληρά που η ανάπτυξη έχει σχεδόν σταματήσει. Τι βαθμό θα έδινε λοιπόν στον εαυτό της η Λαγκάρντ;
Εάν θα έπρεπε να προτάξει τις αρετές της αυτοεκτίμησης και της αυτοπεποίθησης, θα επέλεγε το άριστα. Ωστόσο η απότομη, σχεδόν βίαιη ανάγκη να μάθει πώς πρέπει να διαχειριστεί τις κρίσεις, την ανάγκασε να κάνει αργά βήματα – ή και αντιφατικά.
Δεν είναι κρυφό εξάλλου ότι η ΕΚΤ έχει επικριθεί ακριβώς επειδή αντέδρασε πολύ αργά στην περσινή αύξηση του πληθωρισμού, με τη Λαγκάρντ να παραδέχεται πως δεν μπόρεσε να προβλέψει πόσο η ενεργειακή κρίση που προκλήθηκε από τον πόλεμο της Ρωσίας στην Ουκρανία θα οδηγούσε σε αύξηση των τιμών των καταναλωτικών προϊόντων. «Νομίζω ότι, όπως και τόσοι άλλοι, το αντιμετωπίσαμε αρχικά σαν μια περίπτωση σοκ προσφοράς ακολουθώντας το εγχειρίδιο αντιμετώπισης κρίσεων», παραδέχεται η ίδια. «Στο τέλος του σοκ, η κατάσταση θα επανέλθει και θα εξομαλυνθούν οι διαφορές. Όλα αυτά ήταν αναμενόμενα και τίποτα από αυτά δεν συνέβη πραγματικά».
Είναι όμως όντως έτσι; «Αυτό για το οποίο λυπάμαι σε προσωπικό πλέον επίπεδο είναι ότι αισθανόμουν δεσμευμένη από την εμπροσθοβαρή μας καθοδήγηση», προσθέτει, αναφερόμενη στη δέσμευση που είχε αναλάβει η ΕΚΤ να μην αρχίσει να αυξάνει τα επιτόκια μέχρι να σταματήσει να αγοράζει δισεκατομμύρια ευρώ κυρίως κρατικού χρέους, κάτι που έκανε σιγά-σιγά τους πρώτους έξι μήνες του 2022. «Θα έπρεπε να ήμουν πιο τολμηρή».
Θα τα πάει καλύτερα η ΕΚΤ στην επόμενη κρίση; «Το είδος του σοκ που θα μπορούσε ενδεχομένως να μας πλήξει αφορά το πώς θα εξελιχθεί η κατάσταση στη Μέση Ανατολή και πώς θα εμπλακεί το Ιράν σε αυτό και ποια θα είναι η παγκόσμια αντίδραση», λέει. «Αλλά αυτό που θα έπρεπε να έχουμε μάθει είναι, ότι δεν μπορούμε να βασιζόμαστε μόνο σε περιπτώσεις εγχειριδίων και καθαρά μοντέλα. Πρέπει να σκεφτόμαστε out-of-the-box».